جی پلاس/ به مناسبت سالروز رحلت؛

از زندگی آیت الله سید مرتضی حسینی مرعشی چه می دانید؟

آیت الله سید مرتضی حسینی مرعشی در جمادی الثانی ۱۳۲۵ در خانواده ای اهل علم به دنیا آمد. وی برادر آیت الله شهاب الدین مرعشی است. او مدتی در محضر آیت الله سید علی قاضی الفبای سیر و سلوک آموخت.

لینک کوتاه کپی شد

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله سید مرتضی حسینی مرعشی اختصاص دارد

 

زندگینامه آیت الله سید مرتضی حسینی مرعشی

 

ولادت

آقا سید مرتضی مرعشی در سوم جمادی الاولی 1325ه.ق در یک خانواده با فضیلت و در مهد علم و تقوی در شهر مولا امیرالمؤمنین، نجف اشرف پا به عرصه عالم خاکی نهاد.(1 )

 

حضرت آیت اللّه علامه سید شمس الدین محمود( 1338 - 1279ق) از شاگردان مرحوم آخوند خراسانی، شریعت اصفهانی، سید محمد کاظم یزدی صاحب عروه و حاج آقا رضا همدانی می‌باشد، و هم درس‌های ایشان آیت اللّه سید حسن مدرس - سید ابوالحسن اصفهانی صاحب وسیلةالنجاة بوده‌اند. ایشان دارای بیش از سی جلد کتاب، در موضوعات مختلف علوم اسلامی که از جمله فقه، اصول، تفسیر، رجال، معانی بیان، طب و نجوم است.

 

آیت اللّه سید شمس الدین محمود مرعشی، پدر بزرگوار معظم له پس از عمری فعالیت در راه بزرگداشت شعائر اسلامی و ترویج معارف نورانی الهی در سال 1338ق و در حالی که آقا سید مرتضی ایام نوجوانی خویش را می‌گذرانید، در نجف اشرف دیده از جهان فرو بست و به لقاءاللّه پیوست. او را در وادی السلام به خاک سپردند.(2 )

 

بخشی از شخصیت مذهبی، علمی و اجتماعی هر انسانی، وابسته به محیط خانوادگی و مربوط به انسانهائی است که در آن خاندان مؤثر بوده‌اند. شخصیت آیت اللّه سید مرتضی مرعشی از این جهت کاملترین مراتب را داراست زیرا خاندان او یکی از پرافتخارترین و مشهورترین کانون علمی شیعه در جهان اسلام بوده است که مقام علم و عمل و تقوا و مرجعیت و ریاست و امارت و سیاست را در طول چهارده قرن تاریخ تشیع عهده‌دار بوده‌اند. جد ایشان آیت اللّه علامه شرف الدین علی بن سید نجم الدین محمد مرعشی ( 1316 - 1202 ق) از شاگردان صاحب جواهر، صاحب فصول، صاحب ضوابط و شیخ اعظم انصاری است. جد اعلای او علاّمه نسابه سید محمد نجم الدین متوفی ( 1264ق) از شاگردان صاحب قوانین مرحوم میرزای قمی و شیخ جعفر کاشف الغطاء بوده و از صاحب مفتاح الکرامه اجازه روایتی داشته است .

 

خلاصه این خاندان با عظمت نسل اندر نسل صاحب فضائل اخلاقی و کرامات انسانی بوده و در طول تاریخ علم و تقوا و زهد و ورع را به یکدیگر به یادگار گذاشته و وارث علوم، اهل بیت و فضائل آنان بوده‌اند. مرحوم سید مرتضی مرعشی سلاله چنین خانواده‌ای است و نسب شریف ایشان با سی و سه واسطه به امام زین العابدین علی الحسین بن علی ابن ابیطالب(ع) می‌رسد.(3 )

ذریة بعضها من بعض و اللّه سمیع علیم‌(4 )

فرزندانی ( برگزیده) هستند برخی از نسل برخی دیگر و خداوند به همه چیز شنوا و داناست .

