پاشنه آشیل ترامپ در جنگ تجاری با چین چیست؟

به گزارش جماران، اعلامیه چین مبنی بر محدودیت های گسترده در صادرات فلزات کمیاب، جنگ تجاری با ایالات متحده را دوباره شعله ور کرد و باعث نگرانی بازارهای جهانی شد.

این سند با عنوان «اعلامیه شماره 62 سال 2025» که توسط وزارت بازرگانی چین صادر شده است، شامل شرایط سختگیرانه ای برای صادرات فلزات کمیاب است، به طوری که شرکت های خارجی حتی در صورت وجود مقادیر بسیار کمی از این فلزات در محصول، ملزم به دریافت تاییدیه قبلی دولت و توضیح هدف از استفاده هستند.

تهدیدات و اتهامات متقابل

دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در پاسخ به این اقدام، اعلام کرد که قصد دارد تعرفه های گمرکی اضافی 100 درصدی بر کالاهای چینی اعمال کند و محدودیت های جدیدی را برای صادرات نرم افزارهای حساس در نظر بگیرد و استدلال کرد که پکن «به دنبال خفه کردن صنعت جهانی است».

بی‌بی‌سی به نقل از اسکات بیسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا، گفت: «این فقط چین علیه آمریکا نیست، بلکه چین علیه جهان آزاد است. آنها یک توپ جنگی را به سمت زنجیره های تامین صنعتی کل جهان نشانه گرفته اند و ما این را نخواهیم پذیرفت.»

در مقابل، وزارت بازرگانی چین پاسخ داد که ایالات متحده «وحشت بی موردی» ایجاد می کند و تاکید کرد که درخواست های صادرات «تا زمانی که مصارف غیرنظامی داشته باشند و با شرایط مطابقت داشته باشند، تایید خواهند شد.»

اهمیت استراتژیک فراتر از ارزش اقتصادی

به گفته ناتاشا بهاسکار، مشاور «نیو لند گلوبال»، چین تقریباً انحصار کامل در فرآوری فلزات کمیاب را در اختیار دارد و بیش از 70 درصد از فلزات مورد استفاده در موتورهای خودروهای برقی و آهنرباهای صنعتی را تولید می کند.

مارینا زانگ، محقق دانشگاه فناوری سیدنی نیز توضیح داد که «پکن با توسعه یک شبکه تحقیق و توسعه پیشرفته و تربیت نسلی از متخصصان در این بخش حیاتی، برتری خود را بنا کرده است.»

به گفته صوفیا کالانتزاکوس، کارشناس دانشگاه نیویورک، اگرچه صادرات فلزات کمیاب تنها 0.1 درصد از تولید ناخالص داخلی 18.7 تریلیون دلاری چین را تشکیل می دهد، اما ارزش استراتژیک آن بسیار زیاد است زیرا به پکن اهرم فشاری می دهد که واشنگتن از آن برخوردار نیست.

اگرچه صادرات فلزات کمیاب تنها 0.1 درصد از تولید ناخالص داخلی 18.7 تریلیون دلاری چین را تشکیل می دهد، اما ارزش استراتژیک آن بسیار زیاد است.

پیامدهای نظامی و صنعتی جدی

بی‌بی‌سی توضیح می‌دهد که فلزات کمیاب عنصری ضروری در صنایع نظامی هستند. یک جنگنده آمریکایی F-35 برای ساخت پوشش نامرئی، موتورها و سیستم های راداری خود به بیش از 400 کیلوگرم از این فلزات نیاز دارد.

ناویسی ماکدونا، آکادمیسین دانشگاه ادیت کوان استرالیا، معتقد است که محدودیت های چین نقاط ضعف حیاتی در زنجیره های تامین آمریکا را هدف قرار می دهد و اشاره می کند که زمان بندی آن توازن مذاکراتی را که واشنگتن برای آن برنامه ریزی می کرد، بر هم زد.

ایالات متحده و استرالیا در حال توسعه جایگزین هایی برای منابع تامین چینی هستند، اما کارشناسان اشاره می کنند که با توجه به هزینه های بالای فرآوری و ضعف زیرساخت ها، «حداقل پنج سال طول می کشد تا به چین برسیم».

چین ابتکار عمل را در دست دارد

به گزارش بی بی سی، این اقدامات در امتداد محدودیت های قبلی است که چین در آوریل گذشته اعمال کرد و قبل از اینکه با توافقاتی با اروپا و واشنگتن کاهش یابد، باعث بحران جهانی عرضه شد.

داده های رسمی نشان می دهد که صادرات فلزات کمیاب در سپتامبر گذشته در مقایسه با سال گذشته بیش از 30 درصد کاهش یافته است، بدون اینکه اقتصاد چین به طور محسوسی تحت تاثیر قرار گیرد.

علیرغم تند شدن لحن رویارویی، مقامات دو کشور در مذاکرات را باز نگه داشتند. بیسنت گفت: «من هنوز فکر می کنم چین برای گفتگو باز است و من نسبت به امکان کاهش تنش ها خوشبین هستم.»

وانگ یی، وزیر امور خارجه چین نیز در دیدار با مدیر اجرایی گروه بلک استون آمریکا تاکید کرد که دو طرف باید اختلافات خود را به طور موثر مدیریت کرده و روابط را بر اساس پایه ای باثبات و پایدار تقویت کنند.

ناظرانی که بی‌بی‌سی از آنها نقل قول کرده است، معتقدند که پکن از فلزات کمیاب به عنوان یک اهرم مذاکره ایده‌آل قبل از اجلاس مورد انتظار ترامپ و شی استفاده می‌کند، زیرا چین - همانطور که گزارش نتیجه‌گیری می‌کند - متوجه شده است که درد واقعی ترامپ در تعرفه‌های گمرکی نیست، بلکه در فلزاتی است که اقتصاد کشورش نمی‌تواند از آنها چشم پوشی کند.