مروری بر زندگی عبدالحسین فقیهی رشتی، نماینده آیت الله بروجردی در عربستان

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی اختصاص دارد.

 

زندگینامه عبدالحسین فقیهی رشتی

شیخ عبدالحسین فقیهی (۱۳۲۱–۱۴۱۰ق) فرزند شعبان گیلانی، که به مدت ۳۰ سال، نماینده آیت الله بروجردی برای رسیدگی به حجاج و رسیدگی به وضع سادات در عربستان بود. او علاوه بر اجازه اجتهاد و روایت از برخی مراجع تقلید شیعه، آثاری در ابواب مختلف فقهی دارد.

 

اطلاعات فردی

عبدالحسین فقیهی رشتی

تاریخ تولد ‌۱۳۲۱ق

زادگاه نجف

تاریخ وفات ۲۷ آبان سال ۱۳۶۸ش

محل دفن حرم حضرت معصومه(س)

شهر وفات قم

 

اطلاعات علمی

استادان محمدحسین غروی اصفهانی، سیدابوالحسن اصفهانی، شیخ عبدالکریم حائری یزدی‌، آیت الله بروجردی

محل تحصیل قم، نجف

اجازه اجتهاد از سید ابوالحسن اصفهانی، آیت الله بروجردی، محمد کاظم شیرازی

 

فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی

سیاسی نماینده آیت الله بروجردی برای رسیدگی به حجاج و رسیدگی به وضع سادات در عربستان

 

ولادت و تحصیلات

عبدالحسین در سال ۱۳۲۱ق در نجف زاده شد. تحصیلات مقدماتی و دروس حوزوی مقدمات و سطح و خارج حوزه را نزد استادانی همچون محمدحسین اصفهانی معروف به کمپانی (متوفّای ۱۳۶۰ق.)، سید ابوالحسن اصفهانی (متوفّای ۱۳۶۵ ق.) شیخ محمدعلی ایروانی، شیخ محمدعلی جمالی خراسانی فراگرفت و سپس به تدریس در حوزه علمیه نجف پرداخت.[۱]

 

او در سال ۱۳۵۲ق به قم مسافرت کرد و در حوزه علمیه این شهر تدریس خود را ادامه داد. ابتدا در درس شیخ عبدالکریم حائری یزدی و پس از آن سال‌ها در درس آیت الله بروجردی شرکت کرد.

 

نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین

عبدالحسین فقیهی به نمایندگی از آیت الله بروجردی، مرجع تقلید وقت، هر سال چندین ماه در مکه و مدینه به سر می‌برد و علاوه بر بیان مسائل شرعی، رسیدگی به وضع سادات عربستان، به دریافت وجوه شرعی می‌پرداخت. او ۳۰ سال نماینده آیت الله بروجردی در امور حجاج بود و به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی سخن می‌گفت.[۲] او همچنین در «هیئت حکمه» برای اصلاح حوزه علمیه قم (این هیئت شامل افراد دیگری مانند امام خمینی، حاج شیخ مرتضی حائری، آیت الله فاضل لنکرانی، حاج سید زین العابدین کاشانی، محقق داماد، و... می‌شد.) حاضر بود.[۳][۴]

 

اجازه روایت و اجتهاد از مراجع

عبدالحسین فقیهی، اجازات علمی زیادی از علمای خاصه و عامه در روایت و اجتهاد داشت؛ از جمله اجازه اجتهاد از مرجع عام آیت الله سید ابوالحسن اصفهانی[۵] اجازه‌های دیگر وی از آیت الله بروجردی و آیت الله محمد کاظم شیرازی است.[۶]

 

آثار

از جمله آثار بر جای مانده از شیخ عبدالحسین فقیهی اثری با عنوان حاشیه بر کفایه بوده که در ۲۲ سالگی در نجف نوشته است. دیگر آثار او عباتند از:

کتاب الحج، اثری استدلالی به زبان عربی که در ۲۲ رجب ۱۳۸۰ق در قم آن را تمام کرده است.

کتاب الصوم، اثری استدلالی به عربی که در روز آخر ربیع الاول سال ۱۳۷۹ق در قم تمام کرده است.

کتاب فی الطهارة، در ۶ رجب سال ۱۳۷۳ق تمام شده است.

کتاب فی الاغسال، در ۲۱ جمادی‌الثانی سال ۱۳۷۴ق در قم تمام شده است.

کتاب فی الغنیمه

کتاب فی الاجارة در ۹ شعبان ۱۳۷۷ق تمام شده است.

