به گزارش جماران، شبه جزیره سینا در دوره اخیر در تقاطع دو آتش قرار دارد؛ الزامات امنیت مرزی مصر پس از جنگ غزه، و نگرانی فزاینده اسرائیل از تغییر معادلات قدرت و استقرار در شبه جزیره.

در حالی که قاهره معتقد است تقویت حضور خود در شرق کانال سوئز یک ضرورت دفاعی برای جلوگیری از «تروریسم و قاچاق» است، تل آویو آن را نقض مسائل پیوست امنیتی پیمان کمپ دیوید می داند.

در پس زمینه، جنگ دریای سرخ و پیامدهای آن بر کشتیرانی فشار می آورد، و رزمایش «ستاره درخشان ۲۰۲۵» (Bright Star-۲۰۲۵) با حمایت واشنگتن و قاهره، شبکه ائتلاف های گسترده تری را نشان می دهد، و بازی پیام ها تشدید می شود، اسرائیل کانال های خود را در واشنگتن به حرکت در می آورد، و مصر بر مشروعیت استقرار نیروهای خود در چارچوب سازوکارهای معاهده اصرار دارد.

 

نقشه های استقرار نیروهای مصر در سینا

یک گزارش آمریکایی فاش کرد که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم اسرائیل، از واشنگتن خواسته است تا به بهانه «نقض اساسی» توافقنامه امضا شده در سال 1979 به عنوان یک پیوست امنیتی به توافقنامه صلح کمپ دیوید امضا شده در سال 1978، به قاهره فشار بیاورد.

وب سایت آکسیوس از قول مقامات اسرائیلی و آمریکایی در 20 سپتامبر جاری گزارش داد که «نتانیاهو فهرستی از فعالیت های مصر در سینا را به مارک روبیو، وزیر امور خارجه، ارائه کرد و آن را نقض اساسی معاهده دانست.»

هیات عمومی اطلاعات مصر در بیانیه ای در 21 سپتامبر، در تأیید رسمی استقرار نیروهای مصری در سینا، تاکید کرد که «نیروهای مستقر در سینا با هدف تامین امنیت مرزها و در چارچوب هماهنگی قبلی با طرف های صلح هستند.»

مقامات اسرائیلی معتقدند که حجم استقرار ارتش مصر در سینا «بسیار بیشتر» از آن چیزی است که مقامات اشغالگر در تفاهمات دوجانبه در سال گذشته با آن موافقت کرده اند.

 

تقسیم سینا

پرونده امنیتی توافقنامه صلح مصر و اسرائیل مقرر می دارد که سینا به 3 منطقه تقسیم شود:

منطقه الف نزدیک کانال سوئز است و استقرار یک لشکر نظامی کامل در آن مجاز است.

منطقه ب، که در آن فقط گارد مرزی با سلاح های سبک مجاز است.

منطقه ج مجاور مرز است و غیرنظامی تلقی می شود و فقط حضور پلیس مسلح با سلاح های انفرادی در آن مجاز است.

اوضاع میدانی حکایت از آن دارد که قاهره از ابتدای سال 2024 سطح آمادگی و تجهیزات را در خطوط تماس رفح، شیخ زوید و شمال شرق سینا، در چارچوب یک تلاش دوگانه با هدف بستن شکاف های قاچاق و مقابله با بقایای «هسته های تروریستی» و جلوگیری از هرگونه کوچ اجباری ساکنان از غزه، افزایش داده است.

گزارش ها حاکی از آن است که ارتش مصر حضور خود را با تشکیلات زرهی و خودروهای حمل و نقل سرباز قبل از گسترش عملیات اسرائیل در رفح تقویت کرده است، در حالی که تصاویر ماهواره ای، عملیات تسطیح، ساخت دیوار و منطقه حائل گسترده در خط مرزی را مستند کرده است.

به گزارش شبکه "سی ان ان" (CNN) در 6 فوریه 2024، تصاویر ماهواره ای نشان داد که «مصر در حال ساخت یک منطقه حائل به عرض بیش از دو مایل با دیوار در نزدیکی رفح است.» رویترز در گزارشی به نقل از منابع نظامی مصری در 10 فوریه گزارش داد که «ارتش مصر حدود 40 تانک و نفربر را در نزدیکی مرز غزه مستقر کرده است.»

