گروه اقتصاد و درآمد: در روزهای گذشته، سخنان منوچهر منطقی، معاون وزیر صمت، درخصوص اینکه طبق سیاست مدنظر این وزارتخانه، قرار است اختیار قیمتگذاری خودروهای داخلی تا انتهای سال به هیات‌مدیره خودروسازان واگذار شود و شورای رقابت دیگر قیمتگذاری نکند و نقش تنظیم گری بازار خودرو را داشته باشد، باعث بروز نوساناتی در بازار خودرو شد. این اتفاقات همچنین پس از آن بود که عباس علی آبادی، وزیر صمت، به مردم وعده داد در آینده نزدیک در خودرو به شرایطی نزدیک می‌شویم که نیاز به قیمتگذاری دستوری نیست، افزایش تولید و تجدیدنظر دولت در تعرفه واردات خودروهای برقی، فرصتی ایجاد می‌کند تا مردم بدون محدودیت و انحصار نیاز خود را فراهم کنند.
با قیمت گذاری دستوری، بالای 200 هزارمیلیارد تومان وارد سیستم دلالی خودرو شد
با رکود فعلی، اکنون دلالان بیکار شده‌اند
در همین رابطه، امیرحسن کاکایی، عضو هیئت علمی‌دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت و کارشناس صنعت خودرو، در گفت و گو با جماران، با بیان اینکه ارقام منتشر شده درخصوص افزایش قیمت خودرو، نسبت به قیمت خودروها، رقم قابل توجهی محسوب نمی‌شود و درواقع جزء نوسانات بازار است، تصریح کرد: در شرایط فعلی، با توجه به رکود شدید ایجاد شده در کشور، دلالان بیکار شده‌اند. در پنج سال گذشته، با قیمتگذاری دستوری در خودرو، چنان رانتی در سیستم دلالی کشور وارد شد، که می‌توان رقمی بالای 200هزارمیلیارد تومان برآورد کرد. آنها با 10هزارمیلیارد تومان، می‌توانند موج رسانه‌ای ایجاد کنند. اکنون نیز می‌خواهند بگویند؛ آی ملت، مراقب باشید! قیمت ها درحال افزایش است! آنها کوچکترین نوسانی را نشانه تائید این جوسازیها می‌گیرند.
وی با بیان اینکه 15میلیون تومان در یک خودرو 500میلیونی، جزء نوسانات طبیعی بازار است و نکته عجیبی نیست، چرا که دلالان در هرحال به دنبال پیشبرد مقاصد خود هستند، افزود: طبق پیش بینی‌ها، قیمت دلار تا آخرسال باید افزایش می‌یافت، اما به هر دلیلی این مساله پیش نیامد و دست دولت هم درد نکند و زحمت کشیده است، هر چند ضربه ای که این اقدام به حیطه‌های دیگر زده است، بماند! اما درمجموع دولت اکنون قمیت دلار را ثابت نگه داشته است. حتی می توان ادعا کرد کاهش نیز داده، چرا که دلار تا 54تومان رشد کرد اما اکنون به 50تومان رسیده است.
متخصصان بازارسازی سعی می کنند بازار را شلوغ کنند
آنچه که اکنون با عنوان افزایش قیمت خودرو مطرح می شود،باهدف تزریق هیجان به بازار است
این کارشناس صنعت خودرو با یادآوری اینکه متوسط قیمت دلار در کشور به دلیل افزایش قیمت برخی کالاها بالا رفته، اما صرف نظر از نوسانات، در رابطه با قیمت خودرو و کالاهایی که با قیمت دلار آزاد قیمت گذاری می‌شدند، در شش ماه گذشته، ثبات قیمت داشتیم، گفت: اکنون شاهد رکود به شدت بالا در بازار هستیم و دلالانی که سرمایه گذاری کردند، با مشکل مواجه شده‌اند. نزدیک آخر سال هستیم و مدتها است که معامله نکرده اند، اتفاقات زمینه ای هم رخ داده است، برای نمونه، صنعت خودروی ما با چالش تولید مواجه است. وعده‌های داده شده برای واردات در حد یک یا دودرصد اجرا شده. اینها بهانه های خوبی است که برخی هیجانات را به بازار تزریق کنند. آنچه که اکنون با عنوان افزایش قیمت خودرو مطرح می شود، نتیجه این بازی است و متخصصان بازارسازی و بازاریابی سعی می کنند بازار را شلوغ کنند.
