دو کشور همسایه یکدیگر را به شلیک گلوله اول متهم کرده و سفیران خود را در کشورهای یکدیگر اخراج کردند.
به گزارش جماران به نقل از الجزیره، روزنامههای آمریکایی توجه زیادی به درگیریهای خونین بین تایلند و کامبوج در مرز مورد مناقشه در روز پنجشنبه نشان دادند که بنا به اعلام مقامات تایلندی، دستکم 15 کشته و دهها زخمی بر جای گذاشت.
دو کشور همسایه یکدیگر را به شلیک گلوله اول متهم کرده و سفیران خود را در کشورهای یکدیگر اخراج کردند.
3 روزنامه و مجله بزرگ آمریکایی به بررسی پیشینههای تاریخی در مورد ماهیت درگیری بین تایلند و کامبوج، علل از سرگیری آن و مقایسه قدرت نظامی هر یک از آنها و نقش درگیری اخیر در بحران سیاسی کنونی بانکوک پرداختند.
هشدارها
روزنامه نیویورک تایمز گزارش داد که تشدید تنش نظامی در روز پنجشنبه پس از ماهها تنش فزاینده و در بحبوحه بحران سیاسی داخلی در تایلند رخ داد که منجر به تعلیق وظایف نخستوزیر پتونگتارن شیناواترا در اوایل ژوئیه جاری شد و بعد داخلی شدیدی به بحران خارجی بخشید.
این روزنامه معتقد است که مناقشه مرزی بین دو کشور جدید نیست و به اختلافات قدیمی در مورد تعیین مرزها بر اساس نقشهای مربوط به سال 1907 بازمیگردد که توسط مقامات استعماری فرانسه در کامبوج ترسیم شده است.
این منطقه بارها شاهد تنش بوده است، اما تنش اخیر از ماه مه گذشته پس از کشته شدن یک سرباز کامبوجی در درگیری مرزی تشدید شده است. انفجار یک مین زمینی در اوایل ماه جاری منجر به قطع پای یک سرباز تایلندی شد.
این روزنامه توضیح داد که عامل سیاسی به ویژه پس از افشای یک مکالمه تلفنی حساس بین پتونگتارن شیناواترا و هون سن نخستوزیر سابق کامبوج -پدر هون مانیت نخستوزیر کنونی- به انفجار بحران کمک کرد، جایی که پتونگتارن در این مکالمه در حالی که با زبانی توصیفشده با عنوان "فرمانبردار" با او صحبت میکرد، ظاهر شد و او را "عمو" خطاب کرد و آمادگی خود را برای "مرتب کردن هر چیزی که او بخواهد" ابراز کرد.
این مکالمه خشم گسترده مردمی را در داخل تایلند به ویژه در سایه حساسیت رابطه بین پتونگتارن -دختر نخستوزیر سابق تاکسین شیناواترا- و ارتش قدرتمند تایلند برانگیخت.
مقایسههای نظامی
با وخیمتر شدن روابط دیپلماتیک بین دو کشور و هشدارهای کامبوجی درباره واکنش نظامی، ناظران بیم آن دارند که اوضاع به رویارویی منطقهای باز کشیده شود، به ویژه با فقدان کانال دیپلماتیک مؤثر پس از کاهش روابط بین دو پایتخت.
در گزارشی از مجله نیوزویک توسط خبرنگار امور امنیتی و دفاعی، ایلی کوک، تواناییهای نظامی تایلند و کامبوج بر اساس دادههای موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک بریتانیا مستقر در لندن مقایسه شده است که نشاندهنده تفاوتهای فاحش در بودجه و تجهیزات نظامی است.
بر اساس این دادهها، تایلند دارای ارتش بزرگ و نسبتاً مدرنی با بودجه دفاعی سالانه ۵.۷ میلیارد دلار است، در حالی که کامبوج تنها ۱.۳ میلیارد دلار بودجه دارد.
