دولت دونالد ترامپ در بحران

دولت دوم دونالد ترامپ یواش یواش دارد متوجه می شود که آنطور که تصور می کرد و می کند توانائی بازگرداندن عظمت به آمریکا را ندارد. عظمتی که با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 مورد سئوال قرار گرفت و در حمله نظامی دولت جیمی کارتر به طبس بیشتر از هر زمان تحقیر شد. دولت اول دونالد ترامپ نیز نتوانست شعار آمریکا برهمه کشورها اولویت دارد را به نتیجه مطلوب برساند.

جشم طمع دونالد ترامپ به نوار غزه و سرزمین های اشغالی فلسطین  

استیو چارلز ویتکاف Steven Charles Witkof ثروتمند صیهونیستی آمریکائی  است که با دونالد ترامپ در ساختمان سازی و هتل داری و بازار بورس و نیز بازار رمزارزها   مشارکت و فعالیت دارد. انتخاب آقای ویتکاف بعنوان نماینده ویژه رئیس جمهور دونالد ترامپ در امور خاورمیانه ومرتبط با روسیه  احتمالا به پیشنهاد صهونیست های حاکم در سرزمین های اشغالی فلسطین          می باشد.  درواقع تلاش  آقای ویتکاف برای کنار آمدن با ولادیمیرپوتین رئیس جمهور روسیه به منظور معامله مرتبط با اکراین  (ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اکراین نیز یک صهیونیست می باشد) و به نوعی متقاعد کردن روسیه در کمک به خلع سلاح ایران و شریک کردن روسیه درتسلط آمریکا  ، اسرائیل و ترکیه در سوریه و نوار غزه و سرزمین های اشغالی فلسطین تاکنون نتیجه قابل توجهی در برنداشته است. استیو ویتکاف در پیشنهاد آتش بسی که اخیرا" به حماس داد فقط منافع اسرائیل و تداوم نسل کشی فلسطینیان و شیعیان لبنان ، سوریه ، یمن و... را مد نظر داشت و بس. اقدام مشترک نتانیاهو و ویتکاف نماینده ویژه دونالد ترامپ در تله گذاری تقسیم مواد غذائی و کشتار مردم گرسنه و بی دفاع نوار غزه تلاش برای متقاعد کردن فلسطینیان به مهاجرت اجباری به مصر یا اردن و یا هرکشور عربی دیگر است. زیرا، دونالد ترامپ و نتانیاهو توافق کردند که  زمینه های لازم برای ساختن هتل و ساختمان های موردنظر تفریحی ( قمارخانه و...)  در  نوار غزه و  لبنان آماده شود. هم زمان نیز توسعه صنعت نفت وگاز منطقه شرق دریای مدیترانه (نوار غزه و سواحل لبنان)  با مشارکت شرکاء را پیش ببرند.   

