تاریخچه هفت سین

جی پلاس؛ در نوشتاری از چراغعلی اعظمی سنگسری که در کتاب «پژوهش‌های ایرانشناسی» (به کوشش ایرج افشار، با همکاری کریم اصفهانیان) منتشر شده، دراین‌باره می‌خوانیم: «در باب برگزیدن هفت صنف از غلات، ایرانیان از باستانی‌ترین روزگاران معتقد بودند که هستی را خداوندی است و نام او را اوهْرْمَزْدْ می‌خواندند. اوهرمزد در آغاز آفرینش شش ملک مقرّب را آفرید که عهده‌دار نظم عالم باشند. در کتب پیشینیان از جمله در کتاب بندهشن که به فارسی میانه (پهلوی) است و از قرون اولیه اسلامی به دست ما رسیده است آمده که شش فرشته مقرّب مذکور اینان‌اند: وُهومَنْ- اَرْتْ وَهِشت- شهریور- سپَنْدارمَذ- اَوْرَدات- اَموردات، که با خود اوهرمزد هفت امشاسپند یا امشوسپند را تشکیل می‌دهند و انتخاب هفت صنف از غلات به یاد آنان بوده است. این کلمه یعنی امشاسپند که در زبان پهلوی به شکل اَمارسِپَنْدْ هم آمده است به معنی «مقدّس بی‌مرگ» است. با دانستن این امر به حل معضل هفت‌ سین نزدیک شده‌ایم. امشاسپند کلمه‌ای است مرکب از دو جزء یعنی امشا + سپند.

جزء اول که دیدیم به شکل «امشو» و «امار» هم آمده به معنی بی‌مرگ است و جزء دوم یا جزء اصلی در این کلمه مرکب یعنی «سپند» به‌ معنی «مقدّس» می‌باشد که بر حرف «سین» آغاز می‌شود و این همان «سین» است که در چیدن سفره هفت‌سین آن را منظور داریم که در آغازِ نام مقدّسان بی‌مرگ آمده است. به عبارت دیگر ما از دیرینه‌ترین روزگاران سال نو را با یاد خداوند قادر متعال و فرشتگان مقرّب او آغاز می‌کردیم و می‌کنیم و از آنان برای تندرستی، شادکامی، بهروزی خود و خاندان و هم‌میهنان خود یاری می‌جوییم.»