پایگاه خبری جماران: در آستانه دهه کرامت، محسن هوشمند، رئیس مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی، با حضور در تحریریه جماران درباره تلاش‌های آستان قدس برای گسترش فرهنگ زیارت و پیام امام رضا علیه‌السلام از طریق رسانه‌ها صحبت کرد. او به ویژه به تأثیرگذاری همکاری آستان قدس در تصویربرداری سریال پایتخت در حرم امام رضا علیه‌السلام اشاره کرد و گفت که این پروژه نه تنها با ویژگی‌های خاص خود در تولید، بلکه با حمایت‌های آقای مروی و همکاری با تیم سیما فیلم، توانسته است تأثیرات مثبتی در افزایش توجه مردم به مشهد مقدس و جستجوی بلیط مشهد در گوگل داشته باشد.
هوشمند همچنین افزود که این پروژه رسانه‌ای به‌ویژه در فضای مجازی و رسانه‌های ملی، موجب تقویت ارتباط میان زائرین و آستان قدس رضوی و گسترش پویش ایران امام رضا در ایام دهه کرامت شده است. همچنین، او به استفاده از ابزارهای نوین مانند هوش مصنوعی در ایجاد ارتباط بهتر با زائرین و مخاطبان رسانه‌ای اشاره کرد و تأکید کرد که هدف آستان قدس، پیگیری اهداف فرهنگی و رسانه‌ای برای گسترش پیام حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام در سطح جهانی است.
مشروح گفت وگو در پی می‌آید:
حضور میلیونی زائرین در مراسم‌های ویژه مشهد
تمرکز آستان قدس رضوی بر پذیرایی کریمانه از زائرین
طرح زیارت خاندانی برای اولین بار
رکوردهای جدیدی در بازدید برنامه‌های حرم
** با توجه به نزدیک شدن به دهه کرامت، لطفاً از آخرین برنامه‌های آستان قدس رضوی بفرمایید؟
آستان قدس رضوی در آستانه دهه کرامت، برنامه‌های ویژه‌ای برای میزبانی از زائرین و برگزاری مناسبت‌های فرهنگی و اجتماعی طراحی کرده است. این برنامه‌ها از ابتدای ماه رجب آغاز شده و تا پایان ماه سفر ادامه دارد، که بازه زمانی خاصی است و حضور میلیونی زائرین را به همراه دارد. در این مدت، آستان قدس رضوی تلاش کرده تا برنامه‌های فرهنگی، اجتماعی و خدمات به زائرین را در اولویت قرار دهد.
در ماه‌های اخیر، به ویژه در ایام نوروز و ماه مبارک رمضان، شاهد حضور گسترده و پرشور زائرین در مشهد مقدس بوده‌ایم. برای مثال، در مراسم شب‌های قدر، مراسم تحویل سال، روز قدس و نماز عید فطر، حضور میلیونی زائرین را شاهد بودیم که برای زیارت امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام به مشهد آمده بودند.
آستان قدس رضوی تلاش کرده که در این ایام، میزبانی کریمانه و پذیرایی شایسته از زائرین را در اولویت قرار دهد. خوشبختانه با برنامه‌ریزی دقیق و همکاری بخش‌های مختلف آستان، پذیرایی از زائران بدون هیچ مشکلی انجام شد.
علاوه بر میزبانی شایسته از زائرین، برنامه‌های فرهنگی و تبلیغی متعددی در حرم مطهر برگزار شد. از جمله این برنامه‌ها، می‌توان به پویش ویژه‌ای که در ماه مبارک رمضان برای ترویج نهج البلاغه برگزار شد، اشاره کرد. این پویش به همراه مسابقه‌ای با موضوع حکمت‌های علوی و کتابی با همین عنوان، طراحی شد تا مفاهیم نهج البلاغه به زبان ساده و به روز به زائرین منتقل شود. همچنین رویدادهای فرهنگی کوچکتری مانند حلقه‌های معرفت و برنامه‌های تخصصی برای گروه‌های زیارتی خاص در نظر گرفته شد.
