تعرفه‌های جدید ترامپ بازارها را متزلزل و متحدان آمریکا را سردرگم کرد

به گزارش جماران به نقل از فایننشال تایمز، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، دستور اجرایی صادر کرد که از طریق آن تعرفه‌های گمرکی جدیدی را بر ده‌ها شریک تجاری ایالات متحده اعمال می‌کند، اقدامی که جنگ تجاری جهانی را دوباره شعله‌ور کرد و پیامدهای اقتصادی گسترده‌ای را نوید می‌دهد.

این اقدامات جدید شامل اعمال تعرفه 35 درصدی بر واردات از کانادا، 20 درصدی بر تایوان، 25 درصدی بر هند و 39 درصدی بر سوئیس بود، در حالی که برخی از کشورها مانند بریتانیا و برزیل سطح قبلی خود یعنی 10 درصد را حفظ کردند.

این تصمیم پس از هفته‌ها پیام‌های متناقض و مذاکرات داغ واشنگتن با پایتخت‌های متعدد برای جلوگیری از درگیری تجاری همه‌جانبه اتخاذ شد. دولت آمریکا اعلام کرده است که هدف از این تعرفه‌ها کاهش کسری تجاری است که آن را «تهدیدی غیرعادی برای امنیت ملی و اقتصاد آمریکا» توصیف کرده است، علاوه بر افزایش درآمدهای خزانه‌داری برای تأمین مالی کاهش مالیات داخلی.

این تغییرات گمرکی از شدت تعرفه‌هایی که ترامپ قبلاً در «روز آزادی» در دوم آوریل اعلام کرده بود، می‌کاهد، اما میانگین نرخ تعرفه گمرکی آمریکا در بالاترین سطح خود در دهه‌های اخیر قرار دارد که نشان‌دهنده تمایل ترامپ به بازسازی نظام اقتصادی جهانی بر اساس قواعد متفاوت است.

کانادا و تایوان در تیررس

علیرغم تلاش‌های فشرده‌ای که دولت کانادا در لحظات آخر انجام داد، اتاوا نتوانست قبل از موعد مقرر در اول اوت جاری به توافق با واشنگتن دست یابد. مارک کارنی، نخست‌وزیر کانادا، از "ناامیدی" کشورش از تصمیم آمریکا ابراز کرد و هشدار داد که بخش‌های اقتصادی "به‌طور قابل‌توجهی" تحت تأثیر قرار خواهند گرفت، اما بر ادامه مذاکرات تجاری با ایالات متحده تأکید کرد.

در مقابل، هوارد لوتنیک، وزیر تجارت آمریکا، از کارنی  به شدت انتقاد کرد و او را به دلیل آن کانادا اعلام کرده است که آماده  به رسمیت شناختن کشور فلسطین است «بی احساس»توصیف کرد، این اقدام کانادا خشم رئیس‌جمهور آمریکا را برانگیخت.

اما تایوان، که مهم‌ترین تولیدکننده نیمه‌رساناها در جهان است، تعرفه‌های 20 درصدی آمریکا را «موقت» توصیف کرد، زیرا لای چینگ تی، رئیس‌جمهور این کشور، ابراز امیدواری کرد که از طریق مذاکرات به کاهش آن دست یابد و معتقد است که کشورش همچنان شریک استراتژیک واشنگتن در زنجیره‌های تأمین فناوری است.

منطق تعرفه‌ها.. مازاد تجاری درصد را تعیین می‌کند

دولت آمریکا توضیح داد که تعرفه‌های جدید بر اساس اصل تراز تجاری طراحی شده است. کشورهایی که بیشتر از آنچه به ایالات متحده صادر می‌کنند، از آن می‌خرند، مشمول تعرفه 10 درصدی می‌شوند، در حالی که 15 درصد بر کشورهایی با مازاد محدود اعمال می‌شود. اما کشورهایی که توافقنامه‌های تجاری منعقد نکرده‌اند یا مازاد تجاری زیادی دارند، مشمول تعرفه‌های بالاتری خواهند بود.

داده‌های رسمی نشان می‌دهد که هند با تعرفه 25 درصدی مواجه است، در حالی که این رقم برای سوئیس 39 درصد است. در حالی که تعرفه‌ها بر اتحادیه اروپا از 20 درصد به 15 درصد، بر ژاپن از 24 درصد به 15 درصد و همچنین کره جنوبی از 25 درصد به 15 درصد کاهش یافته است. اما بریتانیا و برزیل نرخ 10 درصد را حفظ کردند، با این یادآوری که برخی از کالاهای برزیل مشمول تعرفه اضافی تا 40 درصد خواهند بود.

در تحولی دیگر، این دستور اجرایی چین را از این اقدامات جدید مستثنی کرد، زیرا مذاکرات بین پکن و واشنگتن تا موعد مقرر در 12 اوت جاری ادامه دارد. اما تعرفه‌های اعمال شده بر سایر کشورها پس از 7 روز اجرایی می‌شود تا به ادارات گمرک آمریکا فرصت داده شود تا آن را اعمال کنند.

پیامدهای اقتصادی مستقیم و واکنش بازارها

همزمان با این اعلام، بازارهای جهانی دچار سردرگمی شدند. شاخص "استوکس 600" در معاملات اولیه روز جمعه 1.2 درصد کاهش یافت و معاملات آتی شاخص‌های "استاندارد اند پورز 500" و "ناسداک" به ترتیب 1 درصد و 0.9 درصد کاهش یافت. در مقابل، دلار و اوراق خزانه آمریکا تا حد زیادی ثابت ماندند.

یک مقام ارشد در دولت آمریکا گفت:«ما در صدد ایجاد یک نظام تجاری جدید هستیم که مبتنی بر کارایی مطلق نیست، بلکه بر اصل عدالت و تعادل است»، که نشان‌دهنده تغییری در فلسفه سیاست تجاری آمریکا است.

فایننشال تایمز اشاره می‌کند که این رویکرد تلاشی آشکار از سوی ترامپ برای بازتعریف نظام تجاری جهانی بر اساس منافع صرفاً آمریکایی است، حتی اگر به بهای دهه‌ها لیبرالیسم اقتصادی تمام شود، که نویدبخش اصطکاک‌های اقتصادی و سیاسی بیشتر در مرحله آینده است.