مهاجرت از روستاها به شهرها و از شهرهای کوچک به شهرهای بزرگ بنا بر نظر بسیاری از کارشناسان با امکانات و تمهیدات موجود برابر نبوده و از این رو مدیریت شهری با پدیده هایی مانند حاشیه نشینی و بافت های فرسوده و گاهی خالی از سکنه رو به رو شده است.
این بافت ها سوای اهمیتی که در گذشته داشتند، نتوانستند در تنگنای محیط فناورانه نیازهای امروزی را پاسخگو باشند و از این رو بازآفرینی شهری جهت تمهید کاربری مناسب برای این بافت های ناکارآمد شهری مد نظر قرار گرفت.
مداخله و بهسازی بافت های قدیمی که در دوره های مختلف مطرح و اجرا شده، این روزها از توجه صرف به کالبد تغییر رویکرد داده و مسائل زیست محیطی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و هنری را نیز برای تحقق توسعه ای همراه با پایداری مورد تاکید دارد که می بایست در حوزه اجرا نیز مد نظر قرار گیرد.
شاید از این روست که کارشناسان امر شهرها را موجودی زنده می پندارند و به طور طبیعی برنامه ریزی و اجرا نیز باید بر این اساس صورت گیرد اما در مواردی کم توجهی به این جزئیات کوچک اما مهم از جمله در نقاطی مانند شهرستان اردستان موجب بروز مشکلاتی شده است.

** انتقادها به طرح بازآفرینی شهری اردستان
به گزارش ایرنا، اجرای طرح بازآفرینی شهری در محدوده مسجد جامع اردستان واقع در محله محال مرکز این شهرستان شهریور 1395 کلید خورد اما در واقع از بهمن 1396 با پرداخت مبلغ 112 میلیارد ریال از ردیف اعتبارات تخفیف عوارض از سوی اداره کل راه و شهرسازی به شهرداری به عنوان دبیر طرح بازآفرینی آغاز شد.
اجرای طرح بازآفرینی شهری قرار بود منجر به تغییر فضای کالبدی و کاربری کنونی شود که به دلیل نگاه تک بعدی، فقدان هماهنگی بین دستگاهی و همه جانبه نگری تا کنون که به جایی نرسیده و در نهایت نیز منجر به نارضایتی مردم و مسئولان شده است.
مسجد جامع اردستان نخستین مسجد دو طبقه و دومین مسجد چهار ایوانی جهان اسلام (متعلق به دوره سلجوقی) در فهرست آثار ملی قرار دارد و هر گونه اقدامی در محدوده این اثر مهم تاریخی باید با هماهنگی میراث فرهنگی و همکاری سایر دستگاه های خدماتی باشد.
نماینده اردستان در مجلس شورای اسلامی پیش تر در بازدید از این طرح با اشاره به ناهماهنگی در اجرا بر ضرورت اعمال دیدگاه های جمعی تاکید کرده و گفت: بازآفرینی شهری به آسانی و بدون اعتبار و برنامه ریزی قابل انجام نیست و بدین سبب که اداره ها آمادگی و اعتبار مورد نیاز را نداشتند، در عمل کار با مشکل رو به رو شده است.
حجت الاسلام سید صادق طباطبائی نژاد افزود: این طرح بدون جدول زمانی مشخص، مدیریت کارآمد و اعتبار لازم آغاز شد اما پیشرفت مناسبی نداشته و مشکلات زیادی هم برای مردم به وجود آورد.
وی اضافه کرد: اگر بحث اعتبار و جا به جایی تاسیسات برق، آب و فاضلاب مورد توجه قرار می گرفت، امروز شاهد تعطیلی طرح نبودیم.
فرماندار جدید اردستان نیز پیش تر در جلسه ستاد بازآفرینی شهری با تاکید بر ضرورت همکاری دستگاه های ذیربط در اجرای هر طرح عمرانی عنوان کرد: شرایط اجرای طرح بازآفرینی در مرکز این شهرستان با واقعیت همخوانی ندارد و نیازمند برگزاری جلسه های کارشناسی و رفع موانع پیش روست.