امسال برای اولین بار آستان قدس رضوی برنامه‌ای تحت عنوان «زیارت خاندانی» راه‌اندازی کرد. در این طرح، از خانواده‌های مشهدی با اعضای مختلف دعوت می‌شود تا به زیارت امام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام مشرف شوند. به این خانواده‌ها، که هرکدام از آنها یک بزرگتر دارند، بسته‌های زیارتی خاصی ارائه می‌شود و از آنها پذیرایی ویژه‌ای صورت می‌گیرد. در این میان، بزرگتر خانواده‌ها نیز به برخی از اعضای خانواده، هدیه متبرک از طرف آستان قدس داده می‌شود.
ما در تلاش هستیم تا این نوع رویدادها، که عمق معنوی بیشتری دارد، در مناسبت‌های پیش‌رو ادامه یابد.
در کنار این، آستان قدس رضوی تلاش کرده که بهره‌مندی از فضای معنوی و معرفتی فقط به زائرین داخل حرم محدود نباشد. بنابراین، در ماه مبارک رمضان، روزانه تقریباً 60 ساعت برنامه رادیویی، تلویزیونی و فضای مجازی به زبان‌های مختلف همچون فارسی، عربی، انگلیسی، اردو، آذری و ترکیه‌ای تولید کردیم که در شبکه‌های داخلی و بین‌المللی پخش شد.
همچنین، پوشش مراسم مختلف حرم، از جمله ترتیل‌خوانی‌ها، شب‌های قدر، مراسم محافل قرآنی و جلسات سخنرانی، در کنار برنامه‌سازی‌های ویژه رسانه‌ای در شبکه‌های رادیویی، تلویزیونی و فضای مجازی ارائه شد.
امسال شاهد رکوردهای ویژه‌ای در بازدید از برنامه‌های حرم در رسانه‌ها بودیم. به اذعان خود پلتفرم‌های مختلف، میزان بازدید برنامه‌های حرم در صدر آمارها قرار داشت. نظرسنجی‌های سازمان صدا و سیما نشان داد که پخش زنده مراسم حرم مطهر در سال تحویل، بعد از برنامه شبکه سه سیما، پرمخاطب‌ترین برنامه تحویل سال تلویزیون بوده است.
در عرصه بین‌الملل نیز این بازخوردها بسیار قابل توجه بود. مخاطبین ما در کشورهای آذربایجان، هند، پاکستان و کشورهای عربی در غرب آسیا و شمال آفریقا، نشان دادند که عشق و ارادت به امام رضا علیه‌السلام محدود به مرز جغرافیایی نیست.
ما در تلاشیم که این خدمات و فضای معنوی را به فراتر از مرزهای جغرافیایی حرم منتقل کنیم.
یکی از محورهای جدی کار در آستان، عرصه خدمات اجتماعی است
توزیع افطاری و بسته‌های غذایی در مناطق محروم یکی خدمات اجتماعی آستان
** با توجه به انتقاداتی که در خصوص کم‌توجهی رسانه‌های مرتبط با دستگاه‌های زیارتی و معنوی به مسائل اجتماعی مطرح می‌شود، شما در آستان قدس رضوی چه اقداماتی در این زمینه انجام داده‌اید؟
خدمت شما عرض شود که یکی از محورهای جدی کار در آستان، عرصه خدمات اجتماعی است. در ساختار آستان، مجموعه‌ای تحت عنوان «بنیاد کرامت رضوی» وجود دارد که ماموریت پیگیری فعالیت‌های اجتماعی آستان را بر عهده دارد. در این بنیاد، حجم عظیمی از فعالیت‌ها طراحی شده که ما به عنوان رسانه نیز این فعالیت‌ها را همراهی می‌کنیم.