نیروی هوایی تایلند یکی از بهترین تجهیزات را در جنوب شرقی آسیا دارد و دارای ۱۱۲ جنگنده از جمله ۴۶ فروند جنگنده اف-۱۶ است.
در مقابل، کامبوج فاقد هرگونه هواپیمای جنگنده است و نیروی هوایی آن محدود به ۲۶ هلیکوپتر و تعداد محدودی پرسنل حدوداً ۱۵۰۰ نفری است.
تعداد سربازان
در حالی که تایلند حدود ۱۳۰ هزار سرباز نظام وظیفه و تعداد مشابهی سرباز وظیفه، حدود ۴۰۰ تانک اصلی، یک ناو هواپیمابر و ۷ ناوچه دارد، کامبوج دارای نیروهای زمینی با حدود ۷۵ هزار سرباز است و از تانکهای قدیمی تی-۵۴ و تی-۵۵ مربوط به دهه پنجاه میلادی، علاوه بر خودروهای آبی-خاکی روسی (BMP-1) استفاده میکند. اما نیروی دریایی قابل توجهی ندارد.
در مورد توپخانه، هر دو طرف از سیستمهای پرتاب موشک و توپ استفاده میکنند، اما تایلند از تنوع مدرن شامل سیستمهای آمریکایی، چینی و اسرائیلی بهره میبرد، در حالی که کامبوج به سیستمهای مربوط به دوران شوروی و برخی سیستمهای چینی از دهه نود میلادی متکی است.
علیرغم شکاف آشکار در تسلیحات و فناوریها، رهبری کامبوج - به ویژه نخست وزیر سابق هون سن - به تایلند هشدار داده است که "به برتری نظامی خود افتخار نکند" و تهدید کرده است که "سختترین نوع بازدارندگی" را نشان خواهد داد.
به نظر میرسد تایلند به برتری نظامی خود اطمینان دارد و در روزهای اخیر پاسخهای هوایی خود را تشدید کرده است. با این حال، ادامه درگیریها در مرزهای مورد مناقشه و توسل کامبوج به شورای امنیت سازمان ملل متحد، به نظر نیوزویک، میتواند تهدیدی برای سوق یافتن اوضاع به سمت یک درگیری گستردهتر باشد، مگر اینکه تلاشهای جدی منطقهای یا بینالمللی برای خنثی کردن بحران انجام شود.
معابد در خطر
خبرگزاری بلومبرگ در وب سایت خود، تشدید نظامی اخیر را شدیدترین در بیش از یک دهه گذشته دانسته است، پس از وقوع درگیریهای مسلحانه بین ارتشهای دو کشور در ۶ منطقه مورد مناقشه با اهمیت تاریخی، مهمترین آنها در اطراف معبد پراسات تا موین توم و معبد هندو پریه ویهیر، که دیوان بینالمللی دادگستری حاکمیت آن را در سال ۱۹۶۲ به نفع کامبوج تعیین کرد، قبل از اینکه مناقشه بر سر آن از سال ۲۰۰۸ چندین بار تجدید شود.
بلومبرگ با نتیجهگیریهای نیویورک تایمز و نیوزویک در مورد خطرناک بودن اوضاع بین دو کشور همسایه موافق بود.
این خبرگزاری اشاره کرد که گزارشهای بینالمللی هشدار میدهند که ادامه تنشها، ثبات منطقهای در مثلث زمرد، یک منطقه مرزی مشترک بین تایلند، کامبوج و لائوس را تضعیف میکند.
این گزارش افزود که این هشدار در بحبوحه درخواستها برای مهار بحران از طریق ابزارهای دیپلماتیک و فعالسازی سازوکارهای حل اختلاف، در سایه امتناع تایلند از توسل به دیوان بینالمللی دادگستری، که کامبوج در تلاشهای مکرر برای حل مناقشه مرزی به آن متوسل شده است، مطرح میشود.
ترجمه: کریم اسدی اصل
