با تشدید فشارهای آمریکا و افزایش ریسک حملونقل دریایی، صادرات نفت ونزوئلا که پیشتر به بیش از ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، اکنون با توقف گسترده مواجه شده و بازارهای مقصد، بهویژه چین، در وضعیت انتظار قرار گرفتهاند.
به گزارش جماران؛ در پی حمله سایبری به زیرساختهای شرکت نفت دولتی ونزوئلا PDVSA، این شرکت ناچار شد در ابتدای هفته جاری، (یکشنبه) عملیات بارگیری در پایانههای نفتی خود را متوقف کند. هرچند PDVSA از روز گذشته (چهارشنبه) بارگیری محمولههای نفت خام و سوخت را از سر گرفته، اما طبق بسیاری از گزارشهای رسانههای غربی، بخش عمده صادرات نفت ونزوئلا همچنان عملا متوقف مانده است و دلیل اصلی این وضعیت، تهدید ایالات متحده به اعمال محاصره علیه نفتکشهایی است که مشمول تحریمها هستند.
اخیرا رویترز طی گزارشی اعلام کرد که صادرات نفت خام ونزوئلا که پیش از این و در ماه نوامبر به بیش از ۹۰۰ هزار بشکه در روز رسیده بود، پس از توقیف یک نفتکش تحریمشده توسط ایالات متحده، بهطور محسوسی کاهش یافته و در شرایط فعلی، اپراتورها ترجیح میدهند که کشتیهای بارگیریشده را در آبهای سرزمینی ونزوئلا نگه دارند؛ چراکه بیم آن میرود که در صورت حرکت بهسوی چین بهعنوان مقصد اصلی نفت ونزوئلا با خطر توقیف مواجه شوند.
اما با وجود ازسرگیری عملیات بارگیری در پایانههای نفتی ونزوئلا، همچنان مشخص نیست چه تعداد از نفتکشها قادر خواهند بود وارد آبهای بینالمللی شوند و این ابهام پس از آن تشدید شد که دونالد ترامپ؛ رییسجمهوری ایالات متحده، روز سهشنبه اعلام کرد تمامی نفتکشهای تحت تحریم که به آبهای ونزوئلا وارد یا از آن خارج میشوند، مشمول محاصره خواهند بود.
تداوم صادرات محدود در سایه مجوز آمریکا
در این میان، اما شرکت نفتی آمریکایی شورون بهعنوان یک استثنا به فعالیت خود ادامه میدهد. شورون روز چهارشنبه دو نفتکش حامل نفت خام به مقصد ایالات متحده را بارگیری کرد. این شرکت که شریک سرمایهگذاری مشترک PDVSA است، از مجوز ویژه دولت آمریکا برای صادرات نفت از ونزوئلا برخوردار بوده و حتی پس از توقیف هفته گذشته نیز ارسال محمولهها را متوقف نکرده است.
با وجود این، بیش از ۹ میلیون بشکه نفت خام ونزوئلا همچنان در کشتیها و در آبهای این کشور بلااستفاده باقی مانده است. منابع تجاری و افراد مطلع در PDVSA اعلام کردهاند که مشتریان و شرکتهای حملونقل، با توجه به افزایش ریسک، خواستار تخفیفهای قیمتی و بازنگری در شرایط قراردادها شدهاند.
در مقابل، اما PDVSA در بیانیهای رسمی مدعی شده است که صادرات و واردات نفت به وضعیت عادی بازگشته و ناوگان نفتکشهای این شرکت بدون وقفه در حال تردد است که به نظر میرسد بیشتر جنبه رسانهای و با هدف مصرف داخلی باشد.
تمرکز تحریمها بر نفت خام
تشدید حضور نظامی ایالات متحده در منطقه کارائیب بر مسیرهای کشتیرانی نیز تأثیر گذاشته است. از هفته گذشته حداقل شش نفتکش مسیر خود را تغییر دادهاند تا از ورود به مناطقی که تحت گشتزنی سنگین نیروهای آمریکایی قرار دارد، اجتناب کنند و دولت ترامپ هزاران نیرو و نزدیک به دوازده ناو جنگی را به منطقه اعزام کرده است.
دولت ونزوئلا در واکنش، محاصره اعلامشده از سوی ترامپ را «تهدیدی عجیب» توصیف کرده و آن را ناقض قوانین بینالمللی، تجارت آزاد و حق ناوبری آزاد دانسته است. نیکولاس مادورو؛ رییسجمهوری ونزوئلا، نیز مدعی است که محصره نظامی ونزوئلا توسط آمریکا با هدف سرنگونی دولت او و کنترل منابع نفتی این کشور که بزرگترین ذخایر نفت خام جهان را در اختیار دارد، انجام میشود.
حمله سایبری و تشدید مشکلات عملیاتی
همزمان با این تنشهای ژئوپلیتیک، حمله سایبری اخیر نیز فشار مضاعفی بر عملیات نفتی ونزوئلا وارد کرده به طوریکه صنعت نفت این کشور مجبور شده برای ادامه فعالیت، ناچار شده میادین نفتی، پالایشگاهها، بنادر و سایر تأسیسات خود را از سیستم مرکزی جدا کند. شرکت نفت ونزوئلا چند روز پیش یک حمله باجافزاری را نیز شناسایی کرده بود که نرمافزارهای اداری آن را بهطور گسترده مختل کرد.
در نتیجه، کارکنان پایانهها به ثبت دستی محمولهها روی آوردهاند تا از توقف طولانیمدت صادرات جلوگیری شود و پالایشگاه آموای، بزرگترین پالایشگاه ونزوئلا با ظرفیت ۶۴۵ هزار بشکه در روز، پس از یک قطعی برق کوتاه در روز چهارشنبه مجددا راهاندازی شد.
در نهایت، افزایش تنش میان واشنگتن و کاراکاس، واردات نفتای سنگین مورد نیاز ونزوئلا برای رقیقسازی نفت فوقسنگین این کشور را نیز با ابهام مواجه کرده و صادرات نفتای روسیه به ونزوئلا در معرض خطر قرار دارد و دادهها نشان میدهد برخی از نفتکشهای حامل این محمولهها مسیر خود را تغییر داده یا بازگشتهاند.
