محمد هادی معرفت، مفسری با سابقه خانوادگی ۳۰۰ ساله در علم و تقوا

به گزارش خبرنگار جی پلاس، در راستای شناساندن بزرگان اندیشه دینی در این صفحه بر آنیم که این شخصیت های ارجمند جهان اسلام و تشیع را به مخاطبان معرفی کنیم و مطالب منتشرشده قطره ای است از دریای زندگی این بزرگواران که به قدر وسعمان است. باشد که مفید فایده افتد. این قسمت به زندگی آیت الله محمد هادی معرفت اختصاص دارد.

 

زندگینامه محمد هادی معرفت

محمد هادی معرفت (۱۳۰۹-۱۳۸۵ش) از عالمان شیعه و محققان علوم قرآنی بود. در کربلا متولد شد و خاندانش از نوادگان شیخ عبدالعالی میسی هستند. تحصیلات حوزوی را در حوزه های علمیه کربلا، نجف و قم گذراند و سپس در کنار فقه و اصول، توان خود را در تفسیر و علوم قرآن گذارد. کتاب‌ هایی از وی در این عرصه باقی مانده، که مجموعه ده جلدی التمهید و صیانة القرآن من التحریف و التفسیر و المفسرون از جمله آن‌هاست. محمدهادی معرفت در دی ۱۳۸۵ش درگذشت و در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.

 

اطلاعات فردی

محمدهادی معرفت

لقب آیت‌ الله معرفت

تاریخ تولد ‌۱۳۰۹ش

زادگاه کربلا

تاریخ وفات ۲۹ دی سال ۱۳۸۵ش

محل دفن قم، حرم حضرت معصومه(س)

شهر وفات قم

 

اطلاعات علمی

استادان سید سعید تنکابنی، سید محمد شیرازی، شیخ محمد حسین مازندرانی، سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی، میرزا باقر زنجانی، شیخ حسین حلّی، سید علی فانی اصفهانی، امام خمینی

محل تحصیل نجف، کربلا، قم

تألیفات التمهید فی علوم القرآن، صیانه القرآن من التحریف، التفسیر و المفسرون

سایر تدریس در مراکز حوزوی و دانشگاهی، تحقیق و پژوهش در علوم قرآنی

 

فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی

سیاسی عضویت در جامعه مدرسین

اجتماعی نشر ماهنامه‌ اجوبة المسائل الدینیة

 

زندگی‌نامه

آیت الله محمد هادی معرفت در سال ۱۳۰۹ش در خانواده‌ ای روحانی در شهر کربلا متولد شد. پدرش شیخ علی فرزند میرزا محمد از خطبای بنام کربلا در آن دوران بود. مادرش سیده زهرا دختر سید هاشم تاجر رشتی بود که در کربلا ساکن شده و در سال ۱۳۶۳ش وفات یافت و همان‌جا مدفون شد.[۱]

 

خاندان معرفت همه اهل علم و تقوا بوده و در این زمینه سابقه‌ای ۳۰۰ ساله داشتند و همگی فرزندان شیخ عبدالعالی میسی - صاحب رساله میسیه - بودند که از قریه میس جبل عامل به اصفهان هجرت می‌کند و جد بزرگ او با خانواده به کربلا می‌رود و در آن‌جا زندگی می‌کند.[۲]

 

وفات

آیت الله معرفت در ۲۹ دی سال ۱۳۸۵ش در ۷۶ سالگی در قم درگذشت. پیکرش پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله شبیری زنجانی در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد.[۳]

 

تحصیلات

پدرش او را در سن پنج سالگی برای سواد آموزی به مکتب فرستاد تا خواندن و نوشتن را بیاموزد. پس از آن، مقدمات را نزد استاد حاج علی اکبر نائینی و سپس نزد پدرش آموخت. ادبیات و منطق را نزد اساتید بنام در آن زمان همچون سید سعید تنکابنی، سید محمد شیرازی و محمد حسین مازندرانی فرا گرفت. دروس فقه و اصول را نزد شیخ محمد کلباسی، شیخ محمد خطیب و سید حسن حاج آغا میر قزوینی شاگردی کرد.[۴]

 

در سال ۱۳۴۰ش پس از فوت پدرش، برای تکمیل تحصیلات خود به نجف اشرف مهاجرت می‌کند. هدف اصلی از این مهاجرت شرکت در جلسات درسی بزرگان علم و فقاهت آن دوران همچون سید محسن حکیم، سید ابوالقاسم خوئی، میرزا باقر زنجانی، شیخ حسین حلی، سید علی فانی اصفهانی و امام خمینی و استفاده از محضر آنان بود. ضمن آنکه دروس فلسفه و حکمت متعالیه را نزد اساتید معروف آن زمان فرا گرفته است.[۵]

