ترجمه ادبی؛ پل انسانی غزه به جهان

به گزارش جماران به نقل از الجزیره، در جهانی که پر از اخبار فوری و تصاویر خشن است، ترجمه ادبی به عنوان یک پل انسانی حساس عمل می‌کند که بین قلب‌ها و ذهن‌ها ارتباط برقرار می‌کند و رنج مردم را از پشت دیوارها و سکوت بین‌المللی منتقل می‌کند. غزه، این تکه کوچک که به نمادی از درد، رنج و گرسنگی تبدیل شده است، امروز بیش از هر زمان دیگری به ابزارهای بیانی نیاز دارد که از حصار فراتر رفته و به وجدان مردم برسد، به ویژه از طریق ادبیات ترجمه شده.

ترجمه ادبی فقط یک انتقال زبانی نیست، بلکه مقاومت فرهنگی و اخلاقی است که از طریق آن داستان‌ها، اشعار، متون شعری و نثر از صداهای محلی به شهادت‌های جهانی تبدیل می‌شوند، تاریکی را می‌شکنند و تصویر واقعی انسان ساکن غزه را به عنوان فردی با رویاها و دردها به او بازمی‌گردانند.

مروان حمدان، استاد ادبیات و نقد انگلیسی در دانشگاه الازهر غزه، در گفتگو با الجزیره نت، معتقد است که ترجمه ادبی نقش حیاتی در برجسته کردن بعد انسانی به دور از کشمکش‌های سیاسی، آشکار کردن جزئیات روزمره رنج از منظر شخصی و عاطفی، تقویت همبستگی بین‌المللی از طریق مشارکت دادن خوانندگان در رنج و آرزوهای نویسندگان غزه، و احیای حافظه غربی در مورد نکبت، نسل‌کشی و محاصره از طریق ادبیات ایفا می‌کند.

هدف از ترجمه، انتقال ادبیات فلسطین به مخاطبان جهانی متنوع، به ویژه آثار نویسندگان غزه، ایجاد شبکه‌های همبستگی فرهنگی جهانی از طریق آثار ادبی ترجمه شده، توانمندسازی نویسندگان فلسطینی برای حضور در مجامع ادبی بین‌المللی و تقویت تصویر فرهنگی غزه به عنوان مهد خلاقیت، نه صرفاً صحنه جنگ است.

ترجمه ادبی از غزه فقط یک اقدام فرهنگی نیست، بلکه شهادتی بر یک واقعیت انسانی است که باید شنیده شود. این فراخوانی است برای جهان تا نه تنها به صدای هواپیماها و موشک‌ها، بلکه به صدای شاعر و رمان‌نویس گوش دهد.

وی بر اهمیت برجسته کردن صداهای ادبی و آثار خلاقانه در نوار غزه، از طریق ترجمه منتخبی از آنها به زبان‌های جهانی، برای انتقال تصویری عمیق‌تر از مسئله فلسطین به جهان به زبان‌های مختلف، گشودن چشم‌اندازهای جدید در برابر مترجمان علاقه‌مند به آن، حمایت از نویسندگان و مترجمان جوان و فراهم کردن بسترهایی برای انتشار آثار آنها تاکید کرد.

 

تثبیت هویت و تقویت روایت

نوشتن خلاقانه در زمینه فلسطین یک ضرورت مبرم و سلاحی است که از نسل‌ها عبور می‌کند و مرزهای زبان را به سوی جهان می‌شکافد. این یک تجمل ادبی نیست، بلکه یک عمل در راستای مقاومت، فریاد آگاهی و حافظه‌ای است که آنچه را اشغالگر سعی در محو کردن آن دارد، حفظ می‌کند.

این ابزاری برای بازپس گیری حق، تثبیت هویت و چشمی بیدار در دوران تحریف رسانه‌ای و جعل سیاسی است. نویسنده فلسطینی فقط یک راوی نیست، بلکه شاهد، مبارز و انتقال دهنده نبض مردمش با زبانی است که نه سازش می‌کند و نه معامله.

«حیدر الغزالی» اعر فلسطینی ، که سهم بسزایی در برجسته کردن اهمیت مسئله فلسطین، ستم بر مردم فلسطین و تقویت روایت مبتنی بر حق تاریخی مردم فلسطین در سرزمین خود داشت، در رویدادهای ادبی بزرگی در فرانسه، ایتالیا، برزیل و ایالات متحده شرکت کرد.

او در گفتگوی خود با الجزیره نت گفت: «من از طریق متون شعری درباره مسئله فلسطین و نسل کشی در غزه مشارکت های ادبی داشتم. با مجموعه ای از شاعران غزه، از جمله یوسف القدره، هند جوده، مروان مخول، علی ابو خطاب، شهید رفعت العرعیر، نعمه حسن، شهیده هبه ابو ندا، دارین الطاطور  و یحیی عاشور که احساس مسئولیت در قبال مسئله فلسطین و نسل کشی در غزه داشتند، در انتشار مجموعه شعر مشترکی به زبان ایتالیایی با عنوان «فریاد شما از صدای من» مشارکت کردم و یکی از پرفروش ترین مجموعه های شعر در ایتالیا بود.»