 

حدیث هجران

سیدمرتضی در 9سالگی مادر مکرمه خویش را از دست داد، مادری که در کوچکی او را به کلام وحی آشنا کرده و معارف نورانی نهج البلاغه مولایش را به او آموخته بود، شیرزنی که فرزندانی پاک از سلاله پاکان به جامعه بشریت تحویل داد، بانویی از تبار فاطمه ( س)که فرزندانش خطوطی زرین در صفحات تاریخ آفریدند. بعد از رحلت مادر به فاصله چند سالی پدر بزرگوارش نیز در سال 1338ق به جوار حق شتافت، او با دلی اندوهبار، به همراهی حضرت آیت اللّه سید حسن خوئی( دائی خویش) از کنار حرم مطهر علوی (ع) به شهر تبریز منتقل شد.

 

او مدت هفت سال در حوزه علمیه تبریز که در آن زمان رونقی بسزا داشته و اساتید برجسته و شایسته را در خود جای داده بود، مشغول تحصیل شد و در همانجا علوم دینی رایج و سطوح عالیه را فرا گرفت .

 

هجرت به قم

در سال 1346ق که 21سال از زندگانی خود را پشت سر گذاشته بود، با عشقی لبریز از شهر تبریز وارد حوزه علمیه قم شد و مدت چهار سال به امر و اصرار حضرت آیت اللّه حاج شیخ عبدالکریم حائری و آیت اللّه سید محمدتقی خوانساری و آیت اللّه العظمی مرعشی نجفی( برادر بزرگوار خویش) در قم اقامت گزیده و از محضر پر فیض حضرات آیات عظام حائری، خوانساری و علامه بزرگوار شیخ اسداللّه قمی استفاده کرد و خود نیز همزمان به تدریس شرح لمعه و مطول و مکاسب همت گماشت.(5 )

 

همگام با حضرت امام خمینی(ره )

این شخصیت فرزانه، در مدت چهار سالی که در قم اقامت داشت با حضرت امام مأنوس و مألوف بودند خود وی می‌گوید: در همین سالها ( 1350 - 1346ق) زمانی که در مدرسه فیضیه قم ساکن بودم هر هفته جمعه‌ها در حجره خویش مجلس روضه داشتیم و دوستان فاضله و علاقه‌مند به اهل بیت (ع) می‌آمدند و در مجلس آقا اباعبداللّه شرکت می‌کردند، حضرت امام خمینی (ره)که در آن موقع طلبه جوانی بودند در مجلس روضه می‌آمدند و از حاضرین پذیرائی می‌کردند و پذیرائی از عزاداران حسینی را افتخار خود می‌دانستند .

 

همچنین در همان ایام هر هفته دسته جمعی و پیاده به مسجد جمکران می‌رفتیم و حضرت امام خمینی (ره) در این پیاده روی حضور داشتند و در طول مسیر با صدائی حزین و با صوتی معنوی دعای توسل می‌خواندند و ما با یک حالت خوش عرفانی به مسجد جمکران می‌رسیدیم و بعد از انجام مراسم با همین شیوه برمی‌گشتیم.(6 )

 

سفر به سوی خورشید

مرحوم آیت اللّه سید مرتضی در حالی که در شهر مقدس قم با اشتیاق فراوان به دنبال آموختن معارف عالیه الهی بود، در همان ایام عشق به تحصیل در حوزه نجف و محبت مولایش علی (ع) در دل و جان او شرر انداخته و شوری در وجودش برانگیخته بود، دلش می‌خواست شب هجران و فراق به صبح وصال و وفاق مبدل شود زیرا او ریشه در سرزمین ولایت داشت و این اشعار را با چشمان گریان زمزمه می‌کرد :

یا نسیم الصبا رجوت الیک

گر چه دورم به صورت از بر تو

 

قل لمولای السلام علیک

انما القلب و الفؤاد لدیک(7 )

 

بالاخره در سال 1350ه.ق مقدمات به سفر، به شهر عالمان دین پرور و میعادگاه انسانها والای گهر یعنی زادگاه خویش، نجف اشرف فراهم شد و ایشان به سوی مرقد مطهر علوی (ع)هجرت کرد .