مشتری برای خودروهای بالای یک میلیارد نیست
کاکایی ادامه داد: مساله دیگر این است که اکنون خودروسازان رفته رفته درباره خودروهای گران قیمت از یک میلیارد به بالا بی مشتری می‌شوند، اظهارداشت: جاهایی که قیمت رسمی خودرو در کارخانه به قیمت بازار نزدیک شده ، خودروها را باید قسطی بفروشند؛ و کسی به راحتی مشتری ندارد. برای آن بخش از بازار، که شامل برخی از خودروسازان می شود هم در بازار هیجان ایجاد شود.
افزایش قیمت دلار تا انتخابات بعید است
وی درعین حال با یادآوری اینکه رکود، به معنای توقف معاملات و توقف جابجایی پول، بلاهای جدی بر سر بازارها، شرکتها و کارخانه‌ها می‌آورد و به خودروسازان ضربه می‌زند، اظهارداشت: هرچند به عنوان یک شهروند، آرزو دارم به طور کلی قیمت دلار بالا نرود اما بعید به نظر می‌رسد قیمت آن تا انتخابات افزایش داشته باشد، اما از سوی دیگر با معضل واقعی و بزرگ رکود روبرو شده‌ایم.
مردم پولی برای خرید ندارند
این عضو هیئت علمی‌دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت، با بیان اینکه از آنجا که مردم در انتظار اتفاقی هستند، خرید را به تعویق می اندازند، خاطرنشان کرد: با توجه به اینکه در یک سال گذشته، تولید افزایش داشته و درآمد اکثریت مردم به اندازه کافی بالا نرفته، خرید کاهش یافته است. در واقع با دو معضل اساسی در بازار مواجه هستیم. آنها که پول در اختیار دارند، منتظر هستند اتفاقی بیفتد قیمتها کاهش یابد و یا خودروهای بهتر وارد بازار شوند. از سوی دیگر هم بسیاری که خودرو لازم دارند و خودروهای داخلی نیازشان را برآورده می کند و می دانند که قیمتها بالاتر خواهند رفت، پولی برای خرید ندارند. بنابراین درشرایط فعلی با رکود شدیدی مواجه هستیم.
کاکایی، گفت: این هیجانات باعث می شوند آنها که پولی در اختیار دارند و می خواستند خودرو بخرند، برای خرید عجله کنند. ضمن اینکه شاهد فروش لیزینگی و کاملا قسطی نیز هستیم تا با این روش بازار تحریک شود و افراد اکنون خرید خود را انجام دهند.
در وضعیت شکننده ای هستیم
وی با تاکید بر اینکه دلالان و بازارسازان تلاش می‌کنند با هر بهانه ای بازار را به هم بریزند، ادامه داد: روشن است، آنها که مثلا قبلا سالی 50هزارمیلیارد تومان درآمد داشتند، امسال دکانشان تخته شده است و ناچارند بازار را به هم بریزند تا خرید انجام شود. با این حال، در وضعیت شکننده ای هستیم، هزاران دلال اکنون منتظرند تا از بازار سود ببرند.
این کارشناس صنعت خودرو، افزود: اگر دولت بتواند قیمت دلار را ثابت نگه دارد، که البته گفته می شود تا آخر شهریورسال آینده برای ثابت نگه داشتن و یا کاهش قیمت دلار، امکاناتی درنظرگرفته‌اند، هر اتفاقی بیفتد، قیمتها افزایش نمی یابند. ممکن است به طور مقطعی بالا برود، اما دوباره برمی‌گردد؛ چرا که مردم پولی برای خرج کردن ندارند. تولید افزایش یافته، واردات هم می شود، اما درآمد بالا نرفته است. قیمت هم پایین نیامده و نخواهد آمد. چرا که هزینه ها مرتب در حال افزایش است. درآمد مردم از قیمتها عقب است؛ بنابراین خریدار وجود ندارد و ما در 10 سال گذشته، به تدریج ضعیف تر شده ایم.
حداکثر افزایش قیمت خودرو، معادل تورم در کشور خواهد بود
با آزادسازی قیمتها، قیمت خودرو در بازار کاهش می‌یابد
کاکایی با بیان اینکه حداکثر افزایش قیمت خودرو، معادل تورم در کشور خواهد بود، تاکید کرد: اگر همین امروز، در این وضعیت، قیمتهای کارخانه را کاملا آزاد کنند، قیمت خودرو در بازار پایین تر هم می‌آید. به شما قول می دهم. همین امروز، قیمت پژو پارس در کارخانه 294میلیون است و در بازار 570میلیون است. اگر این رقم آزاد شود، قیمت کارخانه خودروساز به 400 میلیون تومان می‌رسد و به مقدار فراوان در اختیار قرار می‌گیرد و سود آنچنانی ندارد. قیمت 570 میلیون تومانی بازار هم کاهش می یابد و به 500 میلیون تومان می‌رسد.
