بسمه تعالی

لیلۀ 5 ذی‏الحجه 89

خدمت جناب مستطاب عمادالاعلام و ثقة‏الاسلام آقای خلخالی ـ دامت افاضاته

مرقوم محترم واصل شد.[1]گمان می‏کنم مبادی مختلفه در قلب جنابعالی حکمفرما بوده است و مرقوم طولانی شما از آنها سرچشمه گرفته باشد: یکی عاطفه که از خواص لاینفکّ[2]شماست؛ یکی محبت به اینجانب که شک در آن ندارم؛ یکی هم ناراحتی اعصاب! این جمله باعث شده است که مطالبی که به شما گفته شده است و من به هیچ وجه از آنها اطلاع ندارم باور فرمودید و قضیه را مفروضه اخذ نموده و متفرع بر آن مطالبی که هیچ انتظار از شما نداشتم مرقوم نموده‏اید: «دل شما از من خون است»! من اشخاصی که فرضاً به من بدیها کرده باشند دلم از آنها خون نیست، و اگر خدای نخواسته باشد، چنین اظهاری نخواهم کرد؛ شما که در دل من مقام مخصوصی دارید و همان طور که کراراً گفته‏ام در سختیها و خطرها، بالاتر از دیگران، شما مردانه خود را برای هدف من که هدف همه است ان شاءاللّه‏، به خطر می‏انداختید، چطور ممکن است دلم از شما رنجش داشته باشد یا اگر خدای نخواسته رنجشی باشد به کسی بگویم؟! خصوصاً با این تعبیر غیرصحیح. شما مطمئن باشید که من ان شاءاللّه‏ تا آخر عمر عواطف شما را فراموش
نمی‏کنم. آنچه اینجانب را بسیار بسیار ناراحت کرد جُمَلی[3]است که در اواخرِ مرقومْ ذکر فرموده‏اید که «فلان، نردبام ترقی بود» الی آخر. البته این جُمل در حالی نوشته شده است که مبدأ مهمّ عصبی کارفرما بوده است؛ لکن عواطف شما باید غلبه کند بر اعصاب.

اینکه شما مرقوم داشته‏اید، کانّه اینجانب را مثل آغا محمد خان قجر سرسلسلۀ قاجار تصور فرمودید! باید جداً عرض کنم اشتباه فرمودید. نه شما در آن روزها سمت چوب بست داشتید، هدف مشترکی بود و تشخیص داده بودید و عمل فرمودید ـ جزاکم‏اللّه‏ خیراً ـ و نه من به امثال شماها که مایۀ امید و نور چشمم هستید، چنین نظری داشته و دارم. من الآن در حالی هستم که نمی‏توانم بیش از این تصدیع دهم لکن شما بدانید که مورد علاقه اینجانب هستید و خواهید بود. یک جملۀ دیگر نیز در مرقوم شما بود که آن هم ناراحتم کرد و خیلی از شما تعجب کردم که چطور پس از آن همه سوابق، اینجانب را نشناخته‏اید و گمان کردید اگر شما «درس» بروید من ناراحت می‏شوم. بسیار در اشتباه هستید! امید است ان شاءاللّه‏ پس از این به حرف اشخاص گوش نکنید و تا تحقیق نفرمایید آن هم از خود اینجانب ترتیب اثر ندهید.

اما راجع به مصطفی، شما و ایشان دو نفر رفیق و همسن هستید و گله‏ها را هر طور می‏خواهید بکنید؛ ولی در موضوع ایشان هم هر حرفی را باور نفرمایید. ممکن است مفسدینی بخواهند بین شما و ایشان نگرانی ایجاد کنند. من مرقوم شما را به ایشان نشان ندادم و حرفی هم نزدم لکن از ایشان بی‏علاقگی نسبت به شما ادراک نکردم. از جنابعالی امید دعای خیر دارم. و آنچه مایۀ دلخوشی است آن است که چند روزی بیش، این حرفها نیست و نفَسی چند که از اینجانب مانده است منقطع می‏شود و حرفها تمام می‏شود. والسلام علیکم و رحمة‏اللّه‏.

روح‏اللّه‏ الموسوی الخمینی