مژده وصل می‌دهد گردش آسمان مرا

هیچ نبود از آسمان این حرکت گمان مرا

او بعد از سالهای دوری از زادگاه خویش، بالاخره در شهر مقدس نجف و در مدرسه وسطی آخوند سکنی گزید و از همان روزهای اولیه استقرار فعالیت‌های علمی و معنوی خویش را پیگیری کرد و در حوزه‌های درس آیات عظام مرحوم میرزای نائینی و میرزا ابوالحسن مشکینی و میرزا علی ایروانی و مرحوم سید ابوالحسن اصفهانی شرکت جسته و خوشه‌ها چید و دروس خارج اصول و فقه را از محضر چنین اساتید برجسته و اعلام نامدار فرا گرفت و محصول تلاش خویش را در تقریرات فقهی و اصولی خویش بر دروس میرزای نائینی و حاشیه بر سایر کتب فقهی و اصولی متجلی ساخت. عطش حقیقت‌جوئی و دانش اندوزی این سید بزرگوار، او را برای اساتید زبردست این دروس، همچون آیت اللّه آقا سید حسن بادکوبه‌ای و آیت اللّه سید علی قاضی کشاند و مدتها تحت اشراف استاد بزرگ عرفان، حضرت آقا سید علی قاضی( ره) به سیر و سلوک و تهذیب نفس و خودسازی معنوی پرداخت .

 

درجه اجتهاد

او علاوه بر فراگیری، دروس عالی حوزوی به تدریس مکاسب و کفایه مرحوم آخوند خراسانی همت ورزید و در اندک زمانی جزء مدرسین طراز اول سطح، در حوزه علمیه نجف محسوب شد او از محضر آیات عظام میرزا محمد حسین نائینی و آقا سید ابوالحسن اصفهانی موفق به اخذ درجه اجتهاد شد و مورد تحسین و علاقه مرحوم اصفهانی قرار گرفت.

 

معظم له در این مدت با حضرات آیات عظام حاج سید ابوالقاسم خوئی و سید محمدهادی میلانی و شیخ احمد اهری، مأنوس بوده و مباحثات علمی داشت .

 

اجازات روایتی

وی همچنین از علمای بزرگ و محدثین معروف نجف مانند: شیخ مرتضی طالقانی، حاج شیخ عباس قمی، شیخ شمس الدین بادکوبه‌ای و شیخ علی اکبر نهاوندی و سید محمد کوه کمری و میرزا ابوالحسن مشکینی اجازه روایتی دریافت کرد.(8 )

حضرت آیت اللّه سید ابوالقاسم خوئی( ره) در مورد مقام علمی او خطاب به فرزند ارشد ایشان فرمودند :

من بدون تعارف عرض می‌کنم در مباحثاتی که با ابوی شما داشتیم ایشان معمولا آخرین حرف را می‌زدند.(9 )

 

مراجعت به ایران

علامه سید مرتضی مرعشی نجفی( ره) در سال 1360ق تصمیم گرفت برای زیارت حضرت ثامن الحجج مولا علی بن موسی الرضا علیه آلاف التحیة و الثناء و جهت ملاقات و زیارت اقوام و صله ارحام به ایران سفر کند، اما با مخالفت آیت اللّه سید ابوالحسن اصفهانی مواجه شد و پس از اصرار، آیت اللّه اصفهانی موافقت کردند که در این سفر پس از زیارت امام هشتم (ع)و به جا آوردن صله ارحام مجددا به حوزه علمیه نجف اشرف مراجعه کنند.

 

ایشان پس از تشرف به آستان مقدس حضرت علی بن موسی الرضا (ع)جهت ملاقات و زیارت اقوام به تبریز رفتند .

 

فقید سعید پس از مدتی اقامت قصد مراجعت به نجف اشرف را کرد ولی با موانع عدیده روبرو شد از جمله علمای بزرگ تبریز همچون آیت اللّه حاج میرزا فتاح شهیدی( ره ) (صاحب حاشیه بر مکاسب) آیت اللّه انگجی، آیت اللّه سید محمد مولانا و آیت اللّه سید حسن خوئی و همچنین اقوام و بستگان ایشان مصرانه تقاضای اقامت در آن دیار کردند .