چرا ترامپ و  ویتکاف تاکنون موفق نبودند؟

دررابطه با میانجی گری آمریکا بین روسیه و اکراین بدلیل طمع دونالد ترامپ برای تسلط انحصاری بر معادن عناصر ( مواد )  زیرخاکی کمیاب  اکراین ، روسیه و شرکای اروپائی آمریکا را برآن داشته است که آنها هم خواهان سهم  برای خودشان بشوند.  درهمین حال روسیه تصمیم گرفت که با دیپلماسی  مذاکرات مستقیم طرح میانجی گری آمریکا را خنثی کند وتلاش کرد که ترکیه میزبان مذاکرات مستقیم با آکراین انتخاب شود. این مذاکرات تاکنون موفق نبوده است.  حمله اخیر پهبادی منتسب به اکراین به پایگاه هوائی روسیه و نیز ویران کردن دو پل بر روی قطار های مسافری احتمالا  نقش مشترک  سازمان جاسوسی آمریکا " سیا " سازمان جاسوسی انگلیس " ام آی 6" ، موساد و سازمان های جاسوسی فرانسه و آلمان را  پررنگ می کند.  به ویژه این حملات پس از آن روی داد که دونالد  ترامپ به پوتین هشدار داد و گفت : "چیزی که ولادیمیر پوتین متوجه نیست این است که اگر من نبودم، اتفاقات خیلی بدی برای روسیه افتاده بود، و منظورم واقعاً خیلی بد است. "  خب این اتفاق بد که فقط بدلیل دست رسی اطلاعاتی ناتو و آمریکا به ماهواره های جاسوسی میسر است برای روسیه رخ داد. روسیه هم گفته است که :" انتقام اجتناب ناپذیراست." از سوی دیگر پس از اینکه حماس پیشنهاد استیو ویتکاف را نپذیرفت و نتانیاهو به کمک استیو ویتکاف و                دونالد ترامپ تله های مرگ برای مردم بی دفاع و گرسنه نوار غزه را هرروز گسترده تر کردند و می کند شبکه سی ان ان هم اعلام کرده است که مذاکرات هسته ای بین ایران و روسیه متزلزل شده است. درهمین حال در روز سه شنبه 13 خردادماه 1404 اکراین موفق شد که یکی از پایه های پلی که روسیه را به شبه جزیره کریمه وصل می کند را  با مواد منفجره صدمه بزند و با حمله پهبادی به یک نیروگاه برق حدود هفتصد هزار ساکن مناطقی که تحت تصرف روسیه هستند را با خاموشی دست به گریبان کند. روسیه هم دارد درمنطقه " سومی " پیش روی می کند. درهرحال  دونالد ترامپ که مدعی بود  درمدت کوتاهی به جنگ اکراین یایان میدهد  تا کنون شکست خورده و درحالی که برای جلوگیری از کشته شدن سربازان روسی و اکراینی ابراز نگرانی می کند  از نسل کشی و قتل عام مردم نوار غزه وسرزمین های اشغالی فلسطین خرسند است.

شروع شکست حکمرانی  ترامپ درداخل آمریکا

 روز دوشنبه 13 خردادماه 1404 خبری پایه های حکومت دونالد ترامپ را لرزاند و آن اینکه ایلان ماسک که در موفقیت انتخاباتی ترامپ نقش مهمی داشت لایحه اصلاح مالیاتی که دولت دوم دونالد  ترامپ آن را «طرح بزرگ و زیبا» خوانده به باد انتقاد گرفت و گفت این طرح موجب «افزایش کسری بودجه و استقراض نجومی» دولت آمریکا  خواهد شد و به همین علت از نظر او این لایحه «افتضاح و انزجارآور» است. آقای ماسک گفته دیگر «نمی‌تواند تحمل کند» و در شبکه اجتماعی ایکس که مالک آن هم هست خطاب به نمایندگان کنگره نوشت:‌ «شرم بر آنهایی که به این لایحه رای دادند».

این نخستین انتقاد علنی و تند ایلان ماسک از دولت دونالد ترامپ پس از ترک کاخ‌سفید است و در حالی روی می‌دهد که حضور ۱۲۹ روزه او در راس وزارت کارآمدی هم بدون انتقاد نبود؛‌ اخراج‌های گسترده پرسنل دولتی و حذف نهادهای فدرال در ۵ ماه گذشته موجب انتقادهای گسترده از ایلان ماسک شده بود و بسیاری از اقدامات او بلافاصله موضوع دعواهای قضایی دردادگاه های آمریکا  شد که همچنان ادامه دارند ، از جمله انحلال و تعطیلی وزارت آموزش و پرورش آمریکا که هفته گذشته با دستور یک قاضی فدرال «غیرقانونی» تشخیص داده شد. در لایحه مورد انتقاد ایلان ماسک  که آقای ترامپ بسیار با افتخار از آن یاد می‌کند، چندین تریلیون دلار بخشش مالیاتی در نظر گرفته شده است که از دید کارشناسان با کاهش درآمد دولت موجب استقراض بیشتر و کسری بودجه هنگفت خواهد شد. اگرچه  فواید این بخشش‌های مالیاتی عظیم بیشتر متوجه ثروتمندان  آمریکا نظیر خود دونالد ترامپ و ایلان ماسک ودیگرانی که به دونالد ترامپ کمک کردند برنده انتخابات ریاست جمهوری بشود، خواهد شد. اما،  دولت آمریکا  برای تامین کسری بودجه به سراغ حذف و کاستن از بودجه‌هایی رفته که قشر متوسط و محروم آمریکایی از آنها استفاده می‌کنند، مانند خدمات بهداشت و درمان ، بازنشستگی و بودجه‌های کمک آموزشی. همین موضوع ثروتمندان آمریکائی را نگران کرده است که افزایش فقر ممکن است موجب یک انقلاب اجتماعی در آمریکا شود وهمانطور که  اتحاد جماهیر شوروی سابق از هم پاشید ایالات متحده آمریکا هم دچار از هم پاشیدگی شود.