حمیدرضا تاملی یکی از مشکلات کندی عملیات اجرایی طرح بازآفرینی شهری در محدوده مسجد جامع اردستان را فقدان درک مشترک بین مسئولان دانست و افزود: 27 دستگاه در طرح بازآفرینی ورود دارند اما اعتبار و مسئولیت هر دستگاه هنوز به صورت رسمی ابلاغ نشده است.
وی با اشاره به ضرورت در نظر گرفتن دیدگاه شورای فنی میراث فرهنگی در مورد مسجد جامع، بر تشکیل کمیته فنی مسئول برای اجرای طرح بازآفرینی شهری در محدوده این اثر تاریخی تاکید کرد.
امام جمعه اردستان نیز گفت: کسانی که برای بهسازی و ساماندهی شهر تلاش می کنند، نباید شیرینی خدمات را به تلخی تبدیل کنند و با توجه به وجهه ملی مسجد جامع، عملیات اجرایی طرح بازآفرینی نباید به درازا بیانجامد.
حجت الاسلام حسن دهشیری در خطبه های نمازجمعه هفته گذشته اردستان با اشاره به نارضایتی مردم از شرایط به وجود آمده افزود: باید با برگزاری جلسه های فوری نسبت به تعیین تکلیف و تکمیل طرح از سوی پیمانکار اقدام شود.

*** طرح بازآفرینی اردستان از نگاه شهرداری
اردستان در فاصله نزدیک به 118 کیلومتری شمال شرقی اصفهان 195 هکتار بافت تاریخی و 60 هکتار بافت فرسوده دارد و تا کنون اجرای طرح های بازآفرینی شهری در پنج محله شهر اردستان، چهار محله زواره و سه محله شهر مهاباد به تصویب رسیده است.
بنا به گفته فرماندار اردستان اما موضوع 30 درصد طرح بازآفرینی نیز در بحث اعتبارات تملک دارایی های سال جاری مشخص نشده که پیگیری ردیف های اعتباری باید از استان اصفهان صورت گیرد.
در این میان برخی مسئولان از تعطیلی چند ماهه بازآفرینی شهری محدوده مسجد جامع اردستان خبر می دهند، اما شهرداری به عنوان مجری معتقد است که این طرح در حال اجرا بوده و به دلیل برخی مشکلات اداری در سطح استان از سرعت کافی برخوردار نیست و باید دستگاه ها به وظیفه خود در این زمینه عمل کنند.
شهردار اردستان با اشاره به پیشرفت 30 درصدی عملیات اجرایی طرح باز آفرینی شهری در محدوده مسجد جامع به خبرنگار ایرنا گفت: این طرح از بهمن ماه سال 1396 در اطراف مسجد جامع آغاز شد و تا کنون نزدیک به 30 درصد اعتبار تخصیصی هزینه شده است.
محسن حیدری افزود: اعتبار اولیه طرح افزون بر 11 میلیارد و 500 میلیون ریال بود که تا پایان آن بیش از 68 میلیارد و 800 میلیون ریال نیاز است.
وی بیان کرد: انتظار می رفت تا دستگاه های اجرایی شهرستان همکاری بیشتری با شهرداری در اجرای طرح بازآفرینی داشته باشند اما محدودیت ها و معذوریت ها منجر به کندی روند کار شده است.
شهردار اردستان اضافه کرد: امید می رود با قول مساعد مدیرعامل آبفای استان اصفهان در کوتاهترین زمان ممکن، فاضلاب کشی اطراف مسجد جامع اجرایی شده و کار با سرعت بیشتری به پیش برود.
او تصریح کرد: به رغم همکاری ضعیف از درون و بیرون شهرداری کار بازآفرینی اردستان از سایر طرح های مشابه در استان جلوتر بوده و تا کنون طرحی به این بزرگی در شهرستان اجرا نشده، مردم و مسئولان با آن بیگانه هستند.