 

او بنا بر وظیفه خویش در تبریز ماند و در همانجا ازدواج کرد ولی خودش را مانند یک مسافر می‌دانست اما تقدیر الهی چنان رقم زده بود که تا آخر عمر شریفش در آنجا ماندگار شده و به وظایف شرعی و اجتماعی خویش عمل کند .

 

تلاش در راه ترویج معارف الهی

آیت اللّه سید مرتضی مرعشی در تبریز به فعالیت‌های علمی و اجتماعی همت ورزید. او از یک سو حوزه درسی تشکیل داده و به تربیت طلاب علوم دینی پرداخت و از سوی دیگر به تألیف و تصنیف روی آورده و محصول سالها تلاش و کوشش خویش را به رشته تحریر در آورد و افزون بر فعالیت‌های علمی، مسؤولیت تبلیغ و راهنمایی مردم را نیز عهده‌دار شد منزل او به عنوان کانون اندیشه و اخلاص اهل بیت عصمت (ع) شناخته می‌شد و شیفتگان معارف ائمه اطهار(ع) از اطراف و اکناف به گرد شمع وجود او جمع شده و از خرمن پر بار حقایق الهی خوشه‌چینی می‌کردند. او در مدرسه صادقیه تبریز به اقامه جماعت و ارشاد مؤمنین پرداخته و از هیچ فرصتی برای اقامه فریضه امر به معروف و نهی از منکر دریغ نمی‌کرد و همین طور طلاب مدرسه از اشاره‌های اخلاقی و علمی ایشان بهره‌مند می‌شدند . هر سال در ماه مبارک رمضان در همان مسجد، در مدرسه صادقیه منبر می‌رفت و به تبلیغ موعظه می‌پرداخت و در سوگ سالار شهیدان حضرت ابا عبداللّه الحسین (ع)اقامه عزا می‌کرد و به این ترتیب ایشان در اندک زمانی یکی از مراجع و فقهای پرهیزگار تبریز محسوب شده و ملجأ خاص و عام شد.(10 )

 

زهد و ساده زیستی

حضرت امام خمینی (ره)می‌فرماید :

« من اکثر موفقیتهای روحانیت و نفوذ آنان را در جوامع اسلامی، ارزش علمی و زهد آنان می‌دانم...(11 )»

زهد و ساده زیستی یکی از بارزترین و شاخص‌ترین صفات علما و روحانیون بزرگ شیعه بوده است که در طول تاریخ تشیع صفحات درخشان زندگی آنان را زینت داده و جذاب و دل‌انگیز کرده است .

یکی از ویژگیهای مردان الهی آن است که به درون دنیا می‌نگرند، آنگاه که مردم برون آن را می‌بینند و به فردای خویش می‌پردازند آنگاه که دون همتان به امروز خود می‌اندیشند. مرحوم آیت اللّه آقا سید مرتضی مرعشی صفای قناعت و ساده زیستی، روحی سرشار از معنویت را بدست آورده بود. او خود را به تعلقات مادی نیآلود. با اینکه برادر بزرگوارش حضرت آیةاللّه العظمی مرعشی نجفی در مقام مرجعیت بود و خود ایشان در شهر تبریز یکی از چهره‌های شناخته شده بود و به وجوهات شرعیه دسترسی کامل داشتند اما یک زندگی ساده و بی‌آلایش و دور از تشریفات برای خود درست کرده بود زندگی ساده او در تمام عمرش گوه صادقی بر روح بزرگ و زاهدانه اوست .

 

احتیاط در گرفتن وجوهات

او در گرفتن وجوهات شرعیه کمال احتیاط را می‌کرد و همچنین در مصرف آن، تا یقین نمی‌کرد که مورد مصرف اش نیست خرج نمی‌کرد. از هر کس وجوهات قبول نمی‌کرد .

فرزند بزرگوار ایشان در این مورد می‌گوید :

« روزی دو نفر آمده بودند و اصرار داشتند که از آنها وجوهات شرعیه قبول کند و ما می‌دیدیم که ایشان بهانه می‌آورد و سعی می کند آنها پول را برگردانند و به جای دیگری ببرند .

