به گزارش ایرنا، درخت بلوط در فرهنگ ایل بختیاری نشانه استقامت و ایستادگی است و زندگی این قوم از دیرباز با این درخت با اهمیت گره خورده است. وقتی پای سخن مردان و زنان سال‌خورده بختیاری می‌نشینم، از پیوند زندگی نسل‌های گذشته با جنگل می‌گویند، از اینکه در زمانی که خبری از برق و گاز نبوده است، از ساقه خشکیده درختان برای درست کردن آتش استفاده می‌کردند و هیچکس درخت زنده را به این منظور قطع نمی‌کرد.
یک باور قدیمی در میان مردم بختیاری وجود دارد که اعتقاد دارند کسی که درخت زنده را قطع می‌کند، قطعا یک اتفاق بد درون خانه‌اش خواهد افتاد و هرکس ریشه درختی را بکند، خدا ریشه او را در خواهد آورد و او را از بین خواهد برد.
باورهای منحصر به فرد محیط زیستی ساکنان دیرباز این دیار، ما را نسبت به رویه فعلی برخی افراد در قطع درختان به تعجب وا می‌دارد، به راستی که چقدر کار فرهنگی باید انجام داد تا دیدگاه‌های محیط زیستی مردم به نسل‌های گذشته نزدیک شود ؟
جنگل‌های بلوط زاگرس که یک ثروت ملی محسوب می‌شوند در حوزه شهرستان‌های ایذه و باغملک در سالهای اخیر با مخاطرات فراوانی روبرو بوده‌اند که یکی از آنها، قطع درختان برای تهیه زغال است.
برخورد چکشی مرهم موقت درد جنگل‌های زاگرس است
سمیه علیدشت مدیر انجمن دوستداران محیط زیست قلعه تل در این باره گفت: بارها در جلسات متعدد گفته‌ایم باید در مناطقی که مشکل تولید زغال وجود دارد کارهای تسهیلگری و فرهنگی انجام شود تا مردم نسبت به عواقب آنچه می‌کنند آگاه شوند، و نبایستی تمامی منابع را در مناطقی به کار بگیریم که امید احیا کم باشد اما جنگل های بلوط و داشته های خود را به گرد فراموشی بسپاریم.
وی افزود: در این چندسال هزینه های سرسام‌آوری در کانون‌های ریزگرد صورت گرفت و صادقانه باید گفت نتیجه مطلوب بدست نیامده است اما متأسفانه تاکنون نتوانسته‌ایم در منطقه قلعه تل که از نعمت وجود جنگل بهره می‌برد و در حال نابودی و تبدیل شدن به کانون دیگری برای تولید ریزگرد و آسیب های زیست محیطی است یک پایگاه مجهز جهت حفاظت از جنگل های بلوط تاسیس کنیم یا کار جدی تسهیل‌گیری انجام دهیم.
این فعال محیط زیست ادامه داد: با یک مشاهده عینی متوجه می‌شویم که عده‌ای با خیال راحت درختان بلوط را جهت تهیه زغال قطع می کنند و هیچ اعتنایی به تذکر گردشگران و طبیعت دوستان ندارند. تا زمانی که جنگلبان در محل حضور نداشته باشد این اقدامات ادامه دارد، چه فایده ای دارد وقتی درخت بریده شد و کار تهیه زغال صورت گرفت، برای مچ گیری و جریمه وارد شویم؟ آیا درخت زنده می‌شود؟
علیدشت در مورد تفکیک سودجویان و نیازمندان معیشتی اظهار داشت: تسهیلگری و کار فرهنگی قطعا نیازمندان و سودجویان را غربال می‌کند و نتیجه این خواهد شد که برای رفع مشکل معیشتی نیازمندان چاره‌جویی می‌شود و سودجویان به دست قانون سپرده می شوند. ما به تفکری نیاز داریم که در حین کارهای حفاظتی، اعتقاد و باور جدی به فرهنگ سازی داشته باشد.
وی در مورد تجربه تسهیلگری در شهرستان گفت: خوشبختانه در حوزه روستاهای چال محمد حسین باغملک پس از یک دوره یک‌ساله تسهیلگری مردم پای کار آمدند و از طرح بادام کاری و احیای پوشش مرتع و جنگل در منطقه حمایت کردند، مطمئناً سالهای آتی همه ما میوه و نتیجه این اقدامات فرهنگی را خواهیم دید. ما باید در منطقه قلعه تل برای پیشگیری از قلع و قمع درختان بلوط هر چه سریع‌تر پروژه تسهیلگری را آغاز کنیم و با توجه به شناختی که از مردم فهمیم این مناطق دارم بسیار امیدوار هستم که مشکل تبدیل درختان به زغال در قلعه تل مرتفع شود.
برخورد اشتباه با متخلفین و ایجاد شائبه برای مردم / درخواست برای ایجاد پایگاه جنگلبانی در قلعه تل
امید حاجتی فعال محیط زیست در مورد نحوه اشتباه برخورد و جریمه متخلفین می‌گوید: متأسفانه در برخی موارد وقتی با اهالی روستاها صحبت می کنیم متوجه می شویم که برخورد با متخلفین سلیقه ای صورت می گیرد و اشخاصی که جریمه می شوند به این مورد اعتراض دارند که چرا بقیه متخلفین جریمه نمی‌شوند، این روند باعث به‌وجود آمدن این شائبه می‌شود که دست‌های پشت پرده مانع از اجرای عدالت می‌شود.