نارضایتی شرکت های نفتی آمریکا

درمیان اولین دستورات حکومتی که دونالد ترامپ پس از ورود به کاخ سفید در ژانویه سال 2025 صادر کرد شعاری بود مبنی براینکه شرکت های نفتی بروند و هرجا دوست دارند را حفاری کنند ( بدون رعایت ملاحظات زیست محیطی) و تا می توانند نفت و گاز تولید کنند. اما، نتیجه چی شد؟ جنگ تعرفه ها و لحن قلدرمابانه و خود شیفتگی دونالد ترامپ ناشی از توهمی که کلیسای اونجلیکا دراو ایجاد کرده است که او را خدا برای حکمرانی در آمریکا آفریده است ، شرکت های بزرگ نفتی آمریکا را درشرایط ناخوشایندی قرار داده است. چرا؟

نامعلومی های ناشی از جنگ تعرفه ها و مواضع دولت دونالد ترامپ و نتانیاهو در خاورمیانه و به ویژه مذاکرات هسته ای با تهران که بیشتر نتانیاهو درآن تصمیم سازی و تصمیم گیری می کند تا دولت آمریکا، موجب شده است که بهای نفت خام در بازار های              بین المللی کاهش یافته است.

درفروردین ماه ( ماه مارس) سال جاری دونالد ترامپ درسخنرانی برای نمایندگان کنگره آمریکا گفت : " ما بیشترین منابع طلای مایع در مقام مقایسه با هرکشور دیگری را زیرپایمان داریم و من مجوز صادر کرده ام بروند و به آنها دست پیدا کنند." درواقع دولت دوم دونالد ترامپ بیشترین حمایت را از صنعت نفت و گاز ( انرژی فسیلی ) برای اکتشاف ، توسعه ، تولید و بهره برداری  بعمل آورده است. اما ، علی رغم تصمیمات حکومتی دولت دونالد ترامپ سرمایه گذاران حاضر نیستند درصنعت نفت و گاز آمریکا خطرات احتمالی ( ریسک) را به پذیرند.

کاهش ارزش سهام شرکت های  نفتی وحفاری

هم زمان با کاهش بهای نفت خام دربازار های بین المللی و کاهش عملیات شرکت های حفاری درآمریکا  ارزش سهام آنها کاهش پیدا کرده است. درواقع از زمان شروع به کار دولت دونالد ترامپ درکاخ سفید شرکت های نفت و گاز آمریکائی حدود 280 میلیارد دلار ضرر کرده اند. دردوم ماه آوریل به گزارش رسانه های آمریکائی که دونالد ترامپ جنگ تعرفه ها را شروع کرد تا 28 آوریل 2025 ارزش سهام شرکت آمریکائی  اگزون  Exxon  یازده درصد و شرکت  شورون Chevron هجده درصد سقوط کردند.

