«لیندزی نیومن» کارشناس ریسک ژئوپلیتیک میگوید: «آیا اروپا میتواند روی ترامپ تأثیر بگذارد؟ فکر میکنم پاسخ کوتاه، خیر است. سیاست و موضعگیری دولت آمریکا درباره اوکراین، اسرائیل و رابطهاش با اروپا، توسط رئیسجمهور و اطرافیانش تعیین میشود و نه عمدتاً خود رئیسجمهور. برنامه جهانی جاهطلبانه ترامپ نشان میدهد کسانی که فکر میکردند «اول آمریکا» به معنای سیاست خارجی محدود و انزواطلبانه است، اشتباه کردهاند. او میافزاید: «ترامپ دارد دنیا را به تصویر خودش بازسازی میکند.»
به گزارش جماران، «وقتی دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، در مصر روی صحنه رفت تا توافق آتشبس بین اسرائیل و حماس را که با میانجیگری آمریکا به دست آمده بود، اعلام کند، تعدادی از رهبران جهان پشت سرش مانند بازیگران یک نمایش سیاسی ایستاده بودند.»
آسوشییتدپرس در گزارشی با این مقدمه نوشت: این تصویر خیلی چیزها را نشان میداد. دولتهای اروپایی نتوانستهاند نقش مهمی در دیپلماسی جنگ غزه ایفا کنند، در حالی که ترامپ با شعار «اول آمریکا» نقش مرکزی داشته و متحدان قدیمی اروپا را به حاشیه رانده است. در مورد جنگ اوکراین هم، اروپاییها با نتایج متفاوتی تلاش کردهاند تا واکنش دونالد ترامپ به پیگیری سرسختانه ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه در این جنگ را شکل دهند؛ جنگی که پیامدهای عمیقی برای آینده اروپا دارد.
«لیندزی نیومن» کارشناس ریسک ژئوپلیتیک میگوید: «آیا اروپا میتواند روی ترامپ تأثیر بگذارد؟ فکر میکنم پاسخ کوتاه، خیر است. سیاست و موضعگیری دولت آمریکا درباره اوکراین، اسرائیل و رابطهاش با اروپا، توسط رئیسجمهور و اطرافیانش تعیین میشود و نه عمدتاً خود رئیسجمهور.»
نیومن میگوید برنامه جهانی جاهطلبانه ترامپ نشان میدهد کسانی که فکر میکردند «اول آمریکا» به معنای سیاست خارجی محدود و انزواطلبانه است، اشتباه کردهاند. او میافزاید: «ترامپ دارد دنیا را به تصویر خودش بازسازی میکند.»
اختلافات و کمی پیشرفت درباره اوکراین
حمایت اروپا از اوکراین در برابر تهاجم روسیه با خواسته ترامپ برای پایان دادن به جنگ، حتی اگر به معنای واگذاری سرزمین توسط کییف باشد، در تضاد است. رهبران اروپا به نتایج متفاوتی در تلاش برای تقویت حمایت ترامپ از اوکراین دست یافتهاند.
دونالد ترامپ این هفته بالاخره پس از فشارهای دو حزبی در واشنگتن و ماهها لابیگری کییف و متحدان اروپاییاش، صنعت نفت و گاز روسیه را تحریم کرد.
به نظر میرسد انگیزه او بیشتر از سر ناامیدی از پوتین بوده که نتوانسته او را به مذاکره مستقیم با ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، متقاعد کند، تا رفع نگرانی کشورهای اروپایی که او آنها را متهم کرده به خاطر خرید نفت روسیه، خواستشان برای تحریمهای آمریکا را تضعیف میکنند.
ترامپ روز چهارشنبه با ناراحتی گفت: «هر بار که با ولادیمیر صحبت میکنم، گفتوگوهای خوبی داریم، اما به جایی نمیرسند ما خیلی صبر کردیم.»
ناکامی در پایان دادن به جنگ
دونالد ترامپ ناامیدیاش را از ناتوانی در متوقف کردن جنگ سهونیمساله پنهان نکرده؛ چیزی که در کارزار انتخاباتی ادعا کرده بود در روز اول بازگشت به دفترش انجام خواهد داد. او زلنسکی را در کاخ سفید سرزنش کرده، با پوتین در آلاسکا ملاقات کرده و نمایندگانی به مسکو و کییف فرستاده، اما نتوانسته دو طرف را به میز مذاکره بکشاند. با این حال، چند روز پس از دیدار با پوتین، ترامپ میزبان زلنسکی و رهبران ارشد اروپایی در کاخ سفید بود و گفت که آمریکا حاضر است از تلاشهای اروپا برای نظارت بر هرگونه توافق صلح در اوکراین حمایت کند.
ترامپ اشاره کرده که ممکن است موشکهای دوربرد تاماهاک را برای حمله به داخل روسیه به کییف بدهد، اما همزمان به نظر میرسد از خواسته پوتین برای واگذاری کل منطقه دونباس شرقی اوکراین، از جمله بخشهایی که روسیه اشغال نکرده، حمایت میکند.