این فعال محیط زیست از گستردگی منطقه جنگلی قلعه تل سخن گفت و تأکید کرد: از شهر قلعه‌تل در مسیر آسفالت تا روستای مال‌آقا و منطقه تنگ کُرد با مسیری افزون بر ۴۰ کیلومتر روبرو هستیم، البته این مسیر بدون مسیر های خاکی و روستاهای دیگر است و پوشش این منطقه با این وسعت زیاد با یک جنگلبان امکان پذیر نیست.
وی افزود: در این مناطق مسیرهای انحرافی بی‌مورد و زیادی وجود دارد که تا دل جنگل می‌رود، حتی برای مسدود کردن این مسیرها نیز هیچ اقدامی صورت نگرفته است.
وی در مورد کیفیت نیروهای جنگلبانی در منطقه می گوید: دستمزد پایین و عدم نظارت دقیق موجب شده که جنگل بان ما بی انگیزه شود و در این بین هر شخصی می تواند اقدام به تهیه زغال کند و یا به وسیله خودرو شخصی اقدام به انتقال چوب کند که این وضعیت دقیقا در منطقه هویداست.
این فعال محیط زیست با تاکید بر لزوم ایجاد یک پایگاه جنگل بانی در منطقه ی قلعه تل بیان کرد: منطقه قلعه تل یکی از شهرهای خاص استان است که فاصله ی بسیار نزدیکی با جنگل های بلوط دارد و در چند مسیر مانند (تنگ کُرد، مال آقا، بیدستان، تمبی، تم بهار و بلغاب) مرزی بین خانه ها و جنگل وجود ندارد و این شرایط ایجاب می کند که یک پایگاه قوی جنگلبانی در منطقه تاسیس شود.
با متخلفان قطع درختان و تهیه زغال برخورد می‌کنیم
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری باغملک به خبرنگار ایرنا گفت: اقدامات زیادی برای جلوگیری از قطع درختان در مناطق مختلف باغملک مانند مال آقا و تکیه صورت گرفته است، تاکنون ۲۱ چاه تهیه زغال در سال جاری کشف و تخریب شده است.
بهروز کی‌شمس افزود: حکم ورود به منازل را از دادستان باغملک دریافت کرده‌ایم و در چند نوبت این کار انجام و ادوات تهیه زغال را در چندین روستا توقیف کردیم، در سال ۹۸ برای ۴۵ متخلف در حوزه قطع درختان و تهیه زغال پرونده تشکیل شد و در مرحله رسیدگی قرار دارند.
وی تأکید کرد: در عرصه سرزمینی باغملک ۸۵ هزار هکتار جنگل و ۹۰ هزار هکتار مرتع وجود دارد که کار حفاظت از آنها نیازمند وجود نیروهای بیشتری است، در این زمینه پیشنهاد تفکیک اداره منابع طبیعی بخش صیدون را دادیم و کارهای مربوط به آن در حال انجام است.
رییس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری باغملک از ادامه روند مقابله با قاچاقچیان چوب و زغال سخن گفت و تصریح کرد: با تفکیک اداره صیدون، تمرکز خود را روی جنگل‌های قلعه تل خواهیم گذاشت تا حفاظت بیشتری از این مناطق انجام دهیم.
مجبوریم برای گذران زندگی زغال درست کنیم
علی جوان ۳۲ ساله ای که به زغال درست کردن مشغول است می‌گوید: من لیسانس دارم و متأهل هستم کار نیست و از این راه نان خانواد ام را بدست می آورم.
وی در ادامه می‌گوید: خودم می دانم که کار اشتباهی انجام می دهم و این بلوط ها دست کم دویست سال عمر دارند اما به من بگویید آیا کار دیگری در دسترس من بوده است که من انجام بدهم و نرفتم؟
علی با ناراحتی ادامه می‌دهد: صادقانه بگویم من با انصاف کار می کنم درخت را کلا قطع نمی‌کنم اما آقایانی که در فضای مجازی تبلیغ فروش زغال می زنند وضع مالی خوبی دارند و از روی طمع به این کار وارد شده اند و متأسفانه برخوردها فقط با امثال ما بی پناهان است نه سودجویان.
لزوم کمک مردم برای مقابله با سودجویان
دادستان باغملک در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا گفت: منابع طبیعی برای ما اهمیت خاصی دارد و به همین دلیل به درخواست اداره منابع طبیعی باغملک، دستوران لازم به کلیه حوزه‌ها داده شد که با متخلفان برخورد جدی شود، نیروی انتظامی نیز در این زمینه با منابع طبیعی همکاری می کند.
رحمان بن‌سعید افزود: با توجه به کم بودن تعداد نیروها، منابع طبیعی نمی‌تواند نظارت کاملی بر عرصه‌های منابع ملی داشته باشد بنابراین در این زمینه نیازمند کمک اهالی، دهیاران و مردم هستیم.
وی تأکید کرد: مردم می‌توانند تخلفات رخ داده را به پلیس اطلاع دهند تا در اسرع وقت با متخلفان برخورد شود، در پرونده‌های مربوط به دادستانی نیز ما در اسرع وقت کارهای مربوط به برخورد با سودجویان را انجام می‌دهیم.
قلعه تل با وجود جنگل‌ها و مراتع فراوان و قرار گرفتن مناطق بکری مانند مال آقا و تنگ کرد، یکی از نقاط استراتژیک در بخش منابع طبیعی در زاگرس میانی و استان خوزستان است که در فاصله ۱۵۵ کیلومتری اهواز قرار گرفته است.
گزارش از میلاد کایدی