سقوط قابل توجه بهای نفت خام

 بهای نفت خام که درماه ژانویه 2025 حدود بشکه ای هشتاد دلار بود به رقم بشکه ای 60 دلار درماه می سال 2025 رسید وموجب شد که شرکت های نفتی و گازی در برنامه های راهبردی تولید بیشترنفت و گاز تجدید نظر کنند. زیرا ، شرکت های نفتی و گازی  نگران هستند که هرگونه سرمایه گذاری برای افزایش تولید نفت و گاز ممکن است مقرون به صرفه نباشد. یک بررسی که توسط روزنامه وال استریت ژورنال انجام شده است ،  نظریه گروه مالی و سرمایه گذاری گلدمن ساشه Goldman Sachs ، جی پی مورگان JPMorgan ومورگان استانلی Morgan Stanley را مورد  استناد قرار داده و گفته بدلیل نامعلومی ها دراقتصاد آمریکا و نیز جهان بهای نفت خام در سطح میانگین بشکه ای 64 دلار و 60 سنت تا پایان سال جاری 2025 باقی خواهد ماند. درهمین حال گروه پژوهشی ری استاد انرژی Rystad Energy تخمین زده است که نقطه سر به سر صنعت نفت که درآمد و هزینه مد نظر قرار می گیرند ( یعنی سود وزیانی رخ نداده است، درآمد ها=هزینه ها) برای تولید کنندگان نفت و گاز در آمریکا بشکه ای 62 دلار            می باشد. بانک فدرال رزرو دالاس در پژوهشی که در81 شرکت آمریکائی  انجام داده معتقد است که این رقم ممکن است به بشکه  ای 65 دلار نزدیک تر باشد. تقریبا" تمام کارشناسان اقتصاد انرژی این نظریه را دارند که غیرقابل پیش بینی بودن و ناپایداری تصمیمات حکومتی دونالد ترامپ وضع بازار را بدتر خواهد کرد. بطور مثال دستور دونالد ترامپ برای تعرفه 50 درصد برای واردات فولاد بخش مهمی از صنعت نفت و گاز را تحت تاثیر قرار می دهد و برای شرکت هائی که درگیر تولید نفت خام و گاز طبیعی غیرمتعارف ( شیل اویل و شیل گاز) هستند حدالاقل هزینه های تولید را ده درصد و بیشتر افزایش می دهد.

صنعت حمل و نقل گاز مایع آمریکا دربحران

درماه آوریل 2025 دولت دونالد ترامپ دستورحکومتی صادر کرد که براساس آن حداقل یک درصد از گاز طبیعی مایع LNG تولید آمریکا بایدتوسط کشتی هائی حمل و نقل شود که تا سال 2029 در آمریکا ساخته شده باشند. این درحالی است که اینگونه کشتی های تخصصی برای حمل ونقل گاز طبیعی مایع  در آمریکا ساخته نمی شوند. بنابراین، موسسه پترولیوم آمریکا نامه ای به کاخ سفید نوشت مبنی براینکه صنعت نفت و گاز آمریکا نمی  تواند  این دستور حکومتی را اجرا کند و خواهان تغییر تصمیم حکومتی دونالد ترامپ شده است.

 دوران بحران

معمولا" در دوران بحران و نامعلومی ها شرکت های نفت و گاز اغلب برای حمایت از سرمایه گذاری های بعمل آمده، هزینه های سرمایه گذاری شان را کاهش می دهند. بنابراین ، دستور حکومتی دونالد ترامپ که می خواهد شرکت های نفتی و گاز هرجا می توانند و دوست دارند حفاری کنند و نفت و گاز استخراج و تولید را افزایش دهند عاقلانه بنظر نمی رسد. درواقع دراوائل سال جاری میلادی مدیران ارشد شرکت های نفتی و گازی آمریکا از دونالد ترامپ خواستند که سیاست ها و قوانین فعلی مرتبط با صنعت انرژی آمریکا دچار تغییر و تحول بدون مطالعه نکند تا به پایداری صنعت نفت و کنترل تورم صدمه ای وارد نشود. اما، دونالد ترامپ گوش شنوائی نداشت و ندارد. درنتیجه سیاست های حکومتی دونالد ترامپ مرتبط با صنعت نفت و گاز درآمریکا و نیز خاورمیانه و سایر کشورهای جهان که دربرگیرنده تهدید های نظامی علیه برنامه هسته ای جمهوری اسلامی ایران می باشد و خطر جنگ و بحران در خلیج فارس شرکت های نفتی و گازی آمریکائی را متقاعد کرده است که فعلا" خطرات ( ریسک ) سرمایه گذاری را قبول نکنند.