برای مثال، در همین ماه مبارک رمضان، یکی از پویش‌های محوری ما «زیارت اولی‌ها» بود. این پویش به کسانی که توفیق زیارت امام رضا علیه‌السلام را نداشتند، کمک می‌کند تا با شناسایی و مدیریت کانون‌های خادم یاری آستان، به زیارت امام رضا مشرف شوند. این خدمت، اساساً یکی از خدمات اجتماعی آستان است که با هدف رفع مشکلات مادی افراد و فراهم آوردن امکان زیارت برای آنها طراحی شده است.
در ایام نوروز و سایر ایام خاص، خدمات اجتماعی در مناطق محروم مشهد مقدس و دیگر نقاطی که آستان توانایی خدمت‌رسانی دارد، دنبال می‌شود. از جمله این خدمات توزیع افطاری و بسته‌های غذایی در مناطق محروم بوده که با کمک خیرین و ناظرین آستان انجام شده است. این خدمات هم‌زمان با توجه به نیازهای مادی و معنوی زائرین ارائه شد.
در حال حاضر، یک پویش اجتماعی تحت عنوان «آینه و شمعدان» آغاز کرده‌ایم که در همکاری با نهادهایی مانند کمیته امداد و بنیاد ملی خانواده، هدف این پویش تامین ۸۸۸ جهیزیه برای زوج‌های نیازمند در ایام دهه کرامت و دهه ولایت است. این پویش به همت خیرین و نیکوکاران در حال پیگیری است و ما از طریق رسانه‌ها، مردم را برای مشارکت در این پویش دعوت می‌کنیم.
ما از بستر رسانه برای اطلاع‌رسانی به مردم استفاده می‌کنیم و از کسانی که علاقه دارند در این پویش مشارکت کنند، دعوت می‌کنیم تا عدد ۸ را به سامانه ۳۳۳۰ ارسال کنند. این اقدام به عنوان یکی از رویکردهای جدی آستان در عرصه خدمات اجتماعی دنبال می‌شود و در مناسبت‌های مختلف با شیوه‌های مختلف بروز و ظهور پیدا می‌کند.
توسعه سرویس‌دهی و نظرسنجی‌های حرم با هوش مصنوعی
حضور بلاگرها و چهره‌های رسانه‌ای با طراحی منظم و شفاف
** با توجه به شتاب سریع تکنولوژی، شما چگونه خودتان را با این تکنولوژی‌ها همسان می‌کنید؟ به ویژه در مورد پلتفرم‌های خارجی که مردم روزانه از آنها استفاده می‌کنند، مثل بلاگرها و تولید محتوا. در رسانه آستان قدس رضوی چه ساز و کاری در این زمینه دارید؟
بحث استفاده از تکنولوژی‌ها و ابزارهای نوین در تولید محتوا، انتشار آن و برقراری ارتباط با مخاطب به عنوان یکی از رویکردهای اجرایی ما در مرکز ارتباطات و رسانه آستان قدس رضوی به طور مستمر دنبال می‌شود. نمود این تلاش‌ها را می‌توانید در همین حالا مشاهده کنید. برای مثال، شبکه جهانی امام رضا علیه‌السلام در بستر یوتیوب، رسانه‌ای بسیار پرمخاطب است. در ماه مبارک رمضان، میزان مخاطب این شبکه از تمام شبکه‌های مشابهی که در یوتیوب فعالیت دارند، بیشتر بود.امیدواریم این روند هر روز بیشتر شود.
همچنین، در حوزه پلتفرم‌های دیگر، ما از ابزارهای هوش مصنوعی برای تولید محتوا و برقراری ارتباط با مخاطبان استفاده می‌کنیم. به عنوان مثال، سامانه ملی ۱۳۸ برای ارتباط مستمر با زائرین و مجاورین در نظر گرفته شده است. در این سامانه، عزیزانی که نظرات انتقادی یا پیشنهادی نسبت به آستان دارند، می‌توانند با ما در تماس باشند. همچنین در حال طراحی ربات‌های هوش مصنوعی برای بهبود سرویس‌دهی و افکارسنجی‌ها هستیم، تا بتوانیم کیفیت برنامه‌ها و خدمات خود را ارزیابی کنیم.