بعد از ردّ آنها ما فهمیدیم که ایشان از لابلای سخنان آنها فهمیده که مقداری از این پول از طریق ربا به دست آمده و حلال نیست.(12)»

 

علاقه‌مندی رهبر معظم انقلاب

زمانی که رهبر معظم انقلاب حضرت آیت اللّه خامنه‌ای به تبریز تشریف می‌آوردند مشتاق دیدار با ایشان بودند و به هر طریق از ایشان احوالپرسی کرده و اظهار ارادت می‌کردند. از جمله ایشان در سفر اخیرشان به شهر تبریز به علت محدودیت فرصت نتوانستند خودشان با حضرت آیت اللّه مرعشی دیدار کند. برای همین حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای مجتهدی شبستری را همراه هیئتی به نمایندگی به منزل ایشان فرستادند. و همین ایشان در سفری که قبل از انقلاب به آن خطه داشتند مستقیما از ایشان دیدار کرده و اظهار ارادت کرده بودند .

 

تعبد و توسل به اهل بیت(ع )

یکی از اسباب موفقیت انسان مسلمان، توسل و توجه به ائمه اطهار(ع) است، توسلات انسان را در تحصیل علم، کسب اخلاص و تهذیب نفس کمک شایانی می‌کند .

آقا سید مرتضی از همان ایام تحصیل در حجره خویش و در روزهای جمعه مجلس روضه داشتند و این برنامه را تا آخر عمر شریفش تعطیل نکردند، زیرا آنچه که روح او را آرامش می‌داد همان حالات خوش دعا و توسل بود. او آنچنان عاشق حضرت امام حسین (ع)بود که تا نام آن حضرت می‌آمد قطرات اشک از چشمانش سرازیر می‌شد و در هر مجلسی بود وضع آن جلسه عوض می‌شد و همه را منقلب می‌کرد و این عشق و علاقه را پدر بزرگوار و مادر مجلّله او در وجودش به ودیعت نهاده بودند، زیرا این مادر شیر فرزندان خویش را با وضو و تربیت کربلا عجین کرده بود و اینان غم و مهر حسین (ع)را با شیر از مادر گرفته بودند و کام‌شان را با تربت کربلا و آب فرات برداشته بودند. حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقا سید شمس الدین فرزند ارشد ایشان در این رابطه می‌گوید:

 

« زمانی که کتاب شمس الضحی را می‌نوشت قطرات اشک از چشمانش سرازیر بود و یکی از ویژگیهای این کتاب همین است که مراثی آن با حالت گریه و حزن و اندوه نوشته شده مخصوصا مطالب مربوط به شهادت حضرت فاطمه (س)را با سرشک چشم معجون ساخته و با خامه گریه و اشک به رشته تحریر کشیده است. وقتی قرار شد کتابهایش را چاپ کنند اطرافیانش به او پیشنهاد کردند که تألیفات علمی را که مبین شخصیت علمی شماست اول چاپ کنید ولی ایشان مخالفت کرده و گفت: اول باید با چاپ شمس الضحی، ارادت و توسل خویش را به ائمه(ع) ابراز کنم، بعدا کتابهای دیگر را منتشر می‌کنیم .»

 

زیارت کریمه اهل بیت(ع )

ایشان وقتی به قم می‌آمد به زیارت حضرت معصومه (س) اهتمام خاصی داشت و هر روز به حرم مطهر کریمه اهل بیت(ع) مشرف می‌ شد و ساعتهای متمادی آنجا بود و یکی از آرزوهایش این بود که در جوار آن حضرت مدفون شود.(13)

 

مرحوم سید مرتضی مرعشی با تمام وجود شیفته مقام شامخ ولایت و دلباخته خاندان پیامبر و اجداد طاهرینش بود و این مهر و علاقه را با تمام وجود ابراز می‌کرد و بی گمان بسیاری از موفقیت‌هایش مولود همین خصلت او بود. به حضرت مهدی( عج) علاقه خاصی داشت و در هر فرصتی به مسجد جمکران می‌رفت و محبت خویش را با زمزمه و ترنم این اشعار ابراز می‌کرد :