حیدری عنوان کرد: قنات دو طبقه محله مون، مسجد ملا یعقوب محله کبودان، مسجد خسرو محله راهمیان، مسجد امام حسن مجتبی (ع) و بازار قدیمی محله بازار در مرحله های بعدی طرح بازآفرینی شهری در دستور کار قرار می گیرند.
وی سهم شهرداری را 20 میلیارد و پیش بینی مشارکت بخش خصوصی در این طرح را افزون بر 200 میلیارد ریال اعلام کرد.
شهردار اردستان با ابراز نارضایتی از صادر نشدن مجوز کاوش برج خاموشان، شهر زیرزمینی و بازار سرپوشیده بیان کرد: این اثرهای مربوط به دوره ساسانی از ذخیره های ارزشمند تاریخی می باشد که بدون استفاده مانده است.
او با اشاره به اجرای طرح بازآفرینی در 270 محله هدف کشور گفت: یکی از برنامه های مهم دولت در بخش مسکن اجرای طرح های بازآفرینی می باشد و مصمم هستیم که تا پایان سال جاری این طرح مرحله به مرحله در اردستان تکمیل شود.
حیدری بیان کرد: فعالیت های شهرداری در دید مردم است و در این شرایط سایر دستگاه همه بار مسئولیت را بر دوش این مجموعه خدمت رسان می گذارند، در حالی که سرعت کار بستگی به همکاری دارد و به تنهایی موفقیت امکان پذیر نیست.

** سهم دستگاه ها در بازآفرینی شهری اردستان
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردستان در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: هر اقدامی در چار چوب بازآفرینی، عمرانی، مرمت یا هر گونه طرح دیگری از سوی هر دستگاهی در محدوده اثرهای تاریخی باید پیش از اجرا مصوبه شورای فنی میراث فرهنگی را دریافت کند.
محمدرضا صدوقی تاکید کرد: اجرای طرح بازآفرینی شهری در محدوده مسجد جامع اردستان هنوز مصوبه شورای فنی میراث فرهنگی را ندارد.
وی افزود: پیش تر اخطارهای شفاهی و کتبی نیز به شهرداری داده شده بود اما بی اثر ماند و اجرای بدون ضابطه طرح بازآفرینی شهری ادامه یافت تا اینکه یک حجره قدیمی واقع در حریم درجه یک مسجد جامع در سایه این طرح از سوی فرد یا افرادی تخریب گردید.
مدیر آب و فاضلاب اردستان نیز در این زمینه عنوان کرد: انجام عملیات توسعه شبکه فاضلاب محدوده مسجد جامع به طول یک هزار و 800 متر نیازمند بروز رسانی با اعتبار افزون بر سه میلیارد و 800 میلیون ریال بدون هزینه پلوس و ترمیم ترانشه است که بر اساس بخشنامه و دستورالعمل های آبفای استان اصفهان به عهده شهرداری به عنوان متولی و مجری می باشد.
سید عباس شریعتمدار اضافه کرد: در صورت تامین هزینه ها، انجام فرآیندهای اداری و انتخاب پیمانکار علمیات اجرایی دست کم سه ماه به درازا خواهد کشید و می توان با استفاده از روش پیشرفته حفاری بدون ترانشه شبکه فاضلاب را اجرا کرد.
وی همچنین بیان کرد: تا کنون نیز یک هزار و 500 متر شبکه فرعی آبرسانی با اعتبار 200 میلیون ریال و اصلاح 50 فقره انشعاب های فرسوده با اعتبار 250 میلیون ریال انجام شده است.
مدیر آبفای اردستان گفت: بنا بر ضرورت طرح بازآفرینی محدوده مسجد جامع، اصلاح 800 متر شبکه اصلی آب آشامیدنی با بیش از 900 میلیون ریال باید اجرا شده و اعتبار آن از محل تملک دارایی ها و تهاتر تامین گردد.
