معرفی انواع زنجیر صنعتی + جدول سایزبندی زنجیر صنعتی

زنجیرهای صنعتی از مهم‌ترین اجزای مکانیکی در انتقال نیرو و حرکت به شمار می‌روند و در صنایع مختلف مانند خودروسازی، کشاورزی، معدن و خطوط تولید کاربرد گسترده دارند. این زنجیرها از لینک‌های متصل به هم تشکیل شده‌اند که با چرخ‌دنده‌ها (اسپروکت) درگیر می‌شوند و امکان انتقال قدرت با راندمان بالا را فراهم می‌کنند. با پیشرفت فناوری، انواع متنوعی از زنجیر صنعتی طراحی شده که هر کدام ویژگی‌های خاصی برای شرایط کاری متفاوت دارند. انتخاب نوع مناسب زنجیر می‌تواند تأثیر مستقیمی بر دوام، ایمنی و کارایی سیستم‌های مکانیکی داشته باشد.

انواع زنجیرهای صنعتی بر اساس طراحی و کاربرد

زنجیرهای صنعتی بر اساس ساختار و کاربرد به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که هر کدام برای نیازهای خاصی طراحی شده‌اند. در ادامه به مهم‌ترین انواع آن‌ها پرداخته می‌شود.

زنجیر شاخکدار (Attachment Chain)

زنجیر صنعتی شاخکدار در واقع نسخه‌ای از زنجیر غلتکی است که با شاخک‌های اضافی (مانند K۱، K۲، M۱) تجهیز شده تا امکان حمل بار یا اتصال به قطعات مختلف را فراهم کند. این شاخک‌ها می‌توانند یک طرفه یا دو طرفه باشند و برای کانوایرهای هوایی، زمینی و سیستم‌های انتقال در صنایع سنگین بسیار کاربردی هستند.

 

 

انعطاف‌پذیری در نصب اتصالات سفارشی، این نوع زنجیر را به گزینه‌ای محبوب برای خطوط تولید اتوماتیک تبدیل کرده است. زنجیر دونگوا از بهترین برندهایی است که این مدل را به بازار عرضه می‌کند.

زنجیر غلتکی (Roller Chain)

زنجیر غلتکی پرکاربردترین نوع زنجیر صنعتی است که به دلیل وجود غلتک بین پین و بوش، اصطکاک را به حداقل می‌رساند و انتقال نیرو را روان و کارآمد می‌کند. این زنجیرها در انواع تک ردیفه، دو ردیفه و سه ردیفه تولید می‌شوند و برای انتقال قدرت در موتورسیکلت‌ها، ماشین‌آلات کشاورزی، نوار نقاله‌ها و تجهیزات صنعتی سنگین مناسب هستند. استحکام کششی بالا، راندمان خوب و مقاومت در برابر سایش از ویژگی‌های برجسته این نوع زنجیر به شمار می‌رود.

زنجیر کانوایر (Conveyor Chain)

زنجیر کانوایر به طور خاص برای انتقال مواد و اجسام در خطوط تولید، انبارداری و بسته‌بندی طراحی شده است. این زنجیرها معمولا سنگین‌تر و مقاوم‌تر هستند و اغلب با شاخک یا اتصالات اضافی برای حمل بهتر بار همراه می‌شوند.

کاربرد اصلی آن‌ها در کارخانه‌های سیمان، معادن، صنایع غذایی و خطوط مونتاژ خودرو است که نیاز به جابه‌جایی مداوم و قابل اعتماد مواد دارند.

زنجیر سایلنت یا دندانه دار (Silent Chain)

زنجیر سایلنت که به زنجیر دندانه دار نیز معروف است، به دلیل طراحی خاص صفحات دندانه‌دار، بدون لرزش و تقریباً بی‌صدا کار می‌کند. این ویژگی آن را برای کاربردهایی با سرعت بالا و نیاز به دقت زیاد مانند ماشین‌آلات چاپ، تجهیزات دقیق و برخی موتورهای خودرو مناسب می‌سازد. عدم تولید نویز و لرزش کمتر نسبت به زنجیرهای غلتکی معمولی، از مزایای اصلی این نوع زنجیر محسوب می‌شود.

زنجیر هالوپین (Hollow Pin Chain)

زنجیر هالوپین دارای پین‌های توخالی است که امکان نصب آسان شاخک‌ها، میله‌های عرضی یا اتصالات سفارشی را بدون نیاز به جوشکاری یا عملیات پیچیده فراهم می‌کند. این طراحی انعطاف‌پذیری بالایی در سفارشی‌سازی ایجاد می‌کند و برای کانوایرهایی که نیاز به تغییرات مکرر در ساختار حمل بار دارند، ایده‌آل است. کاربرد گسترده آن در صنایع بسته‌بندی، انتقال قطعات کوچک و سیستم‌های مدولار مشاهده می‌شود.

زنجیر کشاورزی (Agricultural Chain)

 

 

زنجیر کشاورزی برای تحمل شرایط سخت مزارع و محیط‌های پر از گرد و خاک، گل و لای و رطوبت طراحی شده است. این زنجیرها معمولاً با پوشش‌های محافظ و مواد مقاوم‌تر تولید می‌شوند تا در برابر سایش و خوردگی دوام بیشتری داشته باشند. کاربرد اصلی آن‌ها در کمباین‌ها، تراکتورها، سیلوها و سایر ماشین‌آلات برداشت محصول است.