در حوزه رسانه‌ای، با استفاده از تکنولوژی‌های جدید، حضور بلاگرها و چهره‌های رسانه‌ای را نیز ساماندهی کرده‌ایم. این حضور با طراحی منظم و شفاف، به گونه‌ای است که شئون حرم و آستان قدس حفظ می‌شود و در عین حال مخاطبان از این برنامه‌ها بهره‌مند می‌شوند.
تصویربرداری آثار سینمایی در حرم امام رضا علیه‌السلام توسعه خوبی داشته است
بعد از پخش پایتخت، جستجوی بلیط مشهد در گوگل صدها درصد افزایش یافت
** در اخبار اخیر آمده بود که مساعدت و همکاری حجت الاسلام مروی - تولیت آستان قدس رضوی در تصویربرداری سریال پایتخت تأثیرات مثبتی داشته و باعث موفقیت چشمگیر این پروژه در فضای رسانه‌ای شده است. به‌ویژه با توجه به حضور تیم تولید در حرم مطهر امام رضا علیه‌السلام و ویژگی‌های خاص این سریال، چه دستاوردهایی از این همکاری حاصل شده و چگونه این تجربه می‌تواند بر تصویر آستان و گسترش فرهنگ زیارت و آگاهی عمومی در سطح کشور و جهان تأثیر بگذارد؟
بحث تصویربرداری آثار سینمایی و تلویزیونی در حرم یک موضوع است که سال‌هاست در آستان در حال انجام است. البته در دوره جدید فعالیت آستان و با نگاه ویژه حضرت آیت‌الله تولیت مروی به فعالیت‌های فرهنگی هنری و رسانه‌ای، این موضوع توسعه خوبی پیدا کرده است.
در یک سال گذشته، چندین اثر سینمایی، تلویزیونی و مستند در حرم مطهر تصویربرداری شده و این آثار در بسترهای مختلف منتشر شده‌اند. اما سریال پایتخت به دلیل ساختار خاصش و تولید پروداکشنی که در حرم مطهر داشت، ویژگی‌های خاصی داشت. الحمدلله با تعاملی که بین ما و دوستان سیما فیلم و تیم تولید این برنامه شکل گرفت، و با نظر مساعد حاج آقای مروی، این پروژه به نتیجه رسید.
نتیجه آن را نیز دیدیم که همان شب، جستجوی بلیط مشهد در گوگل طبق آمار گوگل ترند، صدها درصد افزایش یافت و فضای مجازی هم به شدت تحت تأثیر قرار گرفت. این اتفاق باعث شد که پویش ایران امام رضا که پویش محوری ما در دهه کرامت است، به شکلی بیشتر در ذهن مردم شکل بگیرد. اکنون با همکاری مجموعه‌های مختلف، در حال طراحی این پویش هستیم تا شعار «ایران امام رضا» در ایام دهه کرامت در تمام کشور طنین‌انداز شود.
این پیش‌زمینه که سریال پایتخت به‌وجود آورد، می‌تواند به ما در گسترش این پویش کمک کند. امیدواریم که همه در پناه امام رضا علیه‌السلام، مفتخر به همجواری و میزبانی از ایشان باشیم و در عمل به سیره حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السلام پایبند باشیم.
رسانه‌ها فرصت بزرگی برای گسترش پیام حضرت رضا علیه‌السلام دارند
همگرایی و همکاری در رسانه‌های مختلف باعث تقویت پیام حضرت شده است
** به عنوان جمع‌بندی و سخن آخر، چه نکاتی را می‌خواهید بیان کنید؟
ما ضمن اینکه از همراهی، همکاری و همگرایی همه خادمان رسانه امام رضا علیه‌السلام در رسانه‌های مختلف تشکر می‌کنیم، تأکید داریم که این فرصت، یک فرصت بسیار خوب است و این بستر بسیار مناسبی است تا ان‌شاءالله بتوانیم پیام محاسن کلام علی بن موسی الرضا علیه‌السلام را به جهانیان منتقل کنیم.
