در سالهای اخیر، مراجعه بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی به جراحان مغز و ستون فقرات افزایش یافته است؛ چرا که درمان این بیماری، بیش از هر چیز، نیازمند تشخیص دقیق و تصمیمگیری تخصصی است. دکتر خلیل میرزا محمدی بهعنوان جراح مغز و ستون فقرات، همواره بر این نکته تأکید دارد که تنگی کانال نخاعی با درد ساده کمر تفاوت اساسی دارد و نباید آن را دستکم گرفت.
تنگی کانال نخاعی یکی از شایعترین اما در عین حال کمتشخیصدادهشدهترین بیماریهای ستون فقرات است؛ بیماریای که بهآرامی پیشرفت میکند و بسیاری از بیماران تا زمانی که دچار اختلال جدی در راه رفتن یا ضعف اندامها نشوند، متوجه خطر آن نمیشوند. این بیماری اغلب به اشتباه با دیسک کمر یا آرتروز ساده ستون فقرات اشتباه گرفته میشود و همین تشخیص نادرست میتواند باعث تأخیر در درمان و ایجاد آسیبهای عصبی دائمی شود.
در سالهای اخیر، مراجعه بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی به جراحان مغز و ستون فقرات افزایش یافته است؛ چرا که درمان این بیماری، بیش از هر چیز، نیازمند تشخیص دقیق و تصمیمگیری تخصصی است. دکتر خلیل میرزا محمدی بهعنوان جراح مغز و ستون فقرات، همواره بر این نکته تأکید دارد که تنگی کانال نخاعی با درد ساده کمر تفاوت اساسی دارد و نباید آن را دستکم گرفت.
کانال نخاعی مسیری است که نخاع و ریشههای عصبی از داخل آن عبور میکنند. در بیماری تنگی کانال نخاعی، این فضا به دلایل مختلفی مانند تغییرات فرسایشی، ضخیم شدن لیگامانها، آرتروز مهرهها یا بیرونزدگی دیسک، بهتدریج تنگ میشود. نتیجه این تنگی، فشار مداوم بر نخاع یا اعصاب است که میتواند علائم عصبی پیشرونده ایجاد کند.
نکته مهم این است که تنگی کانال نخاعی معمولاً یک بیماری تدریجی است و برخلاف دیسک حاد، ممکن است با درد شدید ناگهانی آغاز نشود. همین موضوع باعث میشود بسیاری از بیماران آن را جدی نگیرند.
علائم تنگی کانال نخاعی؛ فراتر از یک کمردرد ساده
یکی از ویژگیهای بارز تنگی کانال نخاعی، الگوی خاص علائم آن است. شایعترین نشانهها شامل:
- درد یا سنگینی پاها هنگام راه رفتن
- خستگی زودرس اندامهای تحتانی
- بیحسی یا گزگز پاها
- بهتر شدن علائم با نشستن یا خم شدن به جلو
- اختلال تعادل در مراحل پیشرفته
بسیاری از بیماران متوجه میشوند که نمیتوانند مسافتهای قبلی را بدون توقف راه بروند و مجبورند پس از چند دقیقه بنشینند. این علامت که به آن «لنگش عصبی» گفته میشود، از نشانههای کلاسیک تنگی کانال نخاعی است.
دکتر خلیل میرزا محمدی بارها در بررسی بیماران مبتلا به کمردرد تأکید کرده است که وجود این الگوی علائم، زنگ خطر مهمی برای درگیری نخاع محسوب میشود و نباید صرفاً با درمانهای ساده از کنار آن عبور کرد.
چرا تنگی کانال نخاعی با دیسک اشتباه گرفته میشود؟
یکی از دلایل اصلی تشخیص اشتباه، شباهت نسبی علائم اولیه است. بسیاری از بیماران با درد کمر یا پا به پزشک مراجعه میکنند و در MRI آنها تغییرات دیسکی دیده میشود. اما واقعیت این است که دیسک خفیف در MRI لزوماً علت اصلی علائم نیست.