تصمیم اوپک پلاس؟

اخیرا" گروه اوپک پلاس تصمیم گرفت که روزانه 411000 بشکه به تولید و عرضه نفت خام به بازار اضافه کند. درحالیکه دست اندرکاران بازار جهانی انرژی انتظار داشتند که بدلیل افزایش عرضه نفت خام به بازار قیمت ها کاهش پیدا کند ، برعکس قیمت ها افزایش پیدا کرد. چرا؟ برای اینکه بازار نفت یادش آمد که علاوه برمیزان عرضه نفت خام به بازار مسائل جفرافیای سیاسی       (ژئوپلیتیک) هم مطرح می باشد. چگونه ؟

حمله اوکراین به روسیه

 نتیجه بخش نبودن مذاکرات بین روسیه و اکراین در استانبول – ترکیه  و نیز با توجه به حملات موفق اکراین که قطعا" کشورهای اروپائی ، اسرائیل  و آمریکا در آن نقش داشتند، به نگرانی های بازار نفت و انرژی بین المللی افزود. زیرا، این واقعیت  را نشان داد که مسائل جفرافیای سیاسی Geopolitics هم چنان در بازار بین المللی انرژی تاثیر گذار هستند.

شبکه اقتصادی بلومبرگ مدعی است که سرمایه گذاران درصنعت نفت و گاز و بطورکلی انرژی بیشترین نگرانی ها را از عمل و عکس العمل های غیر قابل پیش بینی دونالد ترامپ و اطرافیان ثروتمند او دارند که درحال حاضر منافع اقتصادی شان با یکدیگر هم خوانی ندارد و با هم درخلوت درگیری هائی دارند. افزایش تعرفه های واردات فولاد و آلومینویم به آمریکا بیشترین تاثیر را روی     کانادا ، کره جنوبی و متحدان آمریکا دارد و نه چین. این درحالی است که دونالد ترامپ اعتراف کرده است که مذاکره و معامله با رئیس جمهور چین کارآسانی نیست و هنوز نتوانسته است با او تلفنی صحبت کند.

دونالد ترامپ در بحران

دونالد ترامپ برای خوشحالی نتانیاهو گفته بود که ایران نمی تواند حق هیچگونه غنی سازی داشته باشد. بیانات  مقام معظم رهبری در روز 14 خردادماه 1404 بشدت مسائل جغرافیای سیاسی خلیج فارس و خاورمیانه را مورد توجه دست اندرکاران بازارهای بین المللی  نفت قرارداد. به همین دلیل بازارهای  بین المللی نفت دچار دلواپسی و التهاب شده اند. درهمین حال بسیاری از صاحب نظران در مصاحبه هائی  با رسانه های آمریکا و اروپا  خواسته دونالد ترامپ را برای مردم ایران غیرقابل قبول توضیح دادند و اعتقاد دارند که  شرایط روحی ( خود شیفتگی و این باوراشتباه  که کلیسای اونجلیکا– صیهونیسم مسیحی  و صیهونیسم اشغالگر سرزمین های فلسطین  به او قبولانده است که او منتخب خدا برای حکمرانی در آمریکا و جهان می باشد) آمریکا را دچار بحران جدی  می کند. به همین دلیل علی رغم اینکه با افزایش عرضه نفت خام توسط گروه اوپک پلاس بهای نفت خام آنطور که انتظار میرفت کاهش نیافت و بازارهای             بین المللی نفت خام و انرژی  این نگرانی را دارند که الیگارشی ( اصحاب ثروت و قدرت) حاکم در اکراین موفق شوند که الیگارشی های حاکم در اروپا و حتی آمریکا را متقاعد کنند با روسیه وارد جنگ شوند. که دراین صورت بیشترین حملات متوجه تاسیسات صنعت نفت و گاز و انرژی خواهد بود.

​محمود خاقانی – کارشناس بین المللی انرژی