 

موضع اسرائیل

به گزارش آکسیوس آمریکا، یک مقام اسرائیلی اظهار داشت که «کاری که مصر در سینا انجام می دهد بسیار خطرناک است و ما عمیقاً نگران هستیم»، و افزود که توسعه نظامی مصر شامل ایجاد زیرساخت هایی است که ممکن است برای اهداف تهاجمی استفاده شود.

مقامات ارشد اسرائیلی در اظهاراتی که کانال 12 گزارش داد، گفتند که استقرار گسترده نیروها و تجهیزات مصر در سینا به یک «نقطه تنش اصلی اضافی» بین دو طرف تبدیل شده است. آنها گزارش دادند که تماس های مستقیم بین تل آویو و قاهره هیچ پیشرفتی نداشته است و این امر اسرائیل را به سمت واشنگتن سوق داده است.

دیوید گوفرین، سفیر سابق رژیم اسرائیل در مصر، در مقاله ای که در 23 سپتامبر در روزنامه معاریف منتشر شد، هشدار داد که مصر سال هاست با تحمیل واقعیت های جدید بر روی زمین، به طور تدریجی توافقنامه امنیتی کمپ دیوید را تضعیف می کند.

وی گفت تحولات اخیر در غزه ممکن است به قاهره بهانه ای برای تقویت حضور نظامی خود در سینا به شکلی بی سابقه بدهد و هشدار داد که این امر می تواند راه را برای رویارویی آینده بین دو طرف باز کند.

گوفرین نقل کرد که مقامات مصری که در دوران خدمت خود در قاهره با آنها ملاقات کرده است، معتقد بودند که زمان لغو محدودیت های نظامی در سینا فرا رسیده است، موضوعی که افسران ارتش مصر به طور مکرر و به ویژه توسط رئیس جمهور عبدالفتاح السیسی بیان شده است.

 

تنش دیپلماتیک

در بحبوحه افزایش تنش در این پرونده، اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، مبنی بر رویاهای خود برای ایجاد "اسرائیل بزرگ" برجسته شد و قاهره این اظهارات را محکوم و خواستار توضیحات رسمی شد.

مصر همچنین قبلاً انزجار شدید خود را از اظهارات نتانیاهو در مورد کوچاندن فلسطینی ها از نوار غزه از طریق گذرگاه رفح ابراز کرده بود و بیانیه وزارت امور خارجه تأکید کرد که "هرگونه دعوت یا اشاره به کوچاندن مردم فلسطین، چه اجباری و چه داوطلبانه، از سرزمین خود، کاملاً غیرقابل قبول و به شدت محکوم است و نقض آشکار قوانین بین المللی بشردوستانه است و طبق کنوانسیون های بین المللی، از جمله کنوانسیون های ژنو، در حد جنایات پاکسازی قومی است."

همچنین شایان ذکر است که قاهره هنوز سفیر جدید اسرائیل را تأیید نکرده است، در حالی که هیچ سفیر مصری در تل آویو وجود ندارد، که ناظران آن را نشانه ای از سردی روابط بین دو طرف می دانند.

 

آینده روابط مصر و اسرائیل

مصر نگرانی خود را از جنگ مداوم در غزه و تجاوزات مداوم اسرائیل در منطقه و تأثیر آن بر امنیت ملی مصر و حتی بر سرنوشت پیمان صلحی که آن را به اسرائیل پیوند می دهد، پنهان نمی کند.

عبدالفتاح السیسی، رئیس جمهور مصر، در جریان اجلاس سران عربی و اسلامی در دوحه اظهار داشت که«آنچه اکنون در حال وقوع است، فرصت های صلح را تضعیف می کند، امنیت شما و امنیت مردم منطقه را تهدید می کند و موانعی را برای فرصت های هرگونه توافقنامه صلح جدید اضافه می کند و حتی توافقنامه های موجود را باطل می کند.»

مصر همچنین پیشنهادات مربوط به باقی ماندن نیروهای اسرائیلی در مرز با غزه را رد کرد، زیرا وزارت امور خارجه مصر در 18 سپتامبر 2024 اعلام کرد که "مصر حضور نیروهای اسرائیلی در مرز با غزه یا هرگونه تغییری در وضعیت امنیتی که قبل از جنگ وجود داشت را نخواهد پذیرفت."