 

تحقیقات علوم قرآنی

انگیزه پرداختن به مسائل قرآنی در کنار فقه و اصول، ایشان را وادار کرد که تحقیقات خود را به موضوع علوم قرآنی سوق داده و بیشتر اوقات خود را برای این کار مصروف دارد تا بدانجا که پس از مدتی توانست کتاب التمهید را در ۶ مجلد و نیز کتاب التفسیر و المفسرون را در دو مجلد تالیف کند. در سال ۱۳۵۱ که حکومت بعث عراق دستور مهاجرت ایرانیان را صادر کرد به اتفاق خانواده رهسپار ایران شد و در حوزه علمیه قم به فعالیت‌های علمی خود همچون تدریس و تالیف ادامه داد که محصول آن تالیف کتاب «صیانة القرآن من التحریف» و ترجمه کتاب «التفسیر و المفسرون» است.[۶]

 

فعالیت‌های علمی و فرهنگی

معرفت پس از مدتی با همکاری گروهی از فضلای حوزه همچون سید محمد شیرازی، سید عبدالرضا شهرستانی، سید محمدعلی بحرانی و محمدباقر محمودی دست به تاسیس و نشر ماهنامه‌ای تحت عنوان «اجوبة المسائل الدینیة» زدند که در آن سؤالهای دینی مردم پاسخ داده می‌شد. این نشریه در سطح وسیعی گسترش یافت به ویژه در دانشگاه‌ها و حتی برخی دانشگاه‌های بزرگ خارج از کشور عراق با استقبال فراوان روبرو شد.[۷]

 

وی همچنین دارای کرسی تدریس در مراکز حوزوی و دانشگاهی بود.

 

عضویت در جامعه مدرسین

محمدهادی معرفت از اعضای پیشین جامعه مدرسین بود.[۸]

 

آثار

محمدهادی معرفت دارای آثار فراوانی در حوزه تفسیر و علوم قرآنی است که بخش عمده‌ای از آنان انتشار نیافته است. برخی از این تألیفات عبارت است از:

التمهید فی علوم القرآن (ده مجلد)

صیانه القرآن من التحریف (در دفاع از حریم قرآن و حراست از کرامت آن)

تلخیص التمهید (جلد اول)

التفسیر و المفسرون فی ثوبه القشیب (دو مجلد)

شبهات و ردود حول القرآن

التفسیر الأثری الجامع (جلد اول)

علوم قرآنی

تاریخ قرآن

آموزش علوم قرآنی

تناسخ الأرواح

ولایه الفقیه أبعادها و حدودها

ولایت فقیه

جامعه مدنی (مجموعه مقالات)

مالکیه الأرض

احکام شرعی (رساله عملی)

تمهید القواعد (تقریرات درس آیت‌الله خویی)

حدیث لاتعاد،

حدیث من زاد فی صلاته.[۹]

 

بزرگداشت

نخستین نکوداشت مفاخر قرآنی ویژه بزرگداشت آیت‌الله معرفت به پاس نیم قرن خدمت علمی به قرآن در ۲۰ اسفند سال ۱۳۸۳ش در دانشکده علوم قرآنی برگزار شد.[۱۰]

 

پانویس

۱. زندگی نامه آیت الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۲. زندگی نامه آیت الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۳. پیکر آیت‌الله معرفت در قم تشییع شد، همشهری آنلاین.

۴. زندگی‌نامه آیت‌الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۵. زندگی نامه آیت الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۶. زندگی‌نامه آیت‌الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۷. زندگی نامه آیت الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۸. معرفی اعضای سابق جامعه مدرسین، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین.

۹. زندگی نامه آیت الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت.

۱۰. بزرگداشت قرآن‌پژوه معاصر آیت‌الله محمدهادی معرفت، ۱۳۸۳ش.

 

منابع

بزرگداشت قرآن‌پژوه معاصر آیت‌الله محمدهادی معرفت، پژوهش و حوزه پاییز و زمستان ۱۳۸۳ - شماره ۱۹ و ۲۰.

زندگی‌نامه آیت‌الله معرفت، سایت حفظ و نشر آثار آیت‌الله معرفت، تاریخ بازدید: ۸ آذر ۱۳۹۹ش.

پیکر آیت‌الله معرفت در قم تشییع شد، همشهری آنلاین، تاریخ انتشار: ۱ بهمن ۱۳۸۵ش.

معرفی اعضای سابق جامعه مدرسین، پایگاه اطلاع‌رسانی جامعه مدرسین، تاریخ بازدید: ۸ آذر ۱۳۹۹ش.

 

مشاهده خبر در جماران