کتاب فی المکاسب المحرمه در اول ربیع الثانی سال ۱۳۸۱ق تمام شده است.

کتاب فی نیابة الحج، در ۲۲ رجب سال ۱۳۸۶ق تمام شده است.

کتاب فی تروک احرام الحج، عربی و استدلالی، در ۱۱ رجب ۱۳۸۸ق تمام شده است.

کتاب کشکول، در سه جلد در مباحث متفرقه.

کتاب البیع از مکاسب شیخ مرتضی انصاری در ۲۹ رجب سال ۱۳۸۱ق تمام شده است.

کتاب فی اللغات العربیة

کتاب الحواشی علی شرح السیوطی (نحو عربی)

کتاب التقریرات (درس‌های اساتید مختلف)

کتاب فی مناسک الحج، به زبان فارسی و برای مردم نوشته شده است.

کتاب مسائل الصلاة، مفصل و فارسی.

رسالة فی منجزات المریض

مقالة فی صلاة الجمعة، به زبان عربی و احتمالا تقریرات درس آیت الله بروجردی است.

مقالة فی الوصیة، عربی و استدلالی.

مقالة فی الارث، عربی و استدلالی.

مقالة فی احکام الصلاة المسافر، عربی و استدلالی.

رسالة فی النجاسات، عربی و استدلالی.

کتاب فی حکم ولایة الفقیه، فارسی استدلالی که آن را به درخواست برخی از بزرگان نوشته است.

کتاب فی تقریرات متفرقة از مشایخ خود از جمله شیخ محمد حسین اصفهانی و شیخ عبدالکریم حائری و سید حسین بروجردی.

کتاب فی اسرار العطاس من فن الشیمی که در این رشته تخصص داشت.

رسالة فی الوصیة، عربی و استدلالی (بنگرید شماره ۲۰).

مقاله فارسی در مسأله فدک.

رساله فی منجزات المریض، استدلالی عربی.

رسالة عربیة فی الطهارة در موضوع گوشت پخته.[۷]

 

وفات

شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی در ۹۱ سالگی (۲۷ آبان سال ۱۳۶۸ش.) درگذشت و در حجره‌های صحن حرم حضرت معصومه سلام الله علیها در قم دفن شد. پس از رحلت او، مجالس بزرگداشتی در قم و گیلان برگزار شد.[۸]

 

پانویس

1. مدخل عبدالحسین فقیهی رشتی؛ سایت حوزه نت؛ نوشته محمدتقی ادهم نژاد

2. هفته نامه نقش قلم (نشریه استان گیلان)، ۲۷ آبان ۱۳۶۹، مقاله محمدعلی فقیهی زاده گیلانی و اظهارات سید محمد واحدی، نوه آن مرحوم؛ رسول جعفریان، شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین - ۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ ق.

3. مجله حوزه، ش ۴۴ - ۴۳ (ویژه نامه آیت الله بروجردی)، ص ۴۴، مصاحبه آیت الله سلطانی طباطبایی.

4. رسول جعفریان، شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین - ۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ ق.

5. بسم الله الرحمن الرحیم، و الصلاة و السلام علی من أصفاه من الأوّلین و الآخرین و اللعنة الدائمة علی أعدائهم أجمعین. و بعد فإنّ شرف العلم لایخفی و فضله لاینسی، و ممن تصدّی له هو جناب العالم العلامة مروج الأحکام، ملاذ الإسلام، الحاج شیخ عبدالحسین الفقیهی الکیلانی النجفی ـ سلمه الله تعالی ـ ولقد بذل فی‌هذا السبیل برهة من عمره واشتغل به شطراً من دهره، حتّی بلغ و له الحمد مرتبة‌الاجتهاد و له العمل بما استنبط من الأحکام و أسأله أن لاینسانی من صالح الدعاء کما لا أنساه إن شاءالله. الأحقر أبی الحسن الموسوی الاصفهانی 1351 هجریة. شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین (۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ق.)

6. رسول جعفریان، شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین - ۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ ق.

7. رسول جعفریان، شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین - ۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ ق.

8. دست نوشته‌های فقیهی زاده گیلانی.

 

منابع

جعفریان، رسول، تاریخ و رجال: شرح حال آیت الله شیخ عبدالحسین فقیهی رشتی نماینده آیت الله بروجردی در حرمین شریفین - ۱۴۱۰ - ۱۳۲۱ق، مجله: میقات حج، زمستان ۱۳۸۹ - شماره ۷۴.