ای شه واللیل مو، از رخ برافکن این نقاب

تابکی اندر حجاب قدس، رخ داری نهان

برقع از ماه جمالت والضحی رو، برفکن

پرتوی از شمس رویت کن عیان بر شیخ و شاب

چند باشد در پناه سایه پنهان آفتاب

کن عیان و به خدا، بین عاشقان در اضطراب(14 )

 

آرزوی پدر

پدر بزرگوارش آیت اللّه سید شمس الدین در اوائل نوجوانی ایشان به جوار حق شتافت او در یادداشت‌های خویش راجع به فرزند خویش، سیدمرتضی چنین نوشته است :

« از خداوند مسئلت می‌نمایم این فرزند را هم خلف صالح حقیر و مروج دین قرار بدهد. آثار نبوی در او زیاد می‌بینم و از خداوند خواسته‌ام که از مروجین شرع و مذهب و اجداد طاهرینش باشد. کام او را با تربت حضرت سیدالشهدا (ع)و آب فرات برداشته‌ایم .

خواب خوبی هم در حق او دیده‌ام و او صاحب اولاد عدیده خواهد شد و در ایران سکونت خواهد کرد. ای فرزند عزیز سید مرتضی! مرا فراموش ننمائی، زحمت تو را خیلی کشیده‌ام... شبهای جمعه تا در نجف هستی بر سر قبر والدین بیا و اگر نبودی به خواندن قرآن خشنود بنما، فرزندم از نماز شب غفلت نکن، تهجد و شب زنده داری، شخص را به مقامات عالی می‌رساند، نباید غفلت کرد از مناجات و ابتهال نیمه‌های شب»(15 )

 

ایشان هم طبق دعا و وصیت پدر عمل کرد و پیش بینی‌های مرحوم سید شمس الدین به وقوع پیوست. خلوتهای عارفانه و تهجد و انجام نوافل و راز و نیازهای سحرگاهی از جمله برنامه‌های او بود و موفقیت او یقینا مرهون همین برنامه‌ها بوده است. او معمولا در حال ذکر و دعا بود اما هرگز تظاهر به آن نمی‌کرد .

 

هر گنج سعادت که خدا داد به حافظ

از یمن دعای شب و ورد سحری بود

 

تألیفات و آثار قلمی

آیت اللّه سید ضیاءالدین مرتضی مرعشی نجفی علاوه بر تدریس و تبلیغ و راهنمایی و ارشاد اهالی مؤمن منطقه به تألیف و تصنیف نیز علاقه‌مند بود و آثار متعددی را به رشته تحریر در آورده و از خود به یادگار گذاشته است که در صفحات گذشته به بعضی از آنان اجمالا اشاره شد برخی از تألیفات ایشان عبارتند از :

1- شمس الضحی فی مناقب النبی و الائمة الهدی، این کتاب در سال 1355ه.ش در تبریز به چاپ رسیده و مؤلف سعی کرده که در نقل اخبار کمال احتیاط را داشته باشد .

2- تقریرات درس اصول آیت اللّه میرزای نائینی( یک دوره اصول )

3- تقریرات درس فقه آیتاللّه میرزای نائینی ( خیارات )

4- روضه العارفین( در عرفان و تهذیب نفس )

5- روضه الاحباب کشکول

6- حاشیه بر نهایة النهایه مرحوم میرزا علی ایروانی

7- رجال الحدیث

8- حاشیه بر عروةالوثقی مرحوم سید محمدکاظم یزدی

9- حاشیه بر مکاسب مرحوم شیخ انصاری

10- حاشیه بر کفایةالاصول مرحوم محقق خراسانی

11- حاشیه بر کفایةالاصول مرحوم محقق خراسانی‌(16 )

 

دستورالعمل اخلاقی

فرزند بزرگوار ایشان حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقا سید شمس الدین می‌گوید: من وقتی 35سال پیش عازم تحصیل به شهر مقدس قم بودم، پدرم چند توصیه اخلاقی به من فرمودند :

1- رفقائی را انتخاب کن که به دنیا و یا آخرت تو سودمند باشند البته سود دنیایی اهمیت چندانی ندارند و سعی کن صفات بارز آنها زهد و تقوی و علم باشد .