با یک خرید، تقریبا 300 میلیون تومان سود می‌کنند!
خودروسازان ناچار به فروش قسطی خودروهایی که قیمتهایش تقریبا آزادشده، هستند
به گفته این عضو هیات علمی دانشکده خودرو؛ علت اینکه برای این قبیل خریدها این میزان صف ایجاد شده، این است که با یک خرید، تقریبا 300 میلیون تومان سود می‌کنند! درباره خودروهای گران قیمت کارخانه ای برای نمونه قیمت «ام وی ام X22 پرو دستی»، 708میلیون تومان و قیمت بازار آن 776میلیون تومان است. آن هم به این علت که کسی که این خودرو را از کارخانه می‌خرد، سه یا چهار ماه پولش در حساب منتظر می‌ماند و اختلاف خواب پول را در اینجا کسر می کنند. اما درباره خودروهایی که قیمتهایش تقریبا آزاد شد، خودروسازان ناچار به فروش قسطی شده اند.
وی تاکید کرد: دست اندرکاران می دانند که آزادسازی قیمت، به معنای کاهش قیمت است. آنها که پیش از آن، شلوغ می‌کنند و فریاد می زنند که این شرایط باعث افزایش قیمت شده، آنها هستند که مدتها است بیکار شده اند!
کاکایی در عین حال، ضمن تاکید بر اهمیت توجه به پیامدهای «اقتصاد رفتاری» که در آن ممکن است اتفاقات زیادی بیفتد، توضیح داد: با توجه به اینکه دلالان پولهای هنگفتی در سالهای اخیر به جیب زده اند، اگر به هر دلیلی شروع به چنان تبلیغاتی کنند که مردم قانع شوند که اتفاق مهمی در حال وقوع است، بازار شلوغ می‌شود و قیمتها بالا می رود. اما بعید به نظر می رسد که بازار این اندازه کشش داشته باشد که بیشتر از نوسانات منطقی، بالاتر برود.
مردم آرامش خود را حفظ کنند
بازیچه دست دلالان قرار نگیریم
هیچ عجله ای برای خرید خودرو وجود ندارد
این استاد دانشگاه علم و صنعت، با تاکید بر اینکه، مردم آرامش خود را حفظ کنند، گفت: نباید بازیچه دست دلالان قرار بگیریم. مردم باید درست تشخیص دهند. اگر کسی سرمایه ای در اختیار دارد، بررسی کند که سرمایه گذاری در چه زمینه ای می‌تواند بازده بیشتری داشته باشد، اما اگر کسی می‌خواهد خودرو بخرد، خودرو را با آرامش بخرد. هیچ عجله‌ای برای خرید خودرو وجود ندارد و به راحتی می‌توانید با پولی که در اختیار دارید، انتخاب معقول کنید. در شرایط فعلی، هیچ کس، برای سرمایه گذاری وارد بازار خودرو نشود. چون این بازار تا شش ماه آینده، نابسامانی زیادی دارد و بی حساب و کتاب است.
نقدشوندگی خودرو و سودآوری آن به شدت کاهش یافته است
کاکایی اضافه کرد: خودرو خریده می‌شود، اما در عین اینکه قیمت آن کاهش نمی‌یابد، نقد شوندگی آن به شدت کاهش یافته است. در نتیجه سودآوری آن به شدت پایین است. آنها که می خواهند سرمایه گذاری کنند این وضعیت را با بازارهای دیگر مقایسه و بعد اقدام کنند. شرایط مانند سال گذشته نیست که هر کسی خودرو بخرد، بداند سودش صددرصد تضمین شده است.
ایران خودرو و سایپا با چالش نقدینگی روبرو شده‌اند
جای نگرانی برای مردم نیست
وی با بیان اینکه هرچند تولید در یک ماه اخیر مقدار کمی پایین آمد، اما در مجموع، از ابتدای سال تاکنون به طور متوسط 20درصد افزایش داشته است، توضیح داد: 80درصد مونتاژکاران و 15درصد تولید داخل رشد داشته است. آنچه که اکنون در قالب ارائه برنامه‌ها و مواضع از سوی وزارت صمت شاهد هستیم، تلاش برای رفع همین مساله است تا تولید روند افزایشی یک سال گذشته خود را ادامه دهد؛ چرا که اکنون ایران خودرو و سایپا با چالش نقدینگی روبرو شده‌اند. اکنون جای نگرانی برای مردم نیست. آنقدر خودرو در انبارها ذخیره شده که تا مدتها می توان آنها را به بازار وارد کرد.