دیوید گوفرین، سفیر سابق اسرائیل در مصر، به سخنرانی اخیر السیسی در اجلاس سران عربی و اسلامی که در قطر برگزار شد اشاره کرد، به طوری که او اسرائیل را "دشمن" توصیف کرد، که از زمان امضای پیمان صلح بی سابقه بوده است.

وی معتقد بود که این توصیف منعکس کننده خشم انباشته شده مصر است، چه به دلیل جنگ نسل کشی در غزه و چه به دلیل تعلیق تصویب یک قرارداد بزرگ گازی 35 میلیارد دلاری توسط اسرائیل.

به گفته  گوفرین، تشدید تنش اسرائیل در غزه و ترس مصر از سرازیر شدن آوارگان، قاهره را بر آن داشته است تا حضور نظامی خود را در رفح تقویت کند، که ممکن است به نقطه شروعی برای تغییر دائمی در موازنه قدرت در سینا تبدیل شود.

 

توسعه حضور نظامی

او هشدار داد که ادامه این روند ممکن است به مصر فرصتی دهد تا از شرایط برای گسترش حضور نظامی خود بهره برداری کند و آن را حتی پس از پایان جنگ حفظ کند، که شبیه فرسایش تدریجی پیوست امنیتی است.

گوفرین معتقد بود که اسرائیل برای وادار کردن مصر به بازگشت به محدودیت های قبلی، با دشواری در تکیه بر نیروی چند ملیتی در سینا یا حتی بر ایالات متحده مواجه خواهد شد، که ممکن است آن را با واقعیت جدیدی مواجه کند که عبارت است از ارتش مصر قوی تر و گسترده تر در مرزهای جنوبی خود.

کارشناسان بر این باورند که اسرائیل به افزایش نظارت و رویارویی دیپلماتیک در سطح بین المللی، از جمله درخواست از واشنگتن و پایتخت های اروپایی برای اعمال فشار برای متوقف کردن آنچه "نقض اساسی" از سوی مصر در سینا می خواند، ادامه خواهد داد.

سفیر سابق اسرائیل معتقد است که «جایگزین ریورای فلسطینی در غزه ممکن است یک رویارویی نظامی جدید با مصر باشد»، وی اشاره کرد که ادامه فرسایش پیوست امنیتی ممکن است شبح درگیری بین دو طرف را بازگرداند و یکی از مهمترین دستاوردهای اسرائیل از زمان امضای توافقنامه صلح در بیش از 4 دهه پیش را تضعیف کند.

  

همکاری با چین

در مقابل، همکاری نظامی بین قاهره و پکن به گونه ای افزایش یافته است که از نظر جغرافیایی شبه جزیره سینا را پوشش می دهد، به ویژه در رابطه با سیستم های دفاع هوایی و مانورهای مشترک.

هفته نامه «العرب» به نقل از منابع نظامی، در طول هفته گذشته گزارش داد که «مصر دفاع هوایی خود را در سینا با سیستم های HQ-9B چینی در بحبوحه تشدید تنش های منطقه ای تقویت کرده است».

روزنامه «اسرائیل هیوم» به نقل از منابع امنیتی اسرائیلی ابراز نگرانی از دیدارهای مشترک بین مقامات بلندپایه مصری و چینی در ژوئیه گذشته کرد و گفت که این مذاکرات شامل بحث در مورد معاملات تسلیحاتی پیشرفته شامل کشتی های جنگی و سیستم های دفاع هوایی پیشرفته بوده است.

در یک مقاله تحلیلی در آوریل  گذشته، سازمان رادیو و تلویزیون اسرائیل مانورهای «عقاب های تمدن 2025» را به عنوان اولین تمرین مشترک گسترده بین مصر و چین در نزدیکی مرزها شامل جنگنده های هشدار زودهنگام و هواپیماهای تهاجمی دانست که ناظران آن را یک تحول استراتژیک در موقعیت نظامی مصر تلقی کردند.

در حالی که "عقاب های تمدن" اولین تمرین هوایی مشترک از نوع خود بین دو کشور به شمار می رفت، اما دو طرف -بیش از یک بار- «تمرینات دریایی ناگهانی» را انجام داده اند که تمرینات ناگهانی و غیر برنامه ریزی شده از قبل هستند.

 

مشاهده خبر در جماران