او تاکید کرد: هماهنگی در این زمینه با شهرداری اردستان صورت گرفته تا با توجه به نامه نگاری های انجام شده با معاونت مهندسی و توسعه آبفای استان، شهرداری جدول ها و مستندات سهم وزارت نیرو در این طرح را کتبی اعلام کند تا از سوی استان پیگیری شود.
مدیر امور برق اردستان نیز به خبرنگار ایرنا گفت: برای جا به جایی شبکه برق در محدوده طرح بازآفرینی مبلغی نزدیک به یک میلیارد و 200 میلیون ریال از محل اعتبارهای داخلی شرکت برق اختصاص یافته است.
علیرضا کریم زاده افزود: شهرداری اردستان قرار شده نسبت به حفاری و لوله گذاری اقدام کرده و امور برق نسبت به اصلاح و جا به جایی شبکه برق اقدام کند.

*** الزام های بازآفرینی شهری
به گزارش ایرنا، بافت های ناکارآمد به دلیل پیشینه و وجود عناصر با ارزش تاریخی و موقعیت مناسب ارتباطی قلب تپنده اقتصادی محسوب شده و دارای جایگاهی ویژه در ساختار فضایی و کارکردی شهرها بودند اما به مرور زمان درگیر نارسایی و اختلال کارکردی، اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، ارتباطی و زیست محیطی شدند.
کارشناسان امر ناهمخوانی کالبد و فعالیت، وجود عناصر ناهمخوان شهری، کمی سرانه برخی کاربری ها مانند فضاهای فراغتی، فرهنگی و پارکینگ، فقدان شبکه ارتباطی مناسب، کاربری های ناسازگار و جاذب ترافیک، وجود فضاهای بی دفاع و رها شده را از جمله نارسایی های بافت های فرسوده عنوان می کنند.
همچنین کمبود فضاهای عمومی مناسب جهت شکل گیری تعاملات اجتماعی، اختلال و نابسامانی در نظام کاربری زمین، برخی آلودگی های زیست محیطی، قرارگیری برخی قسمت های بافت در حریم اثرهای تاریخی و ضوابط نارسای ساخت و ساز از دیگر مشکلاتی است که بخشی از شهرها را به بافت های ناکارآمد تبدیل می کند.
خروج تدریجی سرمایه، فعالیت و جایگزینی کارکرد سکونتی با کیفیت بسیار پائین موجب کاهش اهمیت و ارزش بافت قدیمی و هویت شهرها شده و جا به جایی های جمعیتی و خروج گروه های دارای حس تعلق خاطر و با توان مالی بالا از این بافت ها و جایگزینی با گروه های کم درآمد و فاقد حس تعلق از دیگر مسائلی است که ضرورت اجرای طرح های بازآفرینی را یادآور می شود.
بر همین اساس عملیات اجرایی طرح بازآفرینی شهری در محدوده مسجد جامع اردستان که از بهمن 1396 آغاز شده، قرار بود در مدت هشت ماه به پایان برسد اما اکنون تنها 30 درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
این طرح در سال اقتصاد مقاومتی به رغم اطلاع از محدودیت منابع بدون هماهنگی بین دستگاهی آغاز شده و اکنون چند ماه پس از آغاز نمی توان پایانی برای آن متصور شد! شاید از این رو که یکپارچه نگری به عنوان یکی از الزامات اجرای طرح های شهری در اردستان مورد توجه واقع نشده است.
فقدان هماهنگی و درک مشترک در کنار نبود برنامه زمانبندی مشخص موجب گره کنونی در اجرای طرح بازآفرینی شهری محدوده مسجد جامع اردستان شده که حاکی از مشکل مدیریتی بالادستی و پائین دستی طرح می باشد.
اجرای طرح های بازآفرینی شهری در این منطقه ضرورتی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی است اما انتظار می رود دست کم همچنان که فرماندار اردستان نیز تاکید دارد 'از تکرار دوباره تجربه ها و رویدادهای ناخوشایند سال های گذشته در زمینه ساخت و سازها برای اجرای طرح های جدید جلوگیری شود.'
7431/8123
انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.