به گزارش ایرنا، این کتاب که روتیتر «سفره لی شاعر» (شاعر سفره دار) را یدک می کشد، در سه فصل و ۲۲۲ صفحه نوشته شده و در شمارگان یکهزار جلد توسط انتشارات آذرتورک تبریز به زیور طبع آراسته شده است.

فصل اول کتاب شامل مقدمه و اهداف تحقیق است و نویسنده در فصل دوم به اوضاع سیاسی و اجتماعی زمان مشروطیت و زندگی نامه صابر، نقش مطبوعات در تحولات سیاسی و اجتماعی،آذربایجان خاستگاه روزنامه نگاری نوین در ایران، طنز در خدمت مشروطیت،تعریف طنز، اولین روزنامه طنز در جهان اسلام و جهان عرب، ملانصرالدین،تاثیر ملانصرالدین بر مطبوعات ،دوستان و دشمنان ملانصرالدین،سفرهای صابر پرداخته است.

فصل سوم نیز با عنوان «صابر و مشروطیت» به دغدغه های اجتماعی و سیاسی صابر،مبارزه علیه خرافات و نژادپرستی،آزادی بیان و اندیشه و مطبوعات،توجه به زبان مادری صابر و مشروطیت ایران، صابر و ستارخان و ... می پردازد.

در مقدمه کتاب «سفره لی شاعیر: میرزا علی اکبر طاهرزاده (صابر)» آمده است: در تاریخ ادبیات معاصر آذربایجان، سه طنزسرای بزرگ را می شناسیم که مجموعه شعر و ادبیات خود را مدیون خود ساخته اند:میرزا علی اکبر صابر،میرزا علی معجزشبستری و میرزا حسین کریمی مراغه ای؛که در این بین صابر را می توان پدرر شعر طنز معاصر ترکی نامید.

میرزا علی اکبر صابر،مصلح مسلمانی بود که در واقع در دو جبهه می جنگید،نخست در جبهه فریب خوردگان غرب و روس که به ظاهر اصلاح طلب بودند،اما در واقع پیروی و تقلید کورکورانه از غرب داشتند و در تفکر انقطاع وحدت ملل اسلام با هم و دنباله روی از به اصطلاح تمدن اروپایی و روسی بودند و روس‌ستایی پیشه داشتند.

جبهه دوم،دعانویسان،سوءاستفاده کنندگان از احساسات پاک مذهبی مردم و روحانی نمایان سودجو و پول پرست و اشاعه دهندگان خرافات و اوهام بودندکه صابر را بیشتر می آزردندو به تکفیر او و هم‌فکرانش می‌پرداختند.

صابر قهرمان مبارزه و جهاد در این دو جبهه،مردم را به اندریافت کنه و ذات اسلام حقیقی فرا می خواند؛وی تمام استعداد خود را صرف این مساله می کند که در طنزپاره های تلخ،نیشدار،کوبنده و قاطع خویش خواننده را به اجرای احکام شریعت نبوی و یافتن اسلام واقعی و خرافات زدایی از چهره دین دعوت کند.

سرتا سر دیوان صابر که به هوپ هوپ نامه معروف شده صدای توحید است.در واقع تفسیر چند آیه و حدیث است که به زبان اشعاری ماندگار بیان شده است.

میرزا علی اکبر صابر در خانواده ای مذهبی به دنیا آمد و تحصیلات مکتبی قدیمه داشت،اسلام را خوب شناخته بود و از این رو دشمنان اسلام را از یک سو و مسلمان نماهایی را که اسلام را زیر سوال می بردند،افشا می کرد.این گونه شعرهای او زبانزد خاص و عام است.

می توان گفت که وی عمر خود را در خرافه زدایی از اسلام سپری کرد و در کنار سرودن اشعار فلسفی،تغزلی و تعلیمی، به طنز نیز پرداخت.

میرزا علی‌اکبر طاهرزاده، معروف به «صابر» از شعرای بنام منطقه قفقاز در اوایل قرن بیستم میلادی بود که با انتشار روزنامه ملانصرالدین و مجموعه شعر «هوپ هوپ نامه» به اوج شهرت رسید. 

صابر در ۱۸۶۲ در شهر شاماخی جمهوری آذربایجان زاده شد؛ او در کودکی به مکتب رفت و پس از دایر شدن مدارس جدید در شاماخی به مدرسه رفت؛ صابر در ۱۸۸۴ برای زیارت، سفری به مشهد و سمرقند و بخارا کرد و مدتی هم به کربلا رفت؛ او مدت‌ها به فارسی و ترکی آذربایجانی غزل و قصیده می‌سرود.

صابر نخستین اشعار خود را به صورت نوحه و مرثیه سرود و پس از آن سروده‌هایی فرهنگی به نظم درآورد و سرانجام در سال ۱۲۸۴/۱۹۰۵ به بعد به جستارهای سیاسی پرداخت؛ انقلاب ۱۹۰۵ روسیه و تأثیر آن در قفقاز باعث این دگرگونی شد و صابر با آغاز به کار نشریه فکاهی «ملانصرالدین»، به جمع نویسندگان آن پیوست و در سال‌های ۱۹۱۱-۱۹۰۶  یکی از کوشاترین همگاران مجله طنز ملانصرالدین بود.

سروده‌های طنز صابر با نام‌های مستعاری چون «هوپ‌هوپ»، «آغلار گوله‌ین» (متبسم گریان) و «ابونصر شیبانی» در «ملانصرالدین» به عنوان ماندگارترین نشریه فکاهی جهان شرق، چاپ می‌شد. در جریان جنبش مشروطه در ایران آثار و اشعار او در ایران خوانده می‌شد و بر نویسندگان و روشنفکران ایران اثر زیادی داشت.

بیشتر زندگی صابر در فقر گذشت. در ۱۹۱۰ در باکو در مدارس نفتی درس می‌داد و در ۱۲۹۰/۱۹۱۱ از بیماری سل در باکو درگذشت.

سبک صابر سبک واقع‌گرا و تحول‌خواه می باشد و اشعار وی نیز در دیوان «هوپ‌هوپ‌نامه» جمع‌آوری شده‌است؛ بخش آذربایجانی هوپ‌هوپ‌نامه توسط احمد شفائی به فارسی ترجمه شده‌است. 

صابر با اشعارش، نقش موثری در پیروزی انقلاب مشروطه ایران، از طریق تهییج مجاهدان و نیز تاثیر بر روزنامه نگاران، شعرا و نویسندگان ایرانی آن دوره از قبیل علی اکبر دهخدا و سید اشرف الدین نسیم گیلانی داشت.

۶۱۳۲/۵۱۸

انتهای پیام
این مطلب برایم مفید است
0 نفر این پست را پسندیده اند

موضوعات داغ

نظرات و دیدگاه ها

مسئولیت نوشته ها بر عهده نویسندگان آنهاست و انتشار آن به معنی تایید این نظرات نیست.