زندگی نامه امام خمینی(س)

آثار و تألیفات امام خمینی:

دهها کتاب و اثر گرانبها از امام خمینی در مباحث اخلاقی، عرفانی، فقهی، اصولی، فلسفی، سیاسی و اجتماعی برجای مانده که بسیاری از آنها تاکنون منتشر شده است. متأسفانه تعدادی از رساله‏ها و تألیفات نفیس امام در جریان جابه‏جایی از منازل استیجاری و در جریان چندین مرحله یورش مأمورین ساواک شاه به منزل و کتابخانه ایشان مفقود گردیده است.

امام خمینی خطی خوش داشت و در نوشتن کتابهایش به قواعد نگارش قدیم و نظم در نوشتن و خلاصه‏نویسی و پرهیز از تطویل پایبند بود. نثر شیوا و به‏کارگیری صنایع ادبی و ابداعات ترکیبی دلنشین در پیامهای سیاسی و دینی امام، خود پایه‏گذار تحولی در ادبیات مذهبی و سیاسی ایران شده و هم اکنون اثر واژگان و ترکیبهای اختصاصی که امام به‏کار می‏برد در متون جدید ادب فارسی و حتی در عرف محاورات مردم ایران مشهود است. برخی از تألیفات امام به تناسب موضوع تخصصی آنها (در فقه و اصول و عرفان) از ابتدا به زبان عربی نوشته شده و برخی نیز فارسی می‏باشند.

امام خمینی علاوه بر تألیفات علمی، تعدادی از رساله‏های علمی اندیشمندان ـ که نسخه‏های منحصر به فرد داشته و هنوز چاپ نشده بودند ـ را با خطی زیبا بازنویسی و استنساخ کرده است. بعضی از تألیفات امام خمینی با دید و قلمی کاملاً تخصصی نوشته شده و فهم مطالب آنها بدون استفاده از شرح و تفسیر اساتید اهل فن مقدور نیست و برخی نیز به زبان ساده‏تر نوشته شده‏اند. کتابهایی که اخیراً از سوی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی تجدید چاپ شده‏اند، از لحاظ مقدمه، پاورقیهای توضیحی و مجموعه فهرستهای راهنما و دقت در صحت متن و ارائه تصویر نمونه‏ای از صفحات نسخه خطی کتاب، بر چاپهای قبلی مزیت دارند.

ضمناً در چند سال اخیر برخی از آثار امام برای اوّلین بار توسط همین مؤسسه منتشر شده‏اند و هنوز آثار چاپ نشده‏ای از امام وجود دارد که پس از تنظیم پانوشته‏ها و توضیحات و فهارس منتشر خواهند شد.

در اینجا فهرست اسامی آثار و تألیفات امام خمینی را بر حسب سیر تاریخ نگارش مرور می‏کنیم. طبعاً معرفی هر یک از این آثار، نیازمند تحقیقی مبسوط و جداگانه است که تاکنون در همین رابطه مقالات و کتابهایی چند نوشته شده است.[1]

1 . در معرفى آثار امام خمینى در مقالۀ حاضر از مقالۀ جامع آیت‏اللّه‏ رضا استادى تحت عنوان «کتابها و آثار علمى امام خمینى(ره)»، مندرج در مجلهحضور؛ ش 1، 1370؛ و همچنین مقالۀ «کتابشناسى امام خمینى»، مندرج در همان مجله، ش 5 و 6، 1371؛ و اطلاعات موجود در آرشیو مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى استفاده شده است. از جمله کتابهایى که سالها پیش از پیروزى انقلاب اسلامى منتشر شده و در آنها از آثار امام خمینى یاد شده است، مى‏توان به کتابهاى زیر اشاره کرد: نقباء البشر ؛ الذریعه الى تصانیف الشیعه، از مرحوم علامه حاج آقا بزرگ تهرانى ؛فهرست کتب چاپى فارسى؛فهرست کتب چاپى عربى، از مرحوم خان بابا بشیر ؛آثار الحجّه، 1373 ؛ رجال قم، مقدس‏زاده، 1335 ؛آیینۀ دانشوران، 1353. ضمناً علاوه بر کتابنهضت امام خمینى، تألیف مورخ متعهد جناب آقاى سید حمید روحانى(زیارتى) ـ که پس از کتابهاى یاد شده منتشر گردیده و در ضمن مطالب تحلیلى خود، از زندگى حضرت امام به معرفى آثار ایشان نیز پرداخته است ـ مى‏توان از کتابهاىسیرى در تألیفات امام خمینى، نوشته حاج شیخ محمد حسن احمدى فقیه یزدى و کتاببوى گل، نوشته جمعى از فضلا، انتشارات جهاد دانشگاهى مشهد نام برد.