2- در گرفتن و مصرف کردن وجوهات شرعیه کمال احتیاط را داشته باش .

3- زیارت حضرت معصومه (س)را سعی کن هر روز انجام دهی ولو اینکه زیارت نامه بخوانی .

4- زیارت جامعه را حداقل هفته‌ای یک بار بخوان و به زیارت عاشورا مداومت داشته باش .

این ستاره تابناک آسمان فقاهت، پس از عمری تلاش و کوشش و به دوش کشیدن مسؤولیت ترویج دین و به جا گذاشتن آثاری زرین، سرانجام در طلوع فجر روز دوشنبه 19ذی العقده 1416( ۲ فروردین ) 1375غروب کرد و به جوار رحمت حق شتافت و به اجداد طاهرینش پیوست .

 

پیام تسلیت رهبر معظم انقلاب

حضرت آیت اللّه خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب پس از شنیدن رحلت آن عالم فرزانه به حضرت حجت الاسلام و المسلمین آقای سید محمود مرعشی نجفی پیام تسلیت فرستاده و به خانواده معظم له تسلیت گفته و ابراز همدردی فرمود و در مورد دفن ایشان در حرم مطهر حضرت معصومه (س)به تولیت محترم آستانه دستوراتی صادر کرد.(17 )

 

پیکر مطهر این عالم جلیل القدر و عظیم المنزله در میان غم و اندوه اقشار مختلف و بر دوش مردم عزادار و با شرکت علمای اعلام و امام جمعه و نماینده مقام معظم رهبری و سایر مسؤولین محلی تبریز از مقابل مسجد جامع تبریز تشییع و به سوی شهر مقدس قم انتقال داده شد(18) و در قم نیز پس از تشییع بسیار باشکوه با شرکت حضرات آیات و علما و بزرگان در صحن مقدس در جوار کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه (س)مقبره 14به خاک سپرده شد. (رضوان اللّه تعالی علیه )

 

فرزندان

از آیت اللّه سید مرتضی مرعشی چهار پسر و سه دختر به یادگار مانده است که دو تن از فرزندانش روحانی اند.

1- حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید شمس الدین مرعشی، ایشان حدود سی و پنج سال است که در قم اقامت دارند و از محضر آیات عظام محقق داماد و حائری و گلپایگانی و عموی بزرگوار خود وحید خراسانی استفاده کرده و اینک در ردیف مدرسین حوزه علمیه قم است و علاوه بر تدریس صاحب تألیفات نیز هست. 

2- حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید مهدی مرعشی یکی از علمای ممتاز تبریز بوده و از اساتید و مدرسین بنام آن ناحیه محسوب می‌شود و افزون بر تدریس و اقامه نماز جماعت و تبلیغ معارف نورانی الهی، صاحب تألیفاتی در زمینه فقه، رجال و سایر موضوعات است.

 

 

پانویس

1- شهاب شریعت، ص 107و یادداشت‌های فرزند ایشان .

2- قبسات من حیاةالاستاذ المرعشی النجفی، ص 15

3- همان، ص 16و 17

4- سوره آل عمران، آیه 34

5- با استفاده از یادداشت‌های فرزند ایشان .

6- مصاحبه با فرزند ایشان .

7- مقدمه کتاب شمس الضحی .

8- با استفاده از یادداشتهای فرزند معظم ایشان و ص 108 شهاب شریعت .

9- مصاحبه با فرزند ایشان .

10- با استفاده از یادداشتها و خاطرات فرزند معظم ایشان .

11- صحیفه نور 20 / 244 .

12- از خاطرات فرزند ایشان .

13- مصاحبه با فرزند بزرگوار ایشان .

14- شمس الضحی ص 639

15- شهاب شریعت ص 109 .

16- از یادداشتهای فرزند ایشان .

17- همان .

18- روزنامه ابرار 22 فروردین 1375 .

دیدگاه تان را بنویسید