وی افزود: «شعری از من با عنوان (مرا به کودکی ام برگردان) ترجمه و در صفحات مجله سوئدی Ord Bild، قدیمی ترین مجله ادبی در سوئد منتشر شد. همچنین شعر (هر بار که از خانه بیرون می روم، با آن وداع می کنم) به زبان مالایالامی ترجمه شد و متن شعر (قیام جوانان آزاد در دانشگاه ها) در روزنامه آمریکایی (The New York War Crimes) منتشر شد که در زمان تحصن دانشجویان دانشگاه ها در آمریکا علیه جنگ غزه منتشر می شد.»

 

مقاومت در برابر سکوت و عبور از مرزها

وی در پاسخ به سوالی درباره فایده این فعالیت های ادبی و نقش آن افزود: «ترجمه ادبی یک ضرورت فوری و ابزاری ضروری برای عبور از مسافت ها و عبور از مرزها به سوی نبض خیابان، صدای انسان معمولی و داستان وطن غارت شده است. این کلمه ای است که در برابر سکوت مقاومت می کند و به زبان، گرمی مخالفت و کرامت بیان در برابر ظلم را می بخشد.

ترجمه با روایت دروغین اسرائیل مقابله می کند و صفت جنایت و خونخواری را به قاتل نسبت می دهد. نوشتن در زمان نسل کشی مستلزم غوطه ور شدن کامل در درد برای دفاع از روح انسانی و هجوم به اعماق درد آن است، تا جایی که گاهی اوقات لازم است متن، پیشینه قومی و ملی خود را به نفع آنچه که عام تر و فراگیرتر است، نادیده بگیرد. ترجمه است که متن را به حد جهانی خود می رساند و زبان ها را برای خدمت به اهداف آن به کار می گیرد.»

جودیت کیزنر، نویسنده و هنرمند آلمانی و عضو آکادمی قصر انزوا در برلین، و یکی از بزرگترین حامیان مسئله فلسطین و کمک به آوارگان فلسطینی، در تأسیس مدرسه«زهرة امل» برای دانشجویان فلسطینی در منطقه المواصی مشارکت کرد.

وی در اظهارات خود به الجزیره نت گفت: «نوشتن ادبی و ترجمه آن به مردم غزه صدایی می بخشد که اغلب در سیاست نادیده گرفته می شود. از طریق کتاب ها، داستان ها و اشعار، غرب می تواند با تجربیات شخصی و احساسات آنها آشنا شود و درد و رنج آنها را عمیق تر درک کند، که به اتخاذ مواضع یا انجام اقداماتی برای آنها کمک می کند.»

وی افزود: «ترجمه ادبی نه تنها اخبار جنگ و ویرانی در غزه را منتقل می کند، بلکه جزئیات زندگی روزمره را که با وجود همه چیز ادامه دارد، آشکار می کند و رنج را ملموس می کند و نام ها و چهره های قربانیان را به آنها باز می گرداند و مسئولیت ما را در قبال آنها به عنوان افراد و جوامع به ما یادآوری می کند.»

 

حکایت های زنده و شهادت های به ارث رسیده

ترجمه ادبی از غزه نه تنها یک اثر فرهنگی است، بلکه گواهی بر یک واقعیت انسانی است که باید شنیده شود. این فراخوانی برای جهان است تا به صدای شاعر، رمان نویس و ادیب گوش دهد، زیرا ادبیات منبع انسانی صادقی برای رصد آنچه در طول اعصار می گذرد است.

این چیزی است که رئیس مجمع فرهنگی و مجمع ادبی فلسطین در اروپا و متخصص در ترجمه ادبی، «نجوی غانم» گفت و برای الجزیره نت بازگو می کند که چگونه در ترجمه تمام اشعاری که در طول جنگ غزه نوشته بود به زبان های انگلیسی و آلمانی با عنوان: «آهنگ زندگی بر تپه ذبح، اشعار نسل کشی» مشارکت کرد. همچنین شعری که دخترش نیسان ابوالقمصان با عنوان «خان حرب» نوشته بود را به زبان انگلیسی ترجمه کرد.

وی همچنین در ترجمه کتاب «وصیت نامه ها: شهادت های زنان و مردان خلاق از غزه در مواجهه با مرگ» (2024) مشارکت کرد که شامل 17 متن از تعدادی از نویسندگان فلسطینی است و به روح هنرمند فلسطینی هبه زقوت تقدیم شده است که به همراه فرزندش در اثر بمباران غافلگیرانه در 13 اکتبر 2023 به شهادت رسید. این کتاب شامل نقاشی های او به عنوان تسلیت هنری و عاطفی بود.

همچنین کتاب "نوشتن، تمام آنچه برایم باقی مانده است" نوشته دانا فلیفل، نویسنده جوان غزه ای را به زبان های انگلیسی و فرانسوی (2025) و کتاب "48 داستان کوتاه فلسطینی" از 48 نویسنده فلسطینی از وطن و تبعید به زبان انگلیسی و بسیاری موارد دیگر را که فرصت ذکر آنها نیست، ترجمه کرد.

غانم معتقد است که این ترجمه های ادبی، شهادت های به ارث رسیده برای غربی ها هستند که از طریق آنها "داستان پدر آواره مصیبت زده ام، پدربزرگم که زندگی کرد و در حالی که از تسلیم شدن و اعتراف به اینکه آواره است امتناع می کرد، رنج مادربزرگم و داستان های من در ایست های بازرسی نظامی و نسل کشی که مردم من تجربه می کنند" را شناختند.

 

مشاهده خبر در جماران