در تنگی کانال نخاعی، فشار معمولاً گستردهتر و تدریجیتر است و میتواند همزمان چند سطح از نخاع یا اعصاب را درگیر کند. تشخیص صحیح این تفاوت، نیازمند تجربه بالینی و معاینه عصبی دقیق است؛ موضوعی که نقش جراح مغز و ستون فقرات را پررنگ میکند.
چه زمانی تنگی کانال نخاعی خطرناک میشود؟
در مراحل ابتدایی، ممکن است علائم خفیف باشند و با استراحت بهبود یابند. اما با پیشرفت بیماری، خطر آسیب دائمی عصبی افزایش مییابد. علائمی که نشان میدهند تنگی کانال نخاعی وارد مرحله خطرناک شده است عبارتاند از:
- ضعف پیشرونده پاها
- اختلال واضح در راه رفتن
- بیاختیاری ادرار یا مدفوع
- بیحسی گسترده یا دوطرفه
در این مرحله، تأخیر در درمان میتواند باعث باقی ماندن عوارض حتی پس از جراحی شود.
درمان تنگی کانال نخاعی؛ همیشه جراحی؟
برخلاف تصور عمومی، همه بیماران مبتلا به تنگی کانال نخاعی نیاز به جراحی ندارند. در مراحل خفیف، درمانهای غیرجراحی مانند فیزیوتراپی، دارودرمانی و اصلاح سبک زندگی میتوانند علائم را کنترل کنند.
اما زمانی که فشار بر نخاع یا اعصاب باعث ضعف، اختلال عملکرد یا کاهش کیفیت زندگی شود، جراحی بهعنوان بهترین گزینه مطرح میشود. هدف جراحی، آزادسازی کانال نخاعی و کاهش فشار از روی ساختارهای عصبی است.
دکتر خلیل میرزا محمدی با استفاده از روشهای مدرن و کمتهاجمی جراحی ستون فقرات، تلاش میکند تا ضمن کاهش عوارض، دوره نقاهت بیماران را نیز کوتاهتر کند. انتخاب روش جراحی مناسب، بر اساس شرایط هر بیمار بهصورت اختصاصی انجام میشود.
اهمیت انتخاب جراح مناسب در تنگی کانال نخاعی
جراحی تنگی کانال نخاعی نیازمند دقت بسیار بالا است؛ چرا که نخاع و اعصاب حیاتی درگیر هستند. تجربه جراح در تشخیص میزان لازم برداشت استخوان یا بافت، نقش مستقیمی در نتیجه نهایی درمان دارد.
دکتر خلیل میرزا محمدی بهعنوان جراح مغز و ستون فقرات، با تجربه انجام جراحیهای پیچیده ستون فقرات، همواره تأکید دارد که هدف اصلی، بهبود عملکرد بیمار و جلوگیری از آسیبهای عصبی دائمی است؛ نه صرفاً انجام جراحی.
جمعبندی
تنگی کانال نخاعی بیماریای است که بهآرامی پیشرفت میکند اما میتواند پیامدهای جدی به همراه داشته باشد. تشخیص زودهنگام، تفاوت بزرگی در مسیر درمان ایجاد میکند. اگر علائمی مانند درد پا هنگام راه رفتن، ضعف یا اختلال تعادل دارید، بررسی تخصصی توسط جراح مغز و ستون فقرات ضروری است.
انتخاب پزشک باتجربه و آشنا با روشهای مدرن جراحی، میتواند شانس بازگشت به زندگی فعال و بدون درد را بهطور قابل توجهی افزایش دهد.
(لینک به صفحه مرتبط با تنگی کانال نخاعی در سایت دکتر خلیل میرزا محمدی)
*** این مطلب در سرویس گزارش آگهی منتشر شده و تبلیغاتی می باشد؛ لذا جماران هیچ توصیه در رابطه با انجام فعالیت فوق ندارد.