زنجیر استیل یا ضدزنگ (Stainless Steel Chain)

زنجیر استیل از فولاد ضدزنگ ساخته شده و مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی، رطوبت و مواد شیمیایی دارد. این ویژگی آن را برای محیط‌های مرطوب، صنایع غذایی، دارویی و شستشوی مداوم مناسب می‌کند؛ جایی که زنجیرهای فولادی معمولی به سرعت زنگ می‌زنند. عمر مفید طولانی در شرایط سخت و رعایت استانداردهای بهداشتی از مزایای کلیدی این نوع زنجیر است.

زنجیر لیفتراکی (Forklift Chain یا Leaf Chain)

زنجیر لیفتراکی که به زنجیر برگی (Leaf Chain) نیز معروف است، بدون غلتک طراحی شده و از صفحات لینک فولادی متصل به پین تشکیل می‌شود. این زنجیرها استحکام کششی بسیار بالایی دارند و مخصوص بلند کردن و پایین آوردن بارهای سنگین در دکل لیفتراک‌ها، جرثقیل‌ها و سیستم‌های بالابر هستند. عدم وجود غلتک باعث تمرکز نیرو روی کشش می‌شود و آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای کاربردهای لیفتینگ با بارهای سنگین تبدیل کرده است.

طبقه‌بندی بر اساس جنس

جنس زنجیر صنعتی یکی از عوامل تعیین‌کننده دوام و عملکرد آن در محیط‌های مختلف است. انتخاب جنس مناسب می‌تواند عمر مفید زنجیر را به طور قابل توجهی افزایش دهد:

 

 

• فولادی: رایج‌ترین نوع با استحکام بالا برای بارهای سنگین و کاربردهای عمومی.
• استیل نگیر (ضدزنگ): مقاوم در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی، ایده‌آل برای صنایع غذایی، دارویی و محیط‌های مرطوب.
• گالوانیزه: دارای پوشش روی برای حفاظت بیشتر در برابر رطوبت و شرایط خورنده.
• چدنی: مقاومت عالی در برابر سایش، مناسب محیط‌های پرگردوغبار و ساینده.
• نیکل یا نقره‌پوش: برای مقاومت در برابر اسیدها و مواد شیمیایی قوی.

استانداردهای زنجیر صنعتی و جدول سایزبندی

زنجیرهای صنعتی عمدتاً بر اساس دو استاندارد جهانی تولید می‌شوند: سری ANSI (آمریکایی) با شماره‌هایی مانند ۴۰، ۵۰، ۶۰ و غیره که برای کاربردهای سنگین مناسب است و سری DIN/ISO (اروپایی) با شماره‌هایی مانند B08، B10، B12 که دقت بالاتر و سازگاری با سرعت‌های بیشتر را ارائه می‌دهد. جدول سایزبندی زنجیرهای غلتکی استاندارد ANSI (تک‌ردیفه) در ادامه آورده شده است.

سایز زنجیر (ANSI)	گام (Pitch) mm	قطر غلتک (Roller Dia.) mm	عرض داخلی (Inner Width) mm	قطر پین (Pin Dia.) mm	ارتفاع صفحه (Plate Height) mm	وزن تقریبی (kg/m)	قدرت کششی متوسط (kN)
۴۰	۱۲.۷۰	۷.۹۵	۷.۸۵	۳.۹۶	۱۲.۰۰	۰.۶۰	۱۳.۹
۵۰	۱۵.۸۸	۱۰.۱۶	۹.۵۳	۵.۰۸	۱۴.۷۰	۱.۰۰	۲۲.۲
۶۰	۱۹.۰۵	۱۱.۹۱	۱۲.۵۷	۵.۹۴	۱۸.۰۰	۱.۵۰	۳۱.۸
۸۰	۲۵.۴۰	۱۵.۸۸	۱۵.۷۵	۷.۹۲	۲۴.۰۰	۲.۶۰	۵۶.۷
۱۰۰	۳۱.۷۵	۱۹.۰۵	۱۸.۹۰	۹.۵۳	۳۰.۰۰	۳.۹۰	۸۸.۵
۱۲۰	۳۸.۱۰	۲۲.۲۳	۲۵.۲۲	۱۱.۱۰	۳۶.۲۰	۵.۶۰	۱۲۷.۰
۱۴۰	۴۴.۴۵	۲۵.۴۰	۲۵.۲۲	۱۲.۷۰	۴۲.۰۰	۷.۵۰	۱۷۲.۴
۱۶۰	۵۰.۸۰	۲۸.۵۸	۳۱.۵۵	۱۴.۲۷	۴۸.۰۰	۱۰.۰	۲۲۶.۸

نکته: ابعاد و قدرت کششی ممکن است بسته به برند کمی متفاوت باشد؛ برای دقت کامل به کاتالوگ سازنده مراجعه کنید.

جمع‌بندی

زنجیرهای صنعتی با تنوع گسترده در طراحی، جنس و استاندارد، راه‌حل‌های متنوعی برای نیازهای مختلف صنایع ارائه می‌دهند و انتخاب صحیح آن‌ها نقش کلیدی در افزایش راندمان، ایمنی و طول عمر سیستم‌های مکانیکی دارد.

 

 *** این مطلب در سرویس گزارش آگهی منتشر شده و تبلیغاتی می باشد؛ لذا جماران هیچ توصیه در رابطه با انجام فعالیت فوق ندارد.

مشاهده خبر در جماران