ترامپ و تیمش استدلال کردهاند که بزرگترین درگیری در خاک اروپا از زمان جنگ جهانی دوم اهمیت کمی برای ایالات متحده دارد و از اروپاییها خواستهاند مسئولیت بیشتری برای پایان دادن به این درگیری بر عهده بگیرند. رهبران اروپا از تحریمهای اخیر نفت و گاز روسیه که امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه آن را «نقطه عطف» خواند، استقبال کردند.
اما اروپا خودش در مورد اوکراین اختلافاتی دارد. اتحادیه اروپا با ۲۷ کشور در تلاش است تا طرحی برای استفاده از داراییهای مسدودشده روسیه به عنوان وثیقه برای وام کلان به اوکراین نهایی کند. بلژیک، که بخش زیادی از این پول در آنجاست، به دنبال تضمینهایی است که کشورهای دیگر بار هرگونه تلافی اقتصادی روسیه را به اشتراک بگذارند.
ویکتور اوربان، نخستوزیر مجارستان که روابط دوستانهای با مسکو دارد، با حمایت اتحادیه اروپا از کییف مخالف است. با این حال، گرگوار روس، مدیر برنامه اروپا و روسیه در اندیشکده امور بینالملل چتم هاوس، میگوید پیشرفتهایی در ایجاد موضع منسجم اروپایی نسبت به ترامپ حاصل شده است.
او میگوید: «اتفاق نظر کامل نمیبینم، اما از سوی دیگر، انسجام موجود نیز از هم نپاشیده است و این برای اروپا، این خودش یک پیروزی است.»
تمرکز ترامپ بر خاورمیانه
نفوذ اروپا در متوقف کردن جنگ اسرائیل و حماس کمتر از جایگاهی است که در پرونده اوکراین دارد. در یک روایت صادقانه، اروپا تاثیر چندانی بر موضوع نداشته، هرچند برای بازسازی نهایی غزه باید پول و تخصص ارائه دهد. اتحادیه اروپا بزرگترین ارائهدهنده کمک به فلسطینیها در جهان است، اما نفوذ کمی بر اسرائیل دارد، بخشی به دلیل اختلاف کشورهای اروپایی در نحوه برخورد با این درگیری.
از زمان شکلگیری آتشبس شکننده، که ترامپ آن را در اجلاس ۱۳ اکتبر در شرمالشیخ مصر به عنوان «فرصتی بینظیر برای کنار گذاشتن دشمنیها و کینههای قدیمی» ستود، او و تیمش از مصر، قطر، ترکیه و عربستان سعودی تمجید کردهاند، اما درباره نقش اروپا تقریباً سکوت کردهاند. مایک هاکابی، سفیر ترامپ در اسرائیل، حتی در شبکه ایکس یک مقام ارشد دولت بریتانیا را «توهمزده» خواند که ادعا کرده بود بریتانیا نقش مهمی در دستیابی به توافق غزه داشته است.
ناراحتی دولت آمریکا تا حدی به دلیل پیوستن بریتانیا و فرانسه به چند کشور دیگر در ماه گذشته برای به رسمیت شناختن دولت فلسطین بوده است.
آتشبس حداقل موقتا صدای انتقادات اروپا از اسرائیل به دلیل رفتارش با فلسطینیها را کاهش داده است، انتقادهایی که اغلب همراه با تلویحی از حمایت بیقیدوشرط آمریکا از اسرائیل بوده است.
نیومن میگوید به نظر میرسد دونالد ترامپ بیشتر به دنبال ایجاد روابط با کشورهای خاورمیانه است تا اروپا. او میافزاید: «دولتهای متوالی آمریکا تلاش کردهاند از خاورمیانه فاصله بگیرند، اما انگار حالا یک چرخش به سمت این منطقه وجود دارد.»
اتفاق های خوب برای اروپا
تهاجم روسیه به اوکراین و رفتار خصمانه فزایندهاش نسبت به کشورهای همسایه ناتو، زنگ خطری برای اروپا بوده، بهویژه با تهدیدهای دیرینه ترامپ مبنی بر عدم دفاع از اعضای ناتو در اروپا مگر اینکه هزینه بیشتری برای دفاع خود خرج کنند. این باعث شد بسیاری از کشورهای اروپایی هزینههای نظامی خود را افزایش دهند.
بدترین ترسهای اروپا درباره دومین دوره ترامپ هنوز محقق نشده است. او نیروهای آمریکایی را از اروپا خارج نکرده یا از ناتو خارج نشده است. حمله تعرفهای جهانی او به مالیات ۱۰۰ درصدی بر کالاهای اروپایی که تهدید شده بود، منجر نشده است.
بریتانیا، که در سال ۲۰۲۰ از اتحادیه اروپا خارج شد، از نظر سیاسی، اقتصادی و نظامی به همسایگان اروپایی خود نزدیکتر شده و نخستوزیر بریتانیا، به کانال کلیدی بین واشنگتن و اروپا تبدیل شده است.
کاتلین بورک، استاد بازنشسته تاریخ مدرن و معاصر در دانشگاه کالج لندن، میگوید ترامپ به وحدت احترام میگذارد و اگر اروپاییها با هم متحد بمانند، میتوانند امیدوار به نفوذ باشند. او میافزاید: «ترامپ شاید فهمیده که داشتن متحدان همیشه بهتر از داشتن